Đề xuất thành lập cơ quan kiểm soát tài sản

Đại biểu Nguyễn Văn Pha (Nam Định) phát biểu tại hội trường ngày 13/6. Ảnh: Quang Vinh.

Có nên mở rộng ra khu vực tư?

Đồng tình việc Dự thảo Luật lần này là quy định mở rộng phạm vi điều chỉnh ra khu vực ngoài nhà nước; áp dụng đối với công ty đại chúng, tổ chức tín dụng, ĐB Bế Minh Đức (Cao Bằng) cho rằng quy định như trên phù hợp với xu thế quốc tế, Bộ luật Hình sự 2015 và trong thực tế nhiều khi hành vi hối lộ, nhận hối lộ xuất phát từ chính các doanh nghiệp khu vực ngoài nhà nước.

Tuy nhiên chỉ nên tập trung vào các công ty đại chúng, tổ chức tài chính bởi đây là những đơn vị có sự góp vốn của nhiều cổ đông, người dân.

ĐB Lê Thị Thủy (Hải Dương), Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra trung ương cho rằng, việc mở rộng phạm vi ra khu vực ngoài nhà nước với những bước đi thận trọng là phù hợp. Qua công tác điều tra, truy tố, xét xử trong thời gian qua cho thấy tham nhũng ở khu vực ngoài nhà nước cũng rất quan trọng do đó mở rộng ra đối tượng ngoài nhà nước nhằm cụ thể hóa chủ trương quan điểm của Đảng, phù hợp với các Công ước của Liên hợp quốc trong PCTN.

Dẫn ra chuyện “sân sau”, “gửi giá”, “lại quả” xảy ra ở nhiều cơ quan ngoài nhà nước, ĐB Nguyễn Thị Thuỷ (Bắc Kạn) cho rằng, Dự thảo Luật mở rộng phòng chống tham nhũng sang khu vực tư là phù hợp. Tuy nhiên theo bà Thủy, nhiều quy định trong Dự thảo Luật liên quan đến vấn đề này chưa khả thi, có thể gây khó cho doanh nghiệp nên cần được đánh giá lại kỹ lưỡng.

Không đồng tình, ĐB Lưu Bình Nhưỡng (Bến Tre) cho rằng, đang có sự nhầm lẫn vì Luật PCTN chỉ là con dao chứ không phải công cụ duy nhất để PCTN mà PCTN còn có nhiều luật khác như Luật Hình sự, Luật Tố tụng hình sự, Luật Xử lý vi phạm hành chính, Luật Công chức viên chức.

Theo ông Nhưỡng, nhiều cử tri lo ngại là hiện chỉ với khu vực công đã rất nhiều việc, Nhà nước còn mở ra khu vực tư nữa thì lấy người đâu mà làm? Rồi ông đưa ra phân tích: “Một anh hối lộ để chạy chức quyền cho con, nếu nói anh ta tham nhũng thì khó chấp nhận. Người tham nhũng ở đây phải là người nhận hối lộ để giúp chạy chức. Anh ta phạm tội hối lộ là rõ ràng, nhưng nói anh ta tham nhũng có vẻ không công bằng. Người nhận hối lộ đó chính là người tham nhũng, bởi vì có chức, có quyền. Do đó nên cân nhắc tập trung mọi nguồn lực, mọi trí tuệ để chống quyết liệt ở khu vực công”.

Đại biểu Nguyễn Lân Hiếu (An Giang). Ảnh: Quang Vinh.

Cần cơ quan độc lập để kiểm soát tài sản

Vấn đề được nhiều ĐB quan tâm chính là việc kiểm soát tài sản, thu nhập, đặc biệt là quy định đánh thuế thu nhập cá nhân 45% đối với tài sản kê khai không trung thực, tài sản tăng thêm mà không giải trình được nguồn gốc. ĐB Cao Thị Xuân (Thanh Hóa) cho rằng, trong bối cảnh tham nhũng còn diễn biến phức tạp, Đảng, Nhà nước đã thể hiện quyết tâm cao và đang tìm kiếm những giải pháp đột phá, do đó việc nghiên cứu thành lập cơ quan độc lập để kiểm soát tài sản, thu nhập của quan chức là cần thiết.

“Để kiểm soát tài sản, thu nhập của cán bộ công chức, Dự thảo Luật cần có một cơ quan độc lập để kiểm soát vấn đề này. Việc này có thể làm tăng biên chế, trái với chủ trương chung của Việt Nam trong giai đoạn tinh giản biên chế hiện nay, tuy nhiên với việc hệ trọng như thế này, đáng đầu tư”-bà Xuân kiến nghị.

Theo ĐB Nguyễn Văn Pha, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp, nếu mở một cơ quan độc lập như đề xuất trên không hề tăng biên chế. Bởi hiện nay, Việt Nam đang có 3 cơ quan có chức năng PCTN cấp cục đang nằm ở các cơ quan: Thanh tra Chính phủ, Viện Kiểm sát nhân dân tối cao, Bộ Công an.

“Nếu quyết tâm thành lập một cơ quan mới thì hoàn toàn có thể lấy người từ đây. Vừa có chuyên môn, kinh nghiệm lại không tăng biên chế”-ông Pha phân tích.

Trong khi đó, ĐB Nguyễn Lân Hiếu (An Giang) cho rằng, hầu hết thu nhập cá nhân hiện nay, kể cả lương thưởng, buôn bán, trúng vé số đều phải đóng thuế thu nhập cá nhân. Thu nhập cá nhân hiện được quản lý khá khoa học, chính xác.

“Vậy tại sao chúng ta không có thêm quy định yêu cầu kê khai mức đóng thuế thu nhập cá nhân của tất cả các vị trí dễ có nguy cơ tham nhũng để người dân, các cơ quan chức năng có thể giám sát. Không có lý do gì mà một người một năm chỉ đóng thuế thu nhập cá nhân có một vài triệu mà lại mua được nhà, mua được xe cả. Vì vậy, cần quản lý chặt vấn đề này”-ông Hiếu đặt vấn đề.

Đại biểu Mùa A Vảng (Điện Biên). Ảnh: Quang Vinh.

Còn ĐB Mùa A Vảng (Điện Biên) nhìn nhận, nguồn gốc tài sản rất đa dạng, nhất là những trường hợp thừa kế không có giấy tờ chứng minh. Theo ông Vảng, trường hợp tài sản không giải trình được nguồn gốc thì có thể thu thuế 45%, tuy nhiên nếu cơ quan chức năng chứng minh được tài sản đó do tham nhũng, phạm tội mà có thì phải xử lý hình sự.