Điều trị ung thư gan bằng hạt vi cầu phóng xạ Y-90

Quảng cảnh cuộc hội thảo

Khối u trong ung thư gan được nuôi dưỡng bởi các nhánh động mạch gan (90%) và tĩnh mạch cửa (10%). Theo GS.TS. Mai Trọng Khoa - Phó Giám đốc BV Bạch Mai, Giám đốc Trung tâm Y học hạt nhân và Ung bướu của BV này, nguyên lý của phương pháp này là đưa trực tiếp hạt vi cầu resin SIR-Spheres Yttrium 90 (Y-90) có kích thước 20 - 40 micromet qua động mạch nuôi vào trong khối u. Các hạt phóng xạ này sẽ đi vào các nhánh động mạch nhỏ và phân bố khắp trong khối u gây tắc mạch, cắt nguồn dinh dưỡng nuôi u, mặt khác phát ra bức xạ bêta với mức năng lượng 0,93 MeV tiêu diệt các tế bào ung thư. Kết quả là làm giảm thể tích khối u hoặc tiêu hoàn toàn khối u gan mà ảnh hưởng rất ít đến tổ chức gan lành. Kỹ thuật này đã được áp dụng tại Mỹ, Úc, châu Âu và một số nước châu Á như Singapore, Philippine ... Tại Việt Nam kỹ thuật này đã được triển khai thành công tại một số bệnh viện lớn, có đầy đủ trang thiết bị và các chuyên khoa liên quan, đó là BV Bạch Mai, BV 108 và BV Chợ Rẫy. Tính đến tháng 6-2015 có hơn 50 bệnh nhân ung thư gan nguyên phát và thứ phát đã được điều trị thành công, cho kết quả tốt.

Theo các chuyên gia đến từ BV Trung ương Quân đội 108 cũng như chuyên gia đến từ BV Bạch Mai, ưu điểm nổi bật của kỹ thuật này là tạo ra liều chiếu xạ cao tại khối u trong khi các tổ chức lành xung quanh chịu liều chiếu xạ thấp, vì thế ít gây ra các tác dụng phụ, giảm biến chứng điều trị. Người bệnh sau khi điều trị có thể ra viện ngay ngày hôm sau. Phương pháp điều trị này không chỉ mang lại lợi ích cho các bệnh nhân ung thư gan nguyên phát không còn khả năng phẫu thuật, hoặc đã thất bại với các phương pháp điều trị trước đó như nút mạch..., mà còn cho cả các bệnh nhân ung thư gan thứ phát như ung thư đại trực tràng di căn vào gan. Lợi ích của việc kết hợp xạ trị trong chọn lọc u gan bằng hạt vi cầu phóng xạ (resin SIR -Spheres Y-90) và hoá trị cho bệnh nhân ung thư đại trực tràng di căn vào gan đã giúp kéo dài thời gian kiểm soát bệnh trung bình lên đến 20,5 tháng (cao hơn nhiều so với hóa trị đơn thuần) và giảm 31% nguy cơ phát triển khối u ở gan, tăng 3 lần khả năng khỏi bệnh trong gan”. Kết luận này được rút ra từ kết quả nghiên cứu trên 530 bệnh nhân ung thư đại trực tràng di căn gan (nghiên cứu SIRFLOX) đã được báo cáo và công bố tại hội nghị quốc tế về ung thư của Hội Ung thư lâm sàng Hoa Kỳ (ASCO) tại Chicago vào tháng 5-2015.

Tuy nhiên, các chuyên gia cũng lưu ý rằng: Xạ trị trong chọn lọc bằng hạt vi cầu phóng xạ là một kỹ thuật phức tạp, cần phải có sự phối hợp chặt chẽ giữa các thầy thuốc chuyên khoa sâu như: ung bướu, y học hạt nhân, chẩn đoán hình ảnh..., bên cạnh đó cũng cần có các trang thiết bị như: máy chụp mạch, máy CT đa dãy, máy SPECT, máy PET/CT. Đây là kỹ thuật can thiệp nội mạch, có thể áp dụng để điều trị ung thư tại nhiều cơ quan khác trong cơ thể.