Để nông thôn thực sự đổi mới

PV:Nước ta đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng trong xây dựng nông thôn mới. Là một người từng làm trong ngành nông nghiệp và phát triển nông thôn, giờ tham gia công tác Mặt trận, ông nhận thấy đâu là điểm nổi bật trong xây dựng nông thôn mới thời gian qua?

Ông Hồ Xuân Hùng: Bản thân tôi đã đi khá nhiều địa phương, để chọn điểm nổi bật là không dễ, vì nông thôn mới đạt được nhiều kết quả, trên nhiều mặt. Song điều không thể không nói đến là sự đồng lòng, chung sức của các tổ chức chính trị - xã hội, trong đó có vai trò chủ chốt của MTTQ Việt Nam, đó là nguyên nhân của việc đạt và vượt nhiều mục tiêu. Ngoài ra, một trong những nguyên nhân nữa dẫn đến thành công của các chương trình này đó là việc đưa ra các Nghị quyết hợp lòng dân, được toàn dân đồng tình hưởng ứng vào cuộc sống.

Với chủ trương cả nước xây dựng nông thôn mới, trong đó MTTQ đi đầu đã hiệu triệu được sức mạnh của nhân dân, của toàn xã hội cùng tham gia thực hiện. Ngoài ra, việc giám sát xây dựng nông thôn mới để tạo động lực huy động các nguồn lực cũng có vai trò rất lớn của MTTQ.

Với chủ trương dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra và dân hưởng thụ thì MTTQ nêu gương rất rõ. Không có việc gì liên quan đến nông thôn mới mà dân không được bàn... Không có việc gì mà không có MTTQ có mặt ở đó, phát huy vai trò làm chủ của người dân rất rõ. Nếu không có MTTQ đứng ra thì việc gì cũng rất khó thực hiện. Vì mỗi người dân nông thôn đều tham gia nhiều tổ chức đoàn thể khác nhau ở địa phương.

Ví dụ như phụ nữ, ngoài tham gia Hội Phụ nữ thì vẫn có thể tham gia Đoàn Thanh niên hoặc có thể tham gia Hội Người Cao tuổi hoặc Hội Nông dân. Một người dân ở nông thôn thường tham gia một lúc nhiều tổ chức đoàn thể. Cho nên khi MTTQ với vai trò kết hợp với các tổ chức thành viên thì họ thật sự có tác dụng trong giám sát các lực lượng nông thôn. Đây là điều mà chúng ta thấy rõ.

Chúng ta cần đặt câu hỏi tại sao bà con nhân dân đóng góp lớn như vậy. Đóng góp không chỉ công sức mà hiến cả đất đai, đóng góp cả tiền bạc rồi kêu gọi được con em mọi miền đất nước của mình về xây dựng quê hương thì MTTQ luôn luôn đi tiên phong trong các hoạt động đó. Cái quan trọng nhất là huy động lực lượng và kêu gọi mọi người chung sức cùng thực hiện. Được như vậy là do MTTQ đã kết hợp được với các tổ chức thành viên và các tổ chức, các cơ quan chức năng khác của các tổ chức quyền lực các cấp của Đảng.

Nhưng thưa ông, bên cạnh mặt tích cực cũng không tránh được những bất cập. Điều ông thấy băn khoăn nhất trong xây dựng nông thôn mới là gì?

- Trong quá trình thực hiện, không tránh khỏi những bất cập, những thiếu sót. Ví dụ, như tại sao làm chợ mà lại ít người họp; làm nhà văn hóa ít người tham gia. Thậm chí còn thời gian dài cán bộ địa phương chỉ có lo làm hạ tầng mà không lo phát triển kinh tế. Hay tại sao một số công trình hạ tầng lại không đạt được đúng nơi dân muốn. Ai là người phát hiện ra và trách nhiệm này do ai.

Tôi nghĩ trong này có vai trò của MTTQ Việt Nam. Hay là có một thực trạng hiện nay mà chúng ta đều thấy đó là quá trình phát triển nông nghiệp, tái cơ cấu nền nông nghiệp vẫn còn nhiều điều rất bất cập, thậm chí có tình trạng dân vì lợi ích của họ để chạy đua với những cái không tốt, không lành mạnh cho đời sống người dân.

Bản thân tôi cũng đi khảo sát khá nhiều nơi, một số lãnh đạo cấp ủy, một số chính quyền địa phương chưa đặt đúng mức vai trò của MTTQ Việt Nam. Đôi khi thiếu điều kiện vật chất để họ thực hiện nhiệm vụ. Việc này chúng ta phải xem xét lại để tạo điều kiện cho MTTQ Việt Nam tham gia vào cuộc.

Vậy theo ông, chúng ta cần làm gì để nâng cao, khẳng định vai trò, cũng như tạo điều kiện để Mặt trận đóng góp nhiều hơn nữa trong xây dựng nông thôn mới?

- Theo tôi, bây giờ chúng ta cần phải lựa chọn việc mà làm. MTTQ không thể làm tất cả mọi việc, nhưng trước hết phải làm theo chức năng của mình. Điều quan trọng nhất là phải làm rõ mối kết hợp, Mặt trận phải “cầm cái” trong các tổ chức đoàn thể quần chúng của mình. Ví dụ, Hội Phụ nữ, Đoàn Thanh niên, Hội Nông dân...

Nếu chúng ta phối hợp được việc này và thực hiện tốt thì chắc chắn hiệu quả sẽ cao hơn. Hiện nay, Đảng đã có Nghị quyết rồi, Chính phủ có văn bản rồi nhưng làm sao phải triển khai cụ thể hơn nữa, gắn kết hữu thực hơn nữa trong việc triển khai thực hiện chương trình này giữa chính quyền với MTTQ Việt Nam. Phải lựa chọn lại xem thử những việc mình cần làm, tập trung vào những khâu nào để làm. Lâu nay chúng ta tập trung quá nhiều vào giám sát cơ sở hạ tầng nhưng không quan tâm nhiều đến giám sát phát triển kinh tế, không quan tâm nhiều đến việc giữ gìn bản sắc văn hóa của địa phương. Chúng ta đang đánh mất bản sắc nông thôn.

Ngay cả việc chuyển tư duy làm nông nghiệp kiểu cũ sang sản xuất kinh tế nông nghiệp cũng cần xem lại vì sản xuất nông nghiệp không chỉ là kinh tế mà còn đầy tính văn hóa trong đó. Do đó, để hài hòa được việc này thì vai trò MTTQ vô cùng quan trọng.

Trân trọng cảm ơn ông!