Đoàn kết bản làng, vững vàng mái ấm

Tình làng ở Pá Cáy

Thôn Pá Cáy, xã Thụy Hùng có 62 hộ với 267 nhân khẩu, chủ yếu là đồng bào Nùng, Tày. Kinh tế dựa vào nông nghiệp và chăn nuôi nhỏ lẻ nên tỷ lệ hộ nghèo ở đây còn cao, nhiều gia đình vẫn phải sống trong những ngôi nhà tạm bợ, xiêu vẹo.

Chúng tôi gặp ông Nông Văn Lút – Trưởng thôn Pá Cáy khi ông vừa cùng bà con dựng nhà cho hộ nghèo trở về, ông Lút kể: “Cả tháng nay, bà con trong thôn chia nhau đi làm hộ. Hễ nhà nào sửa hay dựng nhà mới, chỉ cần báo tin là các hộ khác tự giác cử người đến giúp, ai cũng muốn san sẻ, giúp đỡ nhau”.

Tại gia đình ông Lê Đức Hoàn, không khí vui như hội. Hơn chục người đàn ông, phụ nữ chia nhau việc, người leo lên dỡ mái, người dưới sân xếp ngói, gạch. Gương mặt ai cũng vui mừng, phấn khởi vì được góp sức dựng lại mái ấm cho bà con xóm giềng, để ai cũng có mái nhà kiên cố an cư, lạc nghiệp. Đó là nét văn hóa cộng đồng rất đẹp được gìn giữ bao đời nay trên mảnh đất này.

Chỉ tay về căn nhà cũ xây bằng gạch đất đã xuống cấp, ông Hoàn chia sẻ: “Gọi là nhà gạch nhưng gạch này yếu lắm, gặp nước là bở ra. Gia đình tôi làm nông, thu nhập ít nên chưa dám mơ đến căn nhà mới, nay được Nhà nước hỗ trợ 60 triệu đồng, cùng với tiền tiết kiệm và vay ngân hàng chính sách xã hội 100 triệu đồng, tôi mới có thể xây căn nhà cấp 4 khoảng 90m2, chắc chắn và an toàn hơn cho cả gia đình”.

Cũng theo lời kể của ông Hoàn, cùng với số tiền nhà nước hỗ trợ, tiền vay ngân hàng chính sách thì không thể không kể đến tình cảm, sự giúp đỡ của bà con thôn bản bởi chi phí nhân công rất cao, nhất là với những nhà ở xa đường, chi phí vận chuyển vô cùng tốn kém. “Ngôi nhà ấy được dựng nên không chỉ bằng vật liệu, mà bằng cả nghĩa tình xóm giềng” – ông Hoàn chia sẻ.

Rời nhà ông Hoàn, chúng tôi đến thăm gia đình ông Lăng Văn Đoàn. Không khí nơi đây cũng rộn rã, phụ nữ thì tháo dỡ, dọn dẹp, đàn ông dựng lán tạm, hàn khung mái. Ông Đoàn phấn khởi cho biết gia đình được hỗ trợ 30 triệu đồng để sửa chữa nhà. Với số tiền đó cùng sự giúp đỡ ngày công của bà con xóm làng, ông dự định nâng cao tường, thay mái và lát nền cho cao ráo, sạch sẽ.

Trưởng thôn Nông Văn Lút cho hay: “Năm 2025, thôn Pá Cáy có 14 hộ được hỗ trợ xóa nhà tạm, trong đó 5 hộ xây mới, 9 hộ sửa chữa. Xã và thôn đã vận động mỗi gia đình trong bản cử một lao động tham gia tháo dỡ, san lấp mặt bằng để giảm chi phí cho các hộ nghèo. Bà con ai cũng nhiệt tình hưởng ứng, coi việc dựng nhà cho hàng xóm như dựng nhà cho chính mình”.

Khơi dậy sức mạnh cộng đồng

Không chỉ ở Pá Cáy, tinh thần đoàn kết còn lan tỏa mạnh mẽ ở nhiều nơi khác. Thôn Bản Thẳm, xã Hoa Thám có 76 hộ dân. Qua rà soát, bình xét, năm 2025 thôn đăng ký hỗ trợ 5 hộ gia đình xây dựng nhà mới.

Để giúp các gia đình khó khăn sớm ổn định chỗ ở, Bí thư Chi bộ, Trưởng thôn Bản Thẳm Công Văn Thạo đã đứng ra vận động bà con, chỉ trong vài tuần, thôn đã huy động được trên 252 ngày công lao động. Người thì gùi cát, vác xi măng, người dọn mặt bằng, dựng giàn giáo. Đặc biệt, ông Thạo không chỉ đứng ra vận động mà còn trực tiếp tham gia tổ thợ xây, cùng bà con đổ móng, dựng tường. Nhờ đó, tiến độ xây dựng được đảm bảo, giúp các hộ nghèo sớm có nhà an cư, lạc nghiệp.

Nhờ sự chung sức, chung lòng đó, đến nay Lạng Sơn đã khởi công xây dựng 6.508/6.508 ngôi nhà (trong đó xây mới 3.840 nhà, sửa chữa 2.668 nhà), đạt 100% mục tiêu đề ra. Trong số này, đã có 5.674 nhà hoàn thành, đưa vào sử dụng, chiếm 87,18% tổng số; dự kiến đến hết tháng 8/2025 sẽ hoàn thành toàn bộ.

Phong trào xóa nhà tạm, nhà dột nát ở Lạng Sơn không chỉ dựa vào nguồn ngân sách nhà nước, mà còn nhờ sự đóng góp to lớn của cộng đồng. Tính đến ngày 12/5/2025, toàn tỉnh đã huy động được hơn 243,7 tỷ đồng (gồm tiền, hiện vật, phương tiện hỗ trợ).

Điều đặc biệt, bà con trong các thôn, bản đã góp hàng chục nghìn ngày công lao động. Từng chuyến xe chở gỗ, từng bao xi măng, từng viên gạch được chuyền tay nhau. Những bàn tay chai sần của người nông dân đã biến nghị quyết, chính sách thành những ngôi nhà thực sự vững chắc, hiện hữu giữa núi rừng trùng điệp.