Sự kiện loạt ứng dụng mạng xã hội của Meta (Facebook, Instagram,...) bị sập trên toàn cầu vào đêm 5/3 (theo giờ Việt Nam) đã khiến nhiều người dùng hoang mang về việc lộ lọt thông tin cá nhân.
PV Báo Đại Đoàn Kết đã có cuộc trao đổi với chuyên gia an ninh mạng Ngô Minh Hiếu (Trung tâm giám sát An toàn không gian mạng quốc gia) về những hệ luỵ khi thông tin cá nhân bị lộ lọt và cách người dùng có thể tự bảo vệ mình.
Nhiều nguyên nhân dẫn đến lộ lọt thông tin cá nhân
Theo ông Hiếu, có nhiều nguyên nhân dẫn đến việc lộ lọt thông tin cá nhân người dùng. Một số nguyên nhân có thể kể đến như: Người dùng thiếu nhận thức hay thiếu coi trọng về thông tin cá nhân, dễ dàng chia sẻ hình ảnh, thông tin danh tính trên không gian mạng…
Nhiều nền tảng mạng xã hội bị hacker xâm nhập như Facebook, X (trước đó là Twitter),… trong vài năm gần đây, có hàng chục triệu thông tin của người dùng Việt Nam bị lộ lọt. Kế đến là các trang web của trường học, của các tổ chức doanh nghiệp vì bảo mật kém nên cũng dễ dàng bị hacker “xâm chiếm”.
Cũng theo chuyên gia bảo mật Ngô Minh Hiếu, thông tin lộ lọt còn được mua bán một cách dễ dàng trên các diễn đàn của hacker, hoặc qua Telegram. Ngoài ra, các nhân viên xấu trong tổ chức, doanh nghiệp cũng có thể bán thông tin của khách hàng ra bên ngoài nhằm trục lợi cá nhân, hoặc bị dẫn dụ mua lại thông tin danh tính cá nhân với giá rẻ.
Bên cạnh đó, rất nhiều người dùng cũng bị dẫn dụ vào các app ứng dụng cho vay tín dụng đen hoặc đầu tư online không uy tín lừa đảo. Sau đó kẻ xấu lấy cắp và đi rao bán hoặc sử dụng cho mục đích xấu cũng là một trong các nguyên nhân khiến tình trạng lộ lọt thông tin ngày càng gia tăng.
Hệ luỵ nghiêm trọng
Chuyên gia an ninh mạng phân tích, khi thông tin cá nhân bị lộ, người dùng có thể trở thành mục tiêu của các hoạt động tấn công mạng như lừa đảo, phishing, tống tiền điện tử và truy cập trái phép vào tài khoản ngân hàng hoặc email. Điều này có thể gây thiệt hại tài chính và mất cơ hội kinh doanh.
Các thông tin cá nhân nhạy cảm như số CCCD, số BHXH, số thẻ tín dụng, mật khẩu,... bị lộ, người khác có thể sử dụng thông tin này để giả mạo hoặc tiến hành hoạt động tội phạm dưới danh nghĩa của người dùng. Điều này có thể gây hậu quả nghiêm trọng như mất danh tính, mất tiền bạc, bị vướng vào vay nợ tín dụng đen mà họ không hề hay biết, hoặc gánh chịu trách nhiệm pháp lý cho những hoạt động mà bạn không thực hiện.
Thông tin cá nhân nhạy cảm, như những bức ảnh, video riêng tư,… khi bị lộ lọt có thể được chia sẻ công khai, dẫn đến những hậu quả xấu về mặt cá nhân, nghề nghiệp hoặc tình hình tài chính.
Còn đối với tổ chức, khi bị lộ thông tin cá nhân khách hàng, độ tin cậy và lòng tin của khách hàng có thể bị suy giảm. Điều này có thể dẫn đến mất mát khách hàng, doanh thu giảm, và ảnh hưởng xấu đến sự tồn tại và phát triển.
Ngoài ra, nếu tổ chức không tuân thủ các quy định bảo vệ dữ liệu cá nhân, họ có thể phải đối mặt với hình phạt pháp lý, bao gồm các khoản tiền phạt và kiện cáo từ người bị ảnh hưởng.
Do đó, chuyên gia nhấn mạnh, mỗi cá nhân cần có trách nhiệm trong việc bảo vệ thông tin cá nhân của mình. Điều này bao gồm việc sử dụng mật khẩu mạnh, kèm chế độ bảo mật 2 bước, hoặc sử dụng phần mềm bảo mật từ bên thứ ba.
Tuyệt đối không chia sẻ thông tin cá nhân với người không đáng tin cậy, kiểm tra và cập nhật thường xuyên các thiết lập quyền riêng tư trên các tài khoản trực tuyến và tăng cường hiểu biết về các nguy cơ và biện pháp bảo vệ dữ liệu.