Chưa năm nào mà học trò, nhất là những học trò Hà Nội lại mong được trở lại trường để kết thúc năm học như thời điểm này. Các kỳ tuyển sinh đầu cấp khác đã thực hiện, chỉ duy có học sinh chuyển cấp từ tiểu học lên THCS, thì nhiều trường tại Thủ đô vẫn chưa có phương án cụ thể.
Hiện đã có một số trường tiểu học công lập lên phương án tổ chức thi kết thúc học kỳ II- năm học 2020-2021 bằng hình thức trực tuyến vào cuối tuần này. Do nguy cơ dịch Covid-19 còn diễn biến phức tạp, nên nếu chờ đợi có lẽ không biết đến bao giờ. Lựa chọn phương thức đánh giá này cũng phù hợp với chủ trương của Sở GDĐT, ngay từ khi nguy cơ dịch tái bùng phát trở lại tại Hà Nội.
Đây là năm thứ 2, sự học của học trò cả nước bị ảnh hưởng nghiêm trọng bởi đại dịch Covid-19. Đồng thời năm học 2020- 2021 cũng là một năm học đặc biệt hơn trước đó, khi không ít học sinh ở các địa phương bị gián đoạn nhiều lần. Dạy và học trực tuyến, ôn thi vào lớp 10 THPT, thi tốt nghiệp THPT theo hình thức trực tuyến đã buộc thày- trò và phụ huynh phải thích nghi khi ứng phó với đại dịch.
Trong công cuộc học trực tuyến của học trò, có sự trợ giúp, giám sát đáng kể của phụ huynh. Cũng thông qua việc học trực tuyến, mới thấy hết những nỗ lực và áp lực mà các giáo viên phải gánh chịu. Chưa nói việc cố gắng để đảm bảo hiệu quả truyền đạt kiến thức mỗi ngày, chỉ riêng việc quản lý lớp, quản lý học trò, gọi các trò vào lớp học online, mới thấy hết sự kiên nhẫn của các thày cô giáo.
Cùng đó, nhiều địa phương cho học sinh nghỉ hè sớm, tổ chức tổng kết năm học online (hình thức chưa từng có) và có nơi chưa thể tổng kết năm học vì chưa thực hiện bài kiểm tra cuối kỳ. Theo ghi nhận, trước đó các kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 THPT ở nhiều địa phương đã phải tổ chức sớm hơn so với kế hoạch. Một số địa phương đã điều chỉnh thời gian làm bài thi vào lớp 10 THPT phù hợp với bối cảnh dịch Covid-19, trong đó có Hà Nội.
Thí sinh cả nước cũng vừa hoàn thành kỳ thi tốt nghiệp THPT quốc gia đợt 1. Hiện Bộ GDĐT cũng chưa nói về thời điểm nào sẽ tổ chức thi đợt 2 vì dịch bệnh vẫn diễn biến phức tạp.
Thực tế đã có những địa phương khá nhanh nhạy khi chủ động kết thúc năm học sớm. Có nơi ngành giáo dục đã trao quyền chủ động cho các cơ sở giáo dục, tổ chức kiểm tra học kỳ II từ cuối tháng 4 - khi đợt dịch thứ 4 bùng phát. Đây là sự linh hoạt cần thiết, và trên hết đã hạn chế tối đa nguy cơ mầm bệnh trong trường học, giữ an toàn, đảm bảo sức khỏe cho các em học sinh và thầy cô giáo. Điều này được các bậc phụ huynh rất đồng tỉnh, ủng hộ.
Để thích ứng với nguy cơ dịch Covid-19 kéo dài dai dẳng; để sự học của học sinh không gián đoạn; để việc kết thúc năm học phục vụ cho tuyển sinh đầu cấp không phải chờ đợi quá lâu, việc đặt ra lúc này là nên chăng trong điều kiện dịch bệnh quá phức tạp, học trò học đến đâu thì đánh giá đến đó- cho dù chỉ là bài kiểm tra giữa học kỳ II.
Bởi thực tế, mùa tuyển sinh này, thành phố Hà Nội cho phép tuyển thí sinh diện F0, F1 vào thẳng lớp 10; các trường ĐH cho phép sinh viên bảo vệ đồ án tốt nghiệp trực tuyến;… Song song với đó, một yêu cầu đặt ra trong năm học tới là các trường từ bậc phổ thông tới bậc đại học phải luôn sẵn sàng và đảm bảo mọi điều kiện thích ứng với dạy- học và thi trực tuyến.
Những thích ứng trong năm học qua đang được kỳ vọng là kinh nghiệm quý báu để ngành giáo dục xây dựng các kịch bản, chủ động với những diễn biến bất thường trong những năm học tiếp theo.