Đề xuất đưa "bóng cười", khí N2O vào danh mục nghề cấm đầu tư kinh doanh
Các đại biểu thống nhất bổ sung đưa thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng vào Danh mục cấm đầu tư kinh doanh, đồng thời đề xuất bổ sung bóng cười khí N2O dùng cho mục đích giải trí và các chất hướng thần mới. Qua đó nằm trong danh mục nghề cấm đầu tư kinh doanh.
Ngày 27/11, Quốc hội thảo luận ở hội trường về dự án Luật Đầu tư (sửa đổi). Đại biểu Nguyễn Anh Trí (Đoàn Hà Nội) hoan nghênh ban soạn thảo Luật đầu tư (sửa đổi) đã bổ sung thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng vào Danh mục cấm đầu tư kinh doanh tại Điều 6 của dự thảo Luật.
Theo ông Trí, ngày 30/11/2024, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết số 173/2024/QH15 về hoạt động chất vấn tại Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV, trong đó, đối với lĩnh vực y tế quy định: “Quốc hội thống nhất cấm sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu, chứa chấp, vận chuyển, sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, các loại khí, chất gây nghiện, gây tác hại cho sức khỏe con người từ năm 2025, bảo đảm sức khỏe cộng đồng, trật tự, an toàn xã hội”.
Ông Trí nhận định, quy định này đã đáp ứng được đông đảo nguyện vọng của Nhân dân; và được quốc tế đánh giá rất cao.
“Ngày 18/11/2025 vừa qua Tổ chức y tế thế giới đã gửi thư cho Thủ tướng Phạm Minh Chính, trong thư có viết: “Hành động quyết liệt của Việt Nam trong việc cấm các sản phẩm độc hại này đã được Tổng Giám đốc WHO, Tiến sĩ Tedros Adhanom Ghebreyesus, tuyên dương tại phiên họp Đại hội đồng Y tế Thế giới tháng 5/2025”. Cũng trong thư đó, WHO có khuyến nghị: “WHO xin khuyến nghị lệnh cấm thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng của Quốc hội cần được phản ánh trong Luật Đầu tư (thay thế), và không đi kèm với bất kỳ ngoại lệ nào”, ông Trí nói và cho hay việc cấm mà ban soạn thảo bổ sung đó rất phù hợp với khuyến nghị của WHO.
Tuy nhiên theo ông Trí, trong dự thảo, ở Điều 6 về Ngành, nghề cấm đầu tư kinh doanh đã bổ sung việc cấm: “Kinh doanh thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng.”. Nhưng ông Trí cho hay như vậy là chưa đủ và chưa đúng với tinh thần của Nghị quyết 173 của Quốc hội.
Do đó ông Trí đề nghị khoản l mới bổ sung ở điều 6 của Luật Đầu tư sửa đổi cần viết theo hướng :“Cấm sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu, chứa chấp, vận chuyển, sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, các loại khí, chất gây nghiện có tác hại cho sức khỏe con người”.
“Vì chỉ cấm kinh doanh, nhưng người ta đầu tư để sản xuất, để làm kho chứa, để vận chuyển thì sao?. Các loại khí, chất gây nghiện gây tác hại cho sức khỏe con người thì cũng phải bị cấm”, ông Trí đặt vấn đề và kiến nghị cần phải cấm ngay khí N2O cho mục đích giải trí.
Đối với điều 15 về xử lý chuyển tiếp đối với các dự án đầu tư sản xuất thiết bị điện tử cho thuốc lá đã được cấp phép trước Nghị quyết 173, ông Trí đề nghị thời gian chuyển tiếp tối đa là 12 tháng do Nghị quyết 173 có hiệu lực từ 1/1/2025, nên thời gian để chấm dứt hoàn toàn tối đa 12 tháng là quá đủ, và không nên kéo dài nữa.
Ông Trí đề xuất Chính phủ cần sớm có Nghị định, đưa ra các chế tài để xử phạt các hành vi cấm trong Nghị quyết 173 của Quốc hội; Và Quốc hội sớm đưa vào chương trình để sửa đổi Luật Phòng chống tác hại thuốc lá nhằm đưa các nội dung cấm trong Nghị quyết 173 vào văn bản Luật cho thật đầy đủ và hiệu quả.
“Tình hình mua bán, sử dụng Thuốc lá điện tử, Thuốc lá nung nóng đang diễn biến hết sức nghiêm trọng trên đất nước ta. Việc sử dụng khí N2O để giải trí đang bùng nổ ở Việt Nam. Cuộc chiến để đẩy lùi, ngăn chặn những loại sản phẩm độc hại, nhưng dưới bộ mặt tiện dụng, thơm và giảm hại đó chắc chắn đang còn rất cam go. Mong tất cả chúng ta cùng chung tay”, ông Trí đề xuất.
Đại biểu Phạm Trọng Nhân (Đoàn TP Hồ Chí Minh) nói rằng, danh mục nghề cấm đầu tư kinh doanh chính là “vòng gác đầu tiên” của hệ thống pháp luật và nơi chúng ta xác lập những “giới hạn đỏ” mà không có bất kỳ chủ thể nào được phép vượt qua.
Theo ông Nhân, chúng ta vừa chứng kiến bài học từ thuốc lá điện tử, một sản phẩm bị xem nhẹ, bị đưa ra rồi đưa vào lại dự thảo và khi thông tin chưa đầy đủ, nguy cơ có thể bị giản lược khỏi bàn nghị sự. Và
“Vì vậy, tôi khẩn thiết đề nghị Quốc hội bổ sung bóng cười khí N2O dùng cho mục đích giải trí và các chất hướng thần mới vào Điều 6 về danh mục nghề cấm đầu tư kinh doanh. Đây không chỉ là một câu chuyện y tế hay của nhóm đối tượng mà mâu thuẫn là ở chỗ một sản phẩm được y tế cảnh báo, công an truy quét, báo chí lên tiếng nhưng lại nằm ngoài vòng pháp luật mà cụ thể ở các điều khoản cấm đầu tư kinh doanh. Chúng ta chưa có thống kê quốc gia chính thức về tỷ lệ người sử dụng bóng cười nhưng không có dữ liệu. Không phải vì bóng cười vô hại mà vì nó hoạt động hoàn toàn nằm ngoài vùng kiểm soát nhà nước. Đó là một hệ thị trường 5 không: không phép, không tiêu chuẩn chất lượng, không kiểm định độc tính, không truy xuất nguồn gốc, không báo cáo y tế định kỳ”, ông Nhân nói.
