Sau 3 lần bầu Thủ tướng không thành, tới nay đảng Vì nước Thái (Pheu Thai) và đảng Tự hào Thái (đảng Bhumjaithai) đã bắt tay thành lập một liên minh để thành lập chính phủ mà không có đảng Tiến bước.
Đảng Tiến bước đã chính thức đứng ngoài “cuộc chơi” cho dù đã về nhất trong cuộc tổng tuyển cử ngày 14/5, giành được 151 ghế tại Hạ viện Thái Lan. Ông Pita - đại diện đảng Tiến bước là ứng viên duy nhất được giới thiệu vào ghế Thủ tướng trong liên minh 8 đảng, nhưng cả 2 lần bỏ phiếu đều thất bại.
Dự kiến, Quốc hội Thái Lan sẽ triệu tập phiên họp chung vào ngày 18 hoặc 19/8 tới đây để bầu Thủ tướng mới, sau khi Tòa án Hiến pháp ra phán quyết cuối cùng về nghị quyết ngày 19/7 của Quốc hội: bác bỏ việc tái đề cử lãnh đạo đảng Tiến bước Pita Limjaroenrat vào vị trí Thủ tướng.
Sau khi bắt tay với đảng Tự hào Thái (71 ghế tại Hạ viện), đảng Vì nước Thái (141 ghế Hạ viện) cho rằng bước đầu đã phá vỡ bế tắc chính trị ở Thái Lan. Họ đang xây dựng một liên minh với đảng Tự hào Thái và vẫn rộng cửa chào đón các đảng khác gia nhập liên minh.
“Vì nước Thái và Tự hào Thái sẽ thành lập chính phủ với sự hỗ trợ của các đảng khác. Chúng tôi cảm ơn các bạn vì đã nhận lời mời để chúng tôi có thể vượt qua bế tắc chính trị này” - đại diện lãnh đạo đảng Vì nước Thái nói, đồng thời cho biết ông trùm bất động sản Srettha Thavisin vẫn là ứng viên Thủ tướng của đảng này.
Tự hào Thái là đảng được biết họ hợp tác với đảng Vì nước Thái với điều kiện tiên quyết là liên minh mới không đụng chạm đến luật cấm xúc phạm Hoàng gia (nguyên nhân chính dẫn đến sự thất bại của đảng Tiến bước) và không có sự tham gia của đảng Tiến bước, cũng như ông Pita.
Có thể vào ngày 18/8, lưỡng viện Quốc hội Thái Lan sẽ một lần nữa nhóm họp để bầu Thủ tướng và sau đó người này sau đó sẽ thành lập Chính phủ mới.
“Vì nước Thái” là đảng có liên hệ với gia tộc cựu Thủ tướng Thái Lan Thaksin Shinawatra, về nhì trong cuộc bầu cử Hạ viện hôm 14/5. Sau đó, trong một nỗ lực thành lập chính phủ mới, Vì nước Thái đã bắt tay với đảng Tiến bước - về nhất trong cuộc bầu cử, đồng ý giới thiệu ông Pita vào ghế Thủ tướng. Tuy nhiên, mọi sự đã không như mong muốn.
Cho đến thời điểm hiện tại, ông Srettha Thavisin (đảng Vì nước Thái) được xác định là ứng viên duy nhất cho ghế Thủ tướng Thái Lan. Đáng chú ý, ông Srettha đã đưa ra cam kết không tìm cách bãi bỏ hoặc sửa đổi Mục 112 của Bộ luật Hình sự Thái Lan - còn được biết đến là điều luật chống “khi quân”, nếu Quốc hội chấp thuận ông làm Thủ tướng. Điều 112 của Bộ luật Hình sự Thái Lan nêu rõ người “phỉ báng, lăng mạ hoặc đe dọa Nhà Vua, Hoàng hậu, người thừa kế hoặc các quan nhiếp chính” sẽ bị phạt tù lên đến 15 năm. Quy định này hầu như không thay đổi kể từ khi Bộ luật Hình sự đầu tiên của Thái Lan có hiệu lực từ năm 1908.
Theo ông Srettha, kinh tế và sinh kế của người dân là những vấn đề quan trọng hiện nay và nhiệm vụ trước tiên của Chính phủ mới là đảm bảo cuộc sống ấm no cho người dân và cải thiện nền kinh tế.
Trong một diễn biến khác, ngày 9/8, truyền thông Thái Lan tái khẳng định cựu Thủ tướng Thái Lan Thaksin Shinawatra (74 tuổi) đã hoãn chuyến trở về đất nước dự định vào hôm nay (10/8), kể từ khi sống lưu vong (năm 2008). Trong khi đó, Cục Cải huấn Thái Lan cho biết cựu Thủ tướng Thaksin “sẽ được đối xử như một tù nhân lớn tuổi” nếu ông quay trở lại Thái Lan và chấp hành án phạt tù. Trả lời báo giới liên quan tới thông tin về sự trở về của ông Thaksin, Thủ tướng sắp mãn nhiệm Prayuth Chan-o-cha hôm cho biết, các cơ quan chức năng sẽ tuân thủ đúng các quy trình pháp lý. Còn Thiếu tướng cảnh sát Montri Paenjaroen cho biết, cảnh sát nhập cư đã chuẩn bị sẵn sàng các hướng dẫn và cách thức xử lý đối với trường hợp ông Thaksin quay trở lại Thái Lan. Do các lệnh truy nã đối với ông Thaksin vẫn còn hiệu lực, ông Thaksin sẽ bị giam giữ và giao cho Cảnh sát Thủ đô Bangkok (MPB) để tiến hành các thủ tục pháp lý cần thiết.
Giới quan sát chính trị cho rằng, kế hoạch “hồi hương” của cựu Thủ tướng Thaksin là tín hiệu tích cực về việc thỏa thuận giữa các đảng phái tại Thái Lan và “tình hình đã trong tầm kiểm soát”. Theo đó, Đảng Vì nước Thái dự kiến sẽ hoàn tất sửa đổi thỏa thuận thành lập liên minh trước ngày 10/8 tới đây.
Ông Srettha Thavisin hiện là ứng viên Thủ tướng cho cuộc bỏ phiếu dự định vào ngày 18/8 tại lưỡng viện Thái Lan. Ông Srettha là người đồng sáng lập Sansiri - một trong những công ty phát triển bất động sản lớn nhất Thái Lan. Ông Srettha sinh ngày 15/2/1963, nhận bằng thạc sĩ Tài chính tại trường Claremont Graduate School (Mỹ). Ông kết hôn với bà Parkpilai Thavisin - chuyên gia chăm sóc sức khỏe cho người cao tuổi, được 34 năm. Họ có 3 con. Ông tuyên bố sẽ không bãi bỏ hoặc sửa đổi “luật khi quân”, nếu Quốc hội Thái Lan chấp thuận đề cử ông làm Thủ tướng mới. Trong trường hợp đó, nhiều khả năng bà Paetongrn Shinawatra (36 tuổi), con gái út cựu Thủ tướng Thaksin sẽ là Bộ trưởng Ngoại giao.