Sự thông minh, vượt lên của du học sinh Việt Nam vẫn mang tính… đơn lẻ.
Theo số liệu của Cục Hợp tác quốc tế (Bộ GDĐT), hiện có gần 200.000 du học sinh Việt Nam đang học tập ở trên 60 nước trên thế giới. Trong số này có khoảng 95% du học tự túc, số còn lại là theo học theo các chương trình học bổng qua hiệp định, đề án của Chính phủ. Ước tính chi phí cho du học của học sinh Việt Nam học tự túc vào khoảng 3,5 tỷ USD hàng năm.
Nhìn chung, Việt Nam thường xuyên nằm trong top 10 quốc gia có số học sinh du học nhiều tại các thị trường giáo dục quốc tế.
Các chuyên gia đánh giá, thừa nhận: Phần lớn du học sinh Việt Nam chăm chỉ và thông minh, nhất là những du học sinh đi học bằng học bổng do có thành tích học tập tốt trong nước. Thế nhưng, bộ phận du học sinh còn lại có kết quả học tập thua xa với sinh viên các nước, nhất là sinh viên của những nước sở tại. Điều đó cho thấy, sự thông minh, vượt lên của du học sinh Việt Nam vẫn mang tính… đơn lẻ.
Phân tích cho thấy, những nguyên nhân cản trở du học sinh Việt Nam “bơi ra biển” là do: Kém về ngoại ngữ đã kéo theo hiệu quả học tập thấp, thiếu tự tin giao tiếp với thế giới; Xa lạ với phương pháp học tập, làm việc tập thể, hợp tác làm bài tập nhóm hay thuyết trình, tham gia thi đấu học thuật, đều là hạn chế rất lớn của các du học sinh. Không biết vận dụng hình thức học tập thể để vừa tự thẩm định lại, vừa làm giàu thêm kiến thức bản thân.
Tất cả đều là nguyên nhân cội nguồn, trở thành những điểm yếu cố hữu về phong cách học thuật của du học sinh người Việt; Thiếu kỹ năng cuộc sống khiến nhiều du học sinh do khó thích nghi sinh ra áp lực, cuộc sống luôn bị stress kéo dài, sinh bệnh trầm cảm phải bỏ học, sụp đổ ước mơ và đành quay về điểm xuất phát cố hương.
Thời đại ngày nay là thời đại hội nhập theo xu hướng toàn cầu hóa. Thế giới được làm phẳng, ít gồ gề và lu mờ ranh giới quốc gia. Sự biến đổi này, trong lĩnh vực giáo dục lại còn có nhiều cơ hội và phát triển mạnh mẽ hơn. Giao lưu, trao đổi giáo dục giữa các nước diễn ra nhộn nhịp, ngày một đậm đặc.
Không thể ngăn cản do sự khác biệt về thể chế, quan điểm chính trị của mỗi quốc gia, các tổ chức giáo dục quốc tế, các công ty dịch vụ giáo dục toàn cầu vẫn chắp nối, liên kết được cho hàng vạn du học sinh tới học tại các nước có nền giáo dục hàng đầu trên thế giới.
Một bộ phận lớn giới trẻ, không riêng ở Việt Nam, có hoài bão định hình bản thân đi du học và mong muốn được trở thành công dân toàn cầu. Mỗi người trẻ đều cần phải tự khai phá tiềm năng của mình, vươn lên, mở rộng tầm nhìn và có suy nghĩ mang tầm quốc tế.