Dịu bớt nỗi lo tăng học phí

Lâu nay, việc cho vay hỗ trợ HSSV có hoàn cảnh khó khăn đã trở thành chương trình tín dụng chính sách được thực hiện hiệu quả thông qua Ngân hàng Chính sách xã hội, mang lại những tác động rất tích cực, giúp HSSV nghèo có điều kiện để đến trường, học tập và trưởng thành.

Nếu đề xuất này được chấp thuận thì TPHCM sẽ là địa phương tiên phong gỡ khó cho HSSV, khi huy động các ngân hàng thương mại san sẻ lợi nhuận, tích cực hơn trong các hoạt động xã hội dành cho giáo dục.

Trước đây, đối tượng được hỗ trợ vay vốn SV được thực hiện theo Quyết định 157/2007 và Quyết định 05/2022 của Thủ tướng Chính phủ, bao gồm: SV mồ côi cả cha lẫn mẹ hoặc chỉ mồ côi cha hoặc mẹ nhưng người còn lại không có khả năng lao động; SV là thành viên của hộ gia đình thuộc một trong các đối tượng: Hộ nghèo, hộ cận nghèo, hộ có mức sống trung bình theo chuẩn quy định của pháp luật; SV gia đình gặp khó khăn về tài chính do tai nạn, bệnh tật, thiên tai, hỏa hoạn, dịch bệnh trong thời gian theo học có xác nhận của UBND xã, phường, thị trấn nơi cư trú.

Theo khoản 2 Điều 1 Quyết định 05/2022 của Thủ tướng Chính phủ, mức tiền hỗ trợ vay vốn SV tối đa là 4.000.000 đồng/tháng/SV. Về lãi suất được quy định tại Quyết định 157/2007 và Quyết định 853/2011 của Thủ tướng Chính phủ như sau:

-Lãi suất cho vay ưu đãi đối với sinh viên là 0,65%/tháng;

-Lãi suất nợ quá hạn được tính bằng 130% lãi suất khi cho vay.

Thời hạn cho vay là khoảng thời gian được tính từ ngày người vay nhận món vay đầu tiên cho đến ngày trả hết nợ gốc và lãi được thoả thuận trong Khế ước nhận nợ. Trường hợp một hộ gia đình vay vốn cho nhiều HSSV cùng một lúc, nhưng thời hạn ra trường của từng HSSV khác nhau, thì thời hạn cho vay được xác định theo HSSV có thời gian còn phải theo học tại trường dài nhất.

Sau khoảng thời gian 2 năm giữ mức học phí ổn định do ảnh hưởng từ dịch Covid-19 kéo dài, nhiều trường đại học (công lập) đã có thông báo tăng học phí thêm 10 - 20%, thậm chí còn tăng nhiều hơn 20% cho năm học 2023-2024.

Từ đó xuất hiện nỗi lo mang tên “tăng học phí”. Nhiều HS trúng tuyển ĐH nhưng rất có thể không bao giờ trở thành SV chỉ vì không đủ tiền đóng học phí, chưa nói đến rất nhiều khoản buộc phải chi phí trong suốt quá trình học kéo dài, ít nhất là 4 năm.

Cũng cần nói thêm rằng, sau khi đại dịch Covid-19 chấm dứt thì những khó khăn vẫn chưa chấm dứt mà còn tiếp tục kéo dài. Chỉ tính 6 tháng đầu năm 2023, chỉ số tăng trưởng GDP của cả nước đạt 3,72%; chỉ cao hơn tốc độ tăng 1,74% của 6 tháng đầu năm 2020 trong giai đoạn 2011-2023. Trong khi đó, làn sóng thất nghiệp vẫn tiếp tục. Theo Tổng cục Thống kê, tính chung 6 tháng đầu năm cả nước có 562.641 người lao động nộp hồ sơ đề nghị hưởng trợ cấp thất nghiệp. Thu nhập bình quân tháng của người lao động quý 2/2023 là 7 triệu đồng, giảm 79 nghìn đồng so với quý 1 và chỉ tăng 355 nghìn đồng so với cùng kỳ năm 2022. Mặc dù vậy nhưng tốc độ tăng thu nhập của người lao động giảm gần một nửa so với tốc độ tăng của quý 2 năm 2022 (tốc độ tăng thu nhập bình quân của lao động quý 2/2023 so với cùng kỳ năm 2022 là 5,4%, trong khi tốc độ tăng thu nhập bình quân của quý 2/2022 so với cùng kỳ năm 2021 là 8,9%).

Trong khi đó, nhiều dự báo cho thấy trên phạm vi toàn cầu năm 2023 vẫn còn rất nhiều khó khăn và khó khăn đó có thể còn kéo dài sang năm 2024. Điều đó sẽ ảnh hưởng trực tiếp tới Việt Nam.

Trở lại với chủ trương cho vay tín chấp từ ngân hàng thương mại với HSSV, dù mới đang trong giai đoạn đề xuất (tại TPHCM) thì đó cũng đem lại nhiều hy vọng. Và nhân đây xin được đề xuất lãi suất cho vay hỗ trợ ở hệ thống ngân hàng này đối với SV là 0,65%/tháng, như Ngân hàng Chính sách xã hội đã áp dụng lâu nay.