Gửi bình luận
Thứ Hai, 31/3/2025
Trước thực trạng thị phần ngành vận tải đang có sự cạnh tranh khốc liệt, ngành đường sắt triển khai đồng bộ nhiều giải pháp mang tính đột phá, đưa vào khai thác nhiều sản phẩm mới, dịch vụ mới, kinh doanh vận tải kết hợp khai thác dịch vụ du lịch, lịch sử, văn hóa, di sản. Mới đây, Bộ Xây dựng cũng đã trình Chính phủ dự án Luật Đường sắt (sửa đổi), tạo hành lang pháp lý thuận lợi để phát triển đường sắt.
3 năm liên tiếp đường sắt có lãi
Số liệu của Tổng công ty Đường sắt Việt Nam cho thấy, năm 2024, Tổng công ty Đường sắt Việt Nam đã đạt nhiều kết quả tích cực, duy trì đà tăng trưởng, các chỉ tiêu sản lượng, doanh thu, lợi nhuận đều vượt kế hoạch. Trong đó, doanh thu hợp nhất đạt gần 9.700 tỉ đồng, tăng 7,8% so với kế hoạch năm và 7,9% so với năm 2023; lợi nhuận sau thuế ước đạt trên 220 tỉ đồng (lợi nhuận Tổng công ty Đường sắt Việt Nam ước đạt 6 tỉ đồng).
Theo ông Hoàng Gia Khánh - Tổng giám đốc Tổng công ty Đường sắt Việt Nam, năm 2024 là năm thứ 3 liên tiếp đường sắt có lãi. Những năm qua, ngành đường sắt đã triển khai đồng bộ nhiều giải pháp mang tính đột phá, đưa vào khai thác nhiều sản phẩm mới, dịch vụ mới, kinh doanh vận tải kết hợp khai thác dịch vụ du lịch, lịch sử, văn hóa, di sản… nhằm cung cấp thêm một trải nghiệm hoàn toàn mới cho du khách đi du lịch bằng tàu hỏa. Và đã có những thời điểm “cháy vé” tàu.
Đơn cử như việc hợp tác giữa tỉnh Lâm Đồng với ngành đường sắt, qua đó lượng khách đi tàu năm 2024 là hơn 280.000 lượt, tăng 208% so với năm trước, đạt doanh thu 21,6 tỉ đồng. Để có được kết quả trên, theo ông Đào Anh Tuấn - Tổng giám đốc Công ty CP Vận tải đường sắt (Tổng công ty Đường sắt Việt Nam), đơn vị đã chủ động cải tạo nâng cấp toa xe, sẵn sàng hợp tác với nhiều đối tác, tìm nguồn vốn từ ngân hàng.
Theo ông Trần Duy Thắng - Chủ tịch Hội đồng quản trị kiêm Tổng Giám đốc Công ty cổ phần tập đoàn hữu nghị Việt Trung Toàn Cầu, du lịch bằng tàu hỏa mang đến những trải nghiệm khác biệt so với các phương tiện di chuyển khác. Tiềm năng để phát triển du lịch tàu hỏa của Việt Nam rất lớn, nhất là thị trường khách quốc tế. Hiện phía công ty đã lên kế hoạch để tổ chức các tour du lịch bằng tàu hỏa cho khách Trung Quốc. Theo kế hoạch, 6 tháng đầu năm 2025, công ty sẽ đưa khoảng 3.600 - 3.800 khách Trung Quốc đi tour tàu hỏa đến với Khánh Hòa.
Cần cơ chế, chính sách để phát triển
Nhằm xây dựng, phát triển ngành đường sắt xứng tầm là động lực phát triển kinh tế, Bộ Xây dựng đã trình chính phủ dự án Luật Đường sắt (sửa đổi), trong đó có nhiều chính sách mới mang tính đột phá, tạo hành lang pháp lý thuận lợi để phát triển đường sắt. Dự thảo luật dự kiến trình Quốc hội tại kỳ họp thứ 9 và thông qua tại kỳ họp thứ 10 vào tháng 10/2025.
Theo Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Danh Huy, nội dung dự thảo Luật Đường sắt (sửa đổi) tập trung vào 5 vấn đề đổi mới quan trọng, mang tính đột phá để tạo hành lang pháp lý cho phát triển đường sắt, gồm: Phát triển kết cấu hạ tầng; quản lý, khai thác hạ tầng; hoạt động vận tải đường sắt; kết nối; phát triển công nghiệp và nhân lực. Cụ thể, về đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng đường sắt, dự thảo luật quy định huy động tối đa nguồn lực của địa phương, mọi thành phần kinh tế tham gia thông qua nhiều hình thức hợp đồng (BT, BOT, BTO, BLT, BTL...). Bên cạnh đó là các quy định về rút ngắn, đơn giản hóa trình tự, thủ tục thực hiện đầu tư; khai thác quỹ đất vùng phụ cận ga đường sắt (TOD) nhằm khai thác tối đa các nguồn lực…
Dự thảo luật cũng quy định về việc cho thuê, chuyển nhượng có thời hạn quyền khai thác tài sản kết cấu hạ tầng đường sắt do nhà nước đầu tư để thu hút, đa dạng hóa các loại hình doanh nghiệp tham gia quản lý, đầu tư phát triển đường sắt, như “lãnh đạo công - quản trị tư”, “đầu tư công - quản lý tư”, “đầu tư tư - sử dụng công”...
Trong khi đó, nhằm bảo đảm nguồn nhân lực đáp ứng mục tiêu phát triển giao thông vận tải đường sắt Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, Bộ Xây dựng đã có văn bản yêu cầu các cơ quan, đơn vị chủ động rà soát, xây dựng kế hoạch, đăng ký, tổ chức đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực cho các dự án đường sắt. Trong đó, đặc biệt là nhân lực phục vụ dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam, các dự án đường sắt đô thị, đường sắt quốc gia.
Liên quan tới những cơ chế, chính sách vượt trội để phát triển đường sắt, GS.TS Bùi Xuân Phong - nguyên Chủ tịch Hội Kinh tế và Vận tải đường sắt Việt Nam, cũng đề nghị cần nghiên cứu, đề xuất các giải pháp đặc thù, cơ chế, chính sách ưu đãi để tháo gỡ vướng mắc, đẩy nhanh tiến trình đầu tư hệ thống đường sắt đô thị. Bên cạnh đó, cần quy định cụ thể cơ chế, chính sách ưu đãi, hỗ trợ về vốn cho đầu tư đường sắt nói chung, đường sắt đô thị nói riêng.
