Đình Đình Chu vẫn hoang tàn

Đình Đình Chu (Vĩnh Phúc) xuống cấp nghiêm trọng Ảnh: Đào Mỹ Liên.

Cộng đồng lên tiếng

Sau lời kêu cứu “vô vọng” của người dân sinh sống xung quanh di tích đình Đình Chu (xã Đình Chu, huyện Lập Thạch, tỉnh Vĩnh Phúc), mới đây Nhóm Đình làng Việt đã chính thức có thư kiến nghị gửi Chủ tịch UBND tỉnh Vĩnh Phúc về việc bảo vệ khẩn cấp di tích.

Cụ thể, theo thư kiến nghị thì đình Đình Chu xưa vốn thuộc xã Chu Đề huyện Lập Thạch, Phủ Vĩnh Tường là ngôi đình mang phong cách truyền thống đặc trưng đình làng vùng xứ Đoài với kết cấu kiến trúc, trang trí kiến trúc độc đáo.

Đình được khởi dựng năm Gia Long thứ 2 (1803) và Trùng tu năm Thiệu Trị thứ 6 (1846) là một trong những ngôi đình bề thế, quý hiếm của tỉnh Vĩnh Phúc nói riêng và vùng châu thổ Bắc Bộ còn tồn tại cho đến ngày nay.

Trải qua thời gian, đến nay ngôi đình đã xuống cấp nghiêm trọng ở tất cả các hạng mục, đặc biệt là trong 3 năm gần đây (2014 – 2017) sự xuống cấp đã đến mức báo động và hiện nay ngôi đình có thể đổ sập bất cứ lúc nào.

Ông Nguyễn Đức Lộc- đại diện của nhóm Đình làng Việt cho biết: “Tháng 8/2016, các thành viên của nhóm đã may mắn được về thăm quan đình Đình Chu, tận mắt thấy được sự quý hiếm của một di sản, nhưng các thành viên chúng tôi vô cùng đau xót bởi di sản quý hiếm đó đang bị xuống cấp nghiêm trọng”.

Ông Lộc cũng dẫn chứng như mái thủng từng mảng lớn, cột, hoành, dui mè bị nước thấm vào gây ẩm mốc, đang mục nát; trời mưa hay nắng, trong đình giống như ngoài trời, nước mưa dột từ nóc dột xuống, thấm vào hệ thống kết cấu gỗ. Đình có thể đổ bất cứ lúc nào, nguy hiểm đến tính mạng người dân.

Vì thế, mà chính quyền địa phương đã căng biển báo nguy hiểm để dân làng không vào đình. Các hoạt động sinh hoạt và thực hành tín ngưỡng, tâm linh của cộng động bấy lâu không còn diễn ra ở đây.

Ghi nhận đến thời điểm này ngôi đình vẫn ở trong hiện trạng xuống cấp, tình trạng còn “tệ” hơn năm 2016 và đình vẫn phải oằn mình chống đỡ với mưa bão khắc nghiệt. Đặc biệt, vào tối ngày 24/8 do ảnh hưởng của mưa bão một số cấu kiện kiến trúc đã bị rơi vỡ.

Trước thực trạng xuống cấp nghiêm trọng theo thư gửi Chủ tịch UBND tỉnh Vĩnh Phúc, nhóm Đình làng Việt cũng đề nghị cần có biến pháp khẩn cấp bảo vệ Di tích quốc gia kiến trúc đình Đình Chu.

Bản thân nhóm đề xuất trước mắt tính khẩn trương cấp kinh phí hoặc tính tạm ứng kinh phí để dựng nhà bao che bằng vật liệu sắt, mái tôn đạt tiêu chuẩn để bảo vệ được toàn bộ di tích (khi đình Đình Chu tiến hành trùng tu, theo quy định, đơn vị thi công trước tiên phải làm nhà bao che cho di tích này, lúc đó kinh phí làm nhà bao che của dự án sẽ trả lại ngân sách của tỉnh).

Ngoài ra, cần tăng cường các cột chống đỡ cấu kiện kiến trúc chờ ngày trùng tu. Như vậy mới có thể giảm thiểu tác động của mưa báo, tránh sự cố không đáng có khi xảy ra mưa to, gió lớn.

Phải mất 2 năm để tu sửa?

Năm 2016, sau những thông tin báo chí phản ánh, cán bộ chức năng của tỉnh Vĩnh Phúc đã về đình Đình Chu khảo sát và đánh giá hiện trạng cũng như đã lên phương án sẽ khắc phục tu bổ.

Tuy nhiên, dự kiến trong kế hoạch tu bổ sẽ được triển khai trong năm 2018. Vậy với một di tích phải mất đến 2 năm xem xét, lên kế hoạch nguyên nhân vướng mắc là ở đâu?

Trong khi với thời tiết khắc nghiệt khó đoán như hiện nay thì rất có thể ngôi đình này bị đổ lúc nào không biết. Di tích quốc đình Đình Chu sẽ là phế tích, nếu lãnh đạo tỉnh không có hành động khẩn cấp.

Trao đổi với báo chí, ông Ngô Duy Đông - Phó Giám đốc Sở VHTTDL tỉnh Vĩnh Phúc cho biết, trước đó Sở đã có khảo sát về thực trạng của đình Đình Chu cũng như nhận được sự quan tâm kiến nghị của nhiều nhà nghiên cứu cùng cơ quan báo chí. Trong năm qua, Sở đã có báo cáo vấn đề này.

UBND tỉnh cũng đã đồng ý chủ trương tu bổ và giao UBND huyện Lập Thạch làm chủ đầu tư, đồng thời xây dựng trình tự thủ tục để xin thỏa thuận của Bộ VHTTDL.

“Ban đầu đề nghị mức dự toán là 10 tỷ đồng, tuy nhiên sau khi cân đối lại ngân sách toàn tỉnh, mức đầu tư được hạ xuống còn 9 tỷ. Đây là mức dự kiến chi, còn việc thực hiện tu bổ cần thêm nguồn xã hội hóa” - ông Đông cho biết thêm.

Đình Đình Chu được xếp hạng Di tích lịch sử cấp quốc gia theo quyết định 310-QĐ/BT ngày 13/2/1996. Đình thờ 18 đời Hùng Vương. Theo hồ sơ và các bản vẽ hiện còn lưu giữ tại Viện Bảo tồn di tích (Bộ VHTTDL), trong đình Đình Chu có nhiều bức chạm “Long mã phụ đồ”, “Phượng càm thư”, “Lưỡng long chầu nguyệt”…

Ngoài ra, đình còn lưu giữ nhiều hiện vật có giá trị như: một cuốn ngọc phả viết bằng chữ Hán, sắc phong vào năm Gia Long nhị niên (1803), các sắc phong triều đại Tự Đức, Minh Mạng, Thiệu Trị; Ngai thờ, Án gian, kiệu bát cống, đồ bát bửu, âm bồng, ống hoa, đài rượu, đài nước…