Định Hóa: Hiệu quả từ những mô hình kinh tế khi tiếp cận thông tin giảm nghèo đa chiều
Những năm gần đây, cùng với việc thực hiện các Chương trình Mục tiêu quốc gia, tỉnh Thái Nguyên đã đạt được nhiều kết quả nổi bật. Đặc biệt, khi người dân tại các xã, phường được tiếp cận đầy đủ, kịp thời với thông tin, họ đã chủ động hơn trong tư duy phát triển kinh tế, mạnh dạn đổi mới mô hình sản xuất, từng bước thoát nghèo và vươn lên làm giàu ngay trên mảnh đất quê hương. Định Hoá là một trong những địa phương làm tốt công tác giảm nghèo thông tin, hỗ trợ tích cực cho bà con trong công tác giảm nghèo.
Chuyển biến từ tiếp cận thông tin
Trước đây, do đặc điểm địa hình đồi núi ở Định Hóa nên nhiều khu vực còn “vũng lõm” sóng điện thoại, hệ thống truyền thanh cơ sở chưa phủ kín, khiến đồng bào dân tộc thiểu số gặp nhiều hạn chế trong việc nắm bắt các chủ trương, chính sách giảm nghèo, hỗ trợ sản xuất. Trước thực tế đó, Đảng ủy và UBND xã Định Hóa đã triển khai hàng loạt giải pháp sáng tạo để đưa thông tin đến từng xóm, từng hộ dân.
Khi thông tin được truyền tải đến đúng người, đúng nhu cầu, người dân bắt đầu thay đổi nhận thức. Họ hiểu rằng, giảm nghèo không chỉ là nhận hỗ trợ từ Nhà nước, mà còn là chủ động nắm bắt kiến thức, ứng dụng vào sản xuất, liên kết hợp tác để phát triển bền vững.

Nhiều tổ chức đoàn thể như Hội Nông dân, Hội Phụ nữ, Đoàn Thanh niên đã trở thành “cầu nối thông tin” hiệu quả, tổ chức các buổi tập huấn, sinh hoạt chuyên đề, hướng dẫn kỹ thuật chăn nuôi, trồng trọt, gắn liền tuyên truyền về giảm nghèo đa chiều. Chính nhờ vậy, trên địa bàn xã đã hình thành hàng loạt mô hình kinh tế hiệu quả, trở thành điểm sáng trong phong trào “dân biết – dân bàn – dân làm – dân hưởng lợi”.
Những chuyển biến tích cực trong công tác thông tin đã tạo “cú hích” mạnh mẽ, giúp người dân xã Định Hóa mạnh dạn khởi nghiệp, chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi, đưa nhiều mô hình sản xuất kinh doanh hiệu quả vào thực tiễn.
Hiện nay, toàn xã có nhiều mô hình kinh tế cá nhân, hộ gia đình đạt doanh thu từ hàng trăm triệu đồng/năm, góp phần đáng kể vào việc nâng cao thu nhập và giảm nghèo bền vững.
Mô hình chăn nuôi gà của hội viên Nguyễn Văn Chín (Chi hội Làng Mạ) là một ví dụ điển hình. Sau khi tham gia lớp tập huấn kỹ thuật chăn nuôi an toàn sinh học do Hội Nông dân xã tổ chức, anh Chín đã mạnh dạn đầu tư mở rộng quy mô chuồng trại, ứng dụng kỹ thuật chăm sóc và phòng bệnh mới. Nhờ tận dụng nguồn vốn vay ưu đãi và kiến thức tiếp thu từ chương trình giảm nghèo, mỗi năm gia đình anh xuất bán hàng nghìn con gà thương phẩm, thu lãi cả trăm triệu đồng.
Cũng nhờ được tiếp cận thông tin, hai hội viên Trần Văn Hoạt và Nguyễn Văn Du đã chuyển từ nuôi nhỏ lẻ sang chăn nuôi trâu, bò theo mô hình bán chăn thả kết hợp nuôi nhốt, vừa tận dụng nguồn phụ phẩm nông nghiệp, vừa bảo đảm vệ sinh môi trường. Mỗi năm, hai hộ xuất bán từ 6–8 con trâu, bò, thu nhập ổn định, giúp nhiều lao động trong gia đình có việc làm quanh năm.
Tại Chi hội Tân Tiến, hội viên Lục Văn Cường lại chọn hướng đi khác: sản xuất mì gạo truyền thống. Nhờ tham gia các lớp tập huấn về an toàn thực phẩm, nhãn hiệu hàng hóa, anh đã nâng cao chất lượng sản phẩm, từng bước xây dựng thương hiệu “Mì gạo Tân Tiến” được tiêu thụ tại nhiều chợ và siêu thị trong huyện. Mỗi năm, cơ sở của anh Cường tiêu thụ hàng chục tấn sản phẩm, mang lại thu nhập khoảng 200 triệu đồng.
Không chỉ trong chăn nuôi hay chế biến, phong trào trồng cây công nghiệp dài ngày và dược liệu cũng đang được nhân rộng. Hội viên Lưu Văn Tuyên và Lưu Văn Thái là hai hộ đi đầu trong mô hình trồng chè cành chất lượng cao, áp dụng kỹ thuật chăm sóc hữu cơ, kết hợp chế biến thủ công để nâng giá trị sản phẩm. Sản phẩm chè Định Hóa của hai hộ không chỉ tiêu thụ nội địa mà còn được thương lái ở Thái Nguyên và Hà Nội đặt mua thường xuyên.
Một mô hình khác gây ấn tượng là trồng nấm của hội viên Lương Văn Phúc (Chi hội Hợp Thành). Trước đây, gia đình anh Phúc thuộc diện cận nghèo, thiếu việc làm ổn định. Sau khi được Đoàn Thanh niên giới thiệu tham gia lớp học nghề ngắn hạn và hướng dẫn mô hình “Thanh niên khởi nghiệp”, anh đã thử nghiệm trồng nấm rơm, nấm mộc nhĩ trong nhà kín. Nhờ chủ động học hỏi qua internet, ứng dụng công nghệ sấy khô và đóng gói, sản phẩm của anh nhanh chóng được thị trường ưa chuộng, thu nhập tăng gấp 3 lần so với trước.
Các mô hình trên không chỉ giúp hộ gia đình vươn lên thoát nghèo, mà còn lan tỏa tinh thần tự lực, tự cường trong cộng đồng. Người dân học hỏi lẫn nhau, chia sẻ kinh nghiệm sản xuất, tạo nên phong trào thi đua phát triển kinh tế sôi nổi khắp các xóm bản.
Kết nối thông tin - thắp sáng niềm tin
Thực tế tại xã Định Hóa cho thấy, khi người dân được cung cấp đầy đủ thông tin, được tiếp cận tri thức và chính sách đúng hướng, họ sẽ biết cách vận dụng để tạo ra giá trị thực tiễn. Chính quyền xã cũng xác định rõ: “Giảm nghèo đa chiều không chỉ là hỗ trợ vật chất, mà là giúp người dân biết cách tìm đường đi, tự tạo cơ hội cho mình”.
Bên cạnh đó, xã chú trọng liên kết sản xuất – tiêu thụ nông sản, phối hợp với doanh nghiệp, hợp tác xã xây dựng chuỗi giá trị khép kín từ sản xuất đến chế biến, tiêu thụ. Nhờ đó, nhiều sản phẩm địa phương như chè, nấm, mì gạo, sản phẩm chăn nuôi có đầu ra ổn định, giá trị tăng cao, góp phần giảm nghèo bền vững.
Để nâng cao hiệu quả, chính quyền xã còn tổ chức các lớp đào tạo nghề ngắn hạn, hướng dẫn người dân ứng dụng công nghệ thông tin, truy cập internet, tìm hiểu thị trường tiêu thụ, qua đó hình thành một lớp nông dân mới năng động, hiểu biết, dám nghĩ dám làm.
Theo lãnh đạo xã Định Hóa thì thông tin là chìa khóa để mở ra tri thức và cơ hội. Khi người dân hiểu rõ chính sách, họ sẽ tự tin làm theo. Chính quyền chỉ đóng vai trò hỗ trợ, định hướng, còn người dân mới là trung tâm của công cuộc giảm nghèo bền vững.
Nhờ các giải pháp đồng bộ, đến nay tỷ lệ hộ nghèo của xã giảm còn 2,56%, hộ cận nghèo còn 3,66%, nhiều hộ đã thoát nghèo bền vững và trở thành hạt nhân lan tỏa tinh thần vươn lên thoát nghèo trong cộng đồng. Các mô hình kinh tế hộ gia đình phát triển mạnh đã góp phần nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho đồng bào dân tộc, đồng thời tạo nền tảng vững chắc cho mục tiêu xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu trong giai đoạn tới.
Từ thực tiễn của xã Định Hóa có thể khẳng định: tiếp cận thông tin chính là nền tảng của phát triển. Khi người dân biết tiếp thu, chọn lọc và ứng dụng thông tin phù hợp, họ sẽ tự tạo cơ hội thoát nghèo, làm giàu một cách bền vững.
Câu chuyện của anh Chín, anh Cường, anh Phúc hay hàng trăm hộ dân khác ở Định Hóa không chỉ là những mô hình kinh tế, mà còn là minh chứng sống động cho hiệu quả của công tác tuyên truyền, giảm nghèo thông tin trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số.