Đỗ Bích Thuý ra mắt tập tản văn ‘Than đỏ dưới tro tàn’

“Than đỏ dưới tro tàn” (NXB Hội Nhà văn và Cty Liên Việt, 2023) là tập tản văn thứ 5 và là cuốn sách thứ 23 của Đỗ Bích Thuý. Đây được xem như phần tiếp theo/nối dài của cuốn “Tôi đã trở về trên núi cao” - tập tản văn cũng do Liên Việt liên kết xuất bản năm 2018 đã được nhiều bạn đọc yêu thích.

Ở tập sách này, như thường thấy, Đỗ Bích Thuý vẫn dành phần lớn số trang cho các bài viết về miền núi với những kí ức trong trẻo gắn liền với cái thung lũng mà chị được sinh ra, lớn lên. Bên cạnh đó, độ chín của một người đã có hơn 30 năm cầm bút, đi nhiều và luôn chăm chú quan sát cuộc sống, đã khiến cho tản văn của chị đằm sâu hơn, day dứt hơn, nhiều chiêm nghiệm hơn.

Tản văn, như Đỗ Bích Thuý nói, là thể loại mà càng viết chị càng thấy rất khó, rất mất sức. Hay như hoạ sĩ Lê Thiết Cương gọi cách viết tản văn của Đỗ Bích Thuý là "rút ruột rút gan" ra mà viết.

Đáng chú ý, trong cuốn sách này có 15 bức tranh minh họa của họa sĩ Lê Thiết Cương, một số bức được in trên giấy dó, kèm theo một tấm postcard được thiết kế rất tinh tế với dòng chữ: "Sách của bạn, lòng biết ơn của tôi" - lời tri ân mà Đỗ Bích Thuý muốn gửi tới bạn đọc, những người đã lặng lẽ âm thầm đồng hành cùng chị trong suốt những năm tháng qua.

Đỗ Bích Thuý được biết tới là một nhà văn ghi dấu ấn trong lòng bạn đọc bằng các tác phẩm viết về dân tộc thiểu số và miền núi. Trong số 23 cuốn sách đã xuất bản, có 6 cuốn tiểu thuyết, còn lại là các tập truyện ngắn, truyện vừa và tản văn. Chưa kể các kịch bản phim điện ảnh và truyền hình. Hầu hết trong số đó chị viết về miền núi, về các vùng văn hoá Mông, Tày, Dao...

Đỗ Bích Thuý từ Hà Giang chuyển công tác về Hà Nội từ năm 2001, sau khi chị đoạt giải Nhất cuộc thi truyện ngắn Hướng tới giao thừa thiên niên kỷ của tạp chí Văn nghệ Quân đội. 22 năm sống và làm việc tại Hà Nội, chị đã in 23 cuốn sách. Mà như chị nói, đó là một nỗ lực hết sức để đạt được "chỉ tiêu" do bản thân tự đặt ra: Mỗi năm một cuốn sách.

Trong số những nhà văn thuộc thế hệ 7X, nhà văn Đỗ Bích Thuý được xem là người lao động bền bỉ, kiên định và quyết liệt trên một lối đi riêng mà chị tự cho rằng mình rất may mắn, đó là gắn bó với một đề tài "ruột" - dân tộc thiểu số và miền núi.

Cách đây hơn 20 năm, khi Đỗ Bích Thuý chuyển về Hà Nội, nhiều người đã tỏ ra lo ngại rằng việc rời xa miền đất ruột thịt sẽ khiến chị không thể viết tiếp về miền núi được nữa. Nhưng thực tế thì ngược lại, càng rời xa lâu thì tình yêu với miền núi của chị dường như càng mãnh liệt.

Và sự mãnh liệt đó thể hiện không gì sâu sắc hơn qua những tác phẩm đã in. Ở tập tản văn mới nhất, ngay cả khi chị viết về những vùng đất mới mẻ thì xúc cảm của chị cuối cùng vẫn cứ kết nối với nơi mà chị đã được sinh ra.

Nói như Đỗ Bích Thuý tự nhận, rằng mỗi khi viết về miền núi - không gian văn chương thân thuộc và tha thiết nhất - chị lại có cảm giác "về nhà". Cuối cùng, đi đâu xa rất xa chăng nữa, Đỗ Bích Thuý sẽ lại quay về.

Đỗ Bích Thuý đang ngày càng đi sâu vào trái tim và tâm hồn của những người đọc tinh tế bằng tản văn. Dường như chị đang rất nỗ lực để khẳng định tản văn hoàn toàn có thể là một thể loại chinh phục được độc giả, ghi danh được tác giả.