‘Đêm trắng’ hồi sinh

Đây là vở kịch của cố tác giả Lưu Quang Hà. Nhà soạn kịch Lưu Quang Hà đã viết “Ðêm trắng” dựa trên một câu chuyện có thật trong những năm toàn dân và toàn quân ta dồn hết sức người, sức của cho cuộc kháng chiến chống Pháp vào những năm 1950.

Nội dung vở kịch kể về câu chuyện Bác Hồ xem xét án tử hình một vị Đại tá - cán bộ có chức vụ cao trong quân đội. Trong lúc từ Chủ tịch nước đến người dân đều phải mỗi tuần nhịn ăn một bữa, mỗi ngày dành một vốc gạo vào hũ gạo tiết kiệm cho kháng chiến… thì vị đại tá Hoàng Trọng Vinh lại chất gạo đầy kho để báo cáo thành tích và không cấp cho bộ đội, bớt xén công quỹ tiêu xài, hoang phí…

Đại tá Hoàng Trọng Vinh, một người giữ chức vụ quan trọng ở Cục Quân nhu. Ông ta là một quân nhân đã đón ca sĩ trong nội thành ra vùng kháng chiến “chơi bời”, bắt chiến sĩ về tận làng hoa Ngọc Hà lấy hoa lên làm tiệc cưới, mua cốc pha lê Tiệp về đập phá… Hoàng Trọng Vinh còn luôn tìm cách nịnh, đút lót các cấp trên có chức, có quyền để bao che, ô dù cho y thực hiện những mục đích cá nhân… Không chỉ các chiến sĩ phải hy sinh xương máu mà ngay cả Hoàng Trọng Dũng - em ruột Vinh, là người chiến sĩ dũng cảm trung thực cũng phải hy sinh vì vụ án Hoàng Trọng Vinh - anh trai mình. Hành động của Hoàng Trọng Vinh như một thách thức công lý, với sinh hoạt của người dân ở thời kỳ đó.

Một đại tá Cục trưởng Cục Quân nhu có hành động tham ô, bợ đỡ cấp trên, chèn ép cấp dưới, lợi dụng chức quyền sống đế vương như Hoàng Trọng Vinh làm mất lòng tin của chiến sĩ, nhân dân… Ngay sau khi biết chuyện, Bác Hồ đã rất đau lòng về sự suy thoái đạo đức của một số cán bộ đảng viên. Sau những đêm trắng, Bác đã phải hạ bút y án tử hình viên đại tá, người mà chính Bác đã từng tin tưởng ký đề bạt.

“Đêm trắng” là tác phẩm từng giành Huy chương Vàng Hội diễn Sân khấu chuyên nghiệp toàn quốc năm 1990. Nhiều năm sau đó, vở kịch này đã được phục dựng một vài lần và đều thu hút được sự quan tâm của khán giả.

Nói về đề tài chống tham nhũng trong bối cảnh hiện nay, NSƯT Xuân Bắc- Giám đốc Nhà hát Kịch Việt Nam cho biết: Vai trò và trách nhiệm của Nhà hát Kịch Việt Nam là tuyên truyền đường lối chính sách của Đảng và Nhà nước, dùng nghệ thuật kịch nói để tuyên truyền. Thế nhưng, tuyên truyền ở đây là nâng cao ý thức trách nhiệm chính trị chứ không phải đơn thuần như là tuyên truyền cổ động. Với tinh thần là “Anh cả đỏ”’ nền kịch nói nước nhà, Nhà hát Kịch Việt Nam luôn dàn dựng những vở kịch mang tính thời đại, mang hơi thở xây dựng và phát triển. Đặc biệt trong thời kỳ hiện nay, khi mà việc phòng chống tham nhũng được đẩy lên cao làm trong sạch Đảng. Chúng ta hãy khoan nói về việc ai tham nhũng, tham nhũng đến đâu và tham nhũng thế nào mà hãy nói về tinh thần xây dựng Đảng.

Vở kịch “Đêm trắng” nói về ý chí nhân văn, cách xây dựng Đảng và xây dựng chính quyền đảm bảo lòng tin của người dân. Nổi bật là hình tượng Chủ tịch Hồ Chí Minh - vị cha già của dân tộc với cách nhìn và cách giải quyết rất sắc nét của một người thấm nhuần nhất về tư tưởng cách mạng.

Diễn viên Nguyễn Minh Hải, người đã hơn 10 năm được đảm nhiệm vai Bác Hồ trong nhiều vở diễn và cũng đóng vai Bác trong vở “Đêm trắng” kể: “Hơn mười năm được lựa chọn vào vai Bác Hồ thể hiện hình tượng vị lãnh tụ Hồ Chí Minh đó là niềm vinh hạnh. Mỗi một kịch bản là một cảm xúc mới. Mỗi một chương trình là một giai đoạn, một thời. Nhưng mỗi lần nhận kịch bản lại một sáng tạo mới dựa trên phong cách của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Để tạo được những hình tượng đẹp về Bác Hồ phải lao động nghệ thuật ngày đêm. Bởi Bác là một con người có thật không giống như những người khác, buộc mình phải có tạo hình rất là giống. Đảm nhiệm vai Bác Hồ trong vở diễn lần này tôi thấy có nhiều cái mới và khó khăn hơn rất nhiều”.

Vở diễn “Đêm trắng” lần dựng lại này có sự tham gia của nhiều diễn viên gạo cội như NSƯT Trịnh Mai Nguyên trong vai Đại tá - Cục trưởng Hoàng Trọng Vinh; NSƯT Nông Dũng Nam trong vai Hoàng Trọng Dũng là em trai của Đại tá Hoàng Trọng Vinh và nhân vật anh Trên do NSƯT Kiều Minh Hiếu đảm nhiệm cùng với đó là sự góp mặt của nhiều diễn viên tên tuổi khác.

NSƯT Kiều Minh Hiếu- Phó Giám đốc Nhà hát Kịch Việt Nam cho biết: “Có thể nói “Đêm trắng” là một dạng đề tài đang rất là nóng trong xã hội. Mặc dù là vở kịch cũ nhưng với cách kể hiện đại, lối diễn hiện đại đã được các nhà chuyên môn và hội đồng duyệt đánh giá rất tốt”.

Sau vở diễn “Đêm trắng”, Nhà hát Kịch Việt Nam sẽ tiếp tục đi tìm kịch bản và mời các đạo diễn để thực hiện những đề tài nóng của xã hội: “Nếu mọi người là những người yêu sân khấu sẽ thấy vị trí của Nhà hát Kịch Việt Nam đang được khẳng định. Những tác phẩm của Nhà hát cũng cho thấy được những nét mới, nét đặc sắc, mang đậm cái chất của kịch Việt Nam”- NSƯT Xuân Bắc nói.

Khi hỏi về duyên cớ lựa chọn “Đêm trắng” để dàn dựng, NSƯT Xuân Bắc nói: “Qua một năm tìm kịch bản, nhất là kịch bản về đề tài phòng chống tham nhũng, cho đến bây giờ tôi chưa thấy kịch bản nào hay hơn kịch bản “Đêm trắng” vì thế tôi quyết định dựng vở kịch này. Mọi người thường thấy một danh hài Xuân Bắc, một người rất showbiz nhưng lại làm một vở chính kịch đặc chính kịch, chắc mọi người cũng có phần tò mò nhất định”.