Đền thờ Thần Nông

Đền Thần Nông ở Bắc Giang.

1. Bắc Giang là vùng đất trung du miền núi gắn với nền sản xuất nông nghiệp từ lâu đời. Bởi vậy, trong đời sống văn hóa tinh thần của người dân nơi đây còn lưu giữ nhiều hình thái tín ngưỡng thờ Thần Nông cổ sơ.

Trong tâm thức của cư dân nông nghiệp, Thần Nông là vị thần chăm lo cho việc trồng cấy để mùa màng tươi tốt. Trong nền văn minh lúa nước, Thần Nông còn được biết đến với tên gọi Viêm Đế. Truyền thuyết kể rằng Thần Nông sống cách chúng ta khoảng 5.000 năm, là người dạy dân nghề làm nông, chế tạo cày bừa và là người đều tiên làm lễ thượng điền và hạ điền. Ông cũng là người phát triển nghề thuốc trị bệnh cứu dân. Vì thế, việc thờ cúng Thần Nông trở thành một nét văn hóa đặc sắc trong nền văn minh lúa nước từ bao đời nay.

Lễ khánh thành và khai hội đền Thần Nông là một trong những hoạt động nằm trong Tuần Văn hóa – Du lịch với chủ đề “Khám phá vùng đất thiêng Tây Yên Tử” năm 2019 của tỉnh Bắc Giang. Đây là một trong những hoạt động quan trọng của tỉnh trong năm 2019 nên được lực lượng chức năng và nhân dân Bắc Giang chú trọng thực hiện.

Trước đó, để chuẩn bị cho lễ khai hội, Ban quản lý Đền Thần Nông (Lục Nam) vừa dựng 2 cây nêu tại đền thờ chính đền Thần Nông. Trên cây có treo các câu đối: “Phong thuận vũ hòa/ Quốc thái dân an”. Cây nêu chính là nhằm tạo tiêu điểm tập trung, cố kết tâm thức cộng đồng trong lễ hội. Các nghi lễ tế thần cũng được thực hiện trang trọng, thành kính, đầy đủ nghi thức để bày tỏ lòng biết ơn của nhân dân với ông tổ của nghề nông.

Các đại biểu cắt băng khánh thành.

2. Trên mảnh đất thôn Hố Mỵ, xã Cẩm Lý hiện còn nhiều dấu tích quan trọng phản ánh chân thực về nghề nông của người dân còn lưu truyền trong dân gian. Đó là hình tượng, những vật dụng quen thuộc của nghề nông như Con trâu đá, Thằng Người, Luống cày ông Thuấn, Hòn Đống Thóc, Hòn Đống Gạo, Cái quạt hòm… Những dấu vết còn lưu lại khiến chúng ta liên tưởng rằng nơi đây chính là khởi thủy của nghề nông, là cội nguồn của nền văn minh lúa nước.

Nhân dân trong vùng lưu truyền câu chuyện vào một đêm đầu thế kỉ trước có một người khách phương xa đến, dừng chân trên một đỉnh núi cao (nơi hiện đang đặt tượng Mẫu) thì có một cơn gió mát từ trong núi thổi ra. Đứng trên đỉnh núi, chòm sao Thần Nông sáng rực, rất gần, có thể đếm rõ từng con vịt của Thần Nông trên dải sông Ngân Hà.

Kết hợp với những dấu tích còn lưu lại, người dân trong vùng có một niềm tin sâu sắc rằng nơi đây chính là huyệt đạo của Thần Nông. Kể từ đó, rất nhiều du khách tìm về đây hành lễ mỗi dịp đầu xuân với tâm nguyện cầu cho một năm mưa thuận gió hòa, mùa màng tốt tươi. Nhân dân trong vùng thì muốn có một nơi để dâng hương, cầu nguyện cho sự phồn thịnh của quê hương, người dân có cuộc sống ấm no hạnh phúc.

Chủ tịch UBND huyện Lục Nam Hà Quốc Hợp cho biết: “Nhằm phát triển những giá trị nhân văn sâu sắc về tín ngưỡng thờ Thần Nông cũng như tạo nền móng vững chắc để hình thành các tua, tuyến du lịch văn hóa, tâm linh trong hành trình về Tây Yên Tử từ đó góp phần quan trọng trong nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, huyện Lục Nam đã lập quy hoạch chi tiết và triển khai xây dựng đền Thần Nông trong quần thể dự án Đền Thần Nông và Khu dân cư mới với tổng diện tích trên 20ha”.

Công trình được khởi công xây dựng năm 2017. Sau hơn một năm đã hoàn thành các hạng mục chính gồm Đền Trình 3 gian diện tích 97,13m2, đền chính là nơi thờ Thần Nông gồm 5 gian 2 chái, diện tích 263,22m2 và Đền Mẫu. Ngoài ra, đền hạ và đền thượng cũng được xây dựng công phu, kiến trúc đẹp.

Toàn bộ nơi này được xây dựng trong một quần thể hài hòa, tựa sơn, hướng thủy cùng hệ thống đồng bộ như giao thông, công viên cây xanh, hồ nước, khu vui chơi giải trí, khu dân cư, khu trung tâm thương mại… đáp ứng nhu cầu về văn hóa tâm linh của du khách thập phương và nhân dân trong vùng, mở ra một hành trình mới trên đường về Tây Yên Tử.

Sau khi hoàn thành, quần thể Đền Thần Nông là điểm du lịch văn hóa tâm linh được gắn kết với các tua tuyến du lịch của tỉnh, từ đó tiếp tục thu hút đầu tư hình thành các khu, điểm du lịch tâm linh theo con đường hướng về Tây Yên Tử như khu du lịch sinh thái Suối Nứa, Vực Rêu, Thác Giót, suối Nước Vàng… thành sản phẩm tiêu biểu cho loại hình du lịch tâm linh của huyện Bắc Giang…