Điều gì tiếp theo sẽ đến với Hy Lạp?
Phần lớn người dân Hy Lạp đã đổ ra đường để ăn mừng cuộc trưng cầu dân ý có kết quả nói “không” với các điều kiện của chủ nợ quốc tế. Liệu niềm vui này có tồn tại được lâu khi mà Hy Lạp đang phải đối mặt với hàng loạt vấn đề mới phát sinh từ kết quả đó và khoản nợ vẫn còn treo lơ lửng trên đầu?
Một người phụ nữ rút tiền hôm đầu tuần ở Athens,
trong bối cảnh hệ thống ngân hàng Hy Lạp đang cạn vốn
(Nguồn: AFP)
Cạn nguồn dự trữ
Tính đến ngày 6-7, tức sau khi có kết quả cuộc trưng cầu dân ý với kết quả là người dân phản đối làm theo các biện pháp “thắt lưng buộc bụng”, hệ thống ngân hàng của Hy Lạp gần như cạn nguồn dự trữ tiền mặt khi chỉ còn khoảng 500 triệu Euro. Lượng tiền ít ỏi này có thể lập tức cạn kiệt nếu như toàn bộ dân số 11 triệu người của nước này đi rút khoản tiền 45 Euro cho mỗi người.
Bởi vậy, câu hỏi lớn nhất ở thời điểm này là liệu Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) có tăng nguồn vốn hỗ trợ khẩn cấp cho các ngân hàng Hy Lạp hay không? Đến nay ECB đã bơm 89 tỷ Euro vào hệ thống ngân hàng Hy Lạp, nhưng đã tạm ngưng nguồn hỗ trợ thanh khoản khẩn cấp (ELA) ngay trước khi cuộc trưng cầu dân ý được tổ chức. Dù cho kết quả trưng cầu giờ đã rõ ràng, nhưng ECB sẽ khó mà tự đưa ra quyết định trước giới lãnh đạo châu Âu, những người sẽ nhóm họp trong hai ngày 6 và 7-7.
Tuy nhiên, ECB cũng không hoàn toàn ngắt hẳn hỗ trợ của mình đối với Hy Lạp bởi theo giới phân tích, nó gần như đồng nghĩa với việc để cho nước này ra đi khỏi khu vực đồng tiền chung châu Âu (Eurozone).
Chờ đợi động thái của các bên
Liên quan đến quá trình đàm phán giữa Hy Lạp với các chủ nợ, phải nói sự kiện đáng chú ý nhất trong hôm đầu tuần là việc Bộ trưởng Tài chính Hy Lạp Yanis Varoufakis đã tuyên bố từ chức ngay sau khi có kết quả trưng cầu dân ý. Điều này dự kiến sẽ làm tăng hy vọng về một thỏa thuận cứu trợ giữa hai bên.
Trong tuyên bố từ chức của mình, ông Varoufakis thừa nhận rằng Thủ tướng Hy Lạp Alexis Tsipras đánh giá rằng việc ông “vắng mặt” trong các cuộc đàm phán “sẽ tăng khả năng đạt được một thỏa thuận”. Điều này là hợp lý, bởi giới lãnh đạo Eurozone từ lâu đã thúc giục sự ra đi của ông Varoufakis, nhưng cũng khó có thể đoán được liệu các vòng đàm phán có dễ dàng hơn hay không khi một người khác lên thay ông.
Một tín hiệu cho thấy rõ sự bối rối của cả hai bên là việc giới lãnh đạo châu Âu đã kêu gọi Athens nên có động thái trước. Bộ trưởng Tài chính Pháp Michel Sapin nói rằng giờ đây mọi chuyện đều phụ thuộc vào Chính phủ Hy Lạp, họ cần phải “đưa ra đề xuất càng nhanh càng tốt”. Bộ trưởng Tài chính Phần Lan Alexander Stubb cũng đưa ra bình luận tương tự.
Thủ tướng Đức Angela Merkel đã chủ trì các cuộc đàm phán diễn ra từ chiều 6-7 với Tổng thống Pháp Francois Hollande nhằm vạch ra hướng giải quyết trước khi diễn ra Hội nghị thượng đỉnh lãnh đạo 19 nước thành viên Eurozone vào ngày hôm nay. Một số cuộc thảo luận cũng diễn ra ở Brussels, trong khi những người đứng đầu các tổ chức tài chính của châu Âu cũng tổ chức thảo luận về tình hình hiện tại.
Hy Lạp có ra khỏi Eurozone?
Ông Tspipras từng tuyên bố rằng, nói “không” với các điều kiện của chủ nợ sẽ giúp Hy Lạp có lợi thế hơn trong bàn đàm phán. Và chúng ta có khoảng thời gian 24 giờ tới để xem điều đó có đúng hay không. Theo một số phân tích mà báo giới phương Tây đưa ra, cơ hội để Hy Lạp thắng thế trên bàn đàm phán ở mức khá cao, khoảng 60%.
Theo một số phân tích, kết quả trưng cầu dân ý vừa qua đã ảnh hưởng đến cả hai bên. Nó khiến Thủ tướng Tsipras khó khăn hơn trong trường hợp buộc phải nhượng bộ các chủ nợ để đạt được một thỏa thuận, trong khi cũng khiến Thủ tướng Đức Merkel cùng các lãnh đạo khác trong Eurozone khó nhượng bộ hơn bởi không muốn tỏ ra mềm yếu
Cuộc trưng cầu được coi là có ý nghĩa lịch sử ở Hy Lạp vì nó làm thay đổi tình thế ở mỗi bên, nhưng có điều không hề thay đổi là khoản nợ khổng lồ của nước này. Đồng hồ vẫn tiếp tục đếm ngược cho đến ngày 20-7, khi Athens phải trả tiếp khoản nợ 3,5 tỷ Euro cho ECB. Đối với nhiều người thì đây mới là “hạn chót” thực sự đối với nước này bởi còn gây nên nhiều hậu quả ghê gớm hơn nếu Chính phủ nước này lại vỡ nợ.
