Doanh nghiệp cần trợ lực
Bức tranh chung của nền kinh tế trong năm 2015 có nhiều nét khá sáng với điểm nhấn lạm phát thấp, dự trữ ngoại hối. Nhưng riêng cộng đồng doanh nghiệp Việt vẫn thấy cô đơn trong hội nhập, để nâng cao năng lực của khu vực kinh tế tư nhân rất cần những chính sách phù hợp.
Chỉ 30% doanh nghiệp vừa và nhỏ tiếp cận được với vốn vay ngân hàng.
Trong một cuộc họp với đại diện cho nhà đầu tư cả trong nước lẫn nước ngoài, ông Vũ Tiến Lộc, Chủ tịch Phòng thương mại và Công nghiệp Việt Nam nêu thực tế: doanh nghiệp Việt vẫn cô đơn trong hội nhập. Và đây có lẽ vẫn là điểm nghẽn đáng quan ngại nhất của phát triển kinh tế.
Vốn vẫn được xem là bài toán khó giải cho doanh nghiệp Việt. Vì vốn ít, quy mô nhỏ nên doanh nghiệp Việt khó tham gia vào chuỗi giá trị sản xuất. Cũng chính vì yếu vốn mà nhiều doanh nghiệp đủ sức đầu tư công nghệ, dẫn đến hệ quả, khi các DN, các nhà đầu tư có vốn nước ngoài vào vào Việt Nam song họ vẫn tồn tại ở thế riêng, các doanh nghiệp vừa và nhỏ (DNNVV) khó trở thành là đối tác chiến lược.
Hàng năm,dư nợ vay của các DNNVV luôn duy trì ở mức khoảng 25% tổng dư nợ cho vay đối với nền kinh tế. Tại thời điểm tháng 9, dư nợ tín dụng của toàn hệ thống đối với DNNVV là 977.088 tỷ đồng. Đặt trong mối so sánh tổng tín dụng của cả nền kinh tế ước khoảng 4 triệu tỷ đồng.
Khối lượng doanh nghiệp nhỏ và vừa chiếm trên 90% tổng số DN của cả nước nhưng lại được tiếp cận chưa đến 1/4 tổng vốn tín dụng cả nước, điều này cho thấy, khả năng tiếp cận vốn của DN SME vẫn còn khó khăn. Kết quả điều tra của nhiều chương trình cũng cho thấy chỉ 30% DN vừa và nhỏ tiếp cận được vốn vay ngân hàng.
Theo ông Lộc các chính sách hỗ trợ cho các DNNVV chưa đúng mức, xứng tầm. Một phần do nguồn lực dành cho các mô hình hỗ trợ chưa phát huy hiệu quả và các mô hình hỗ trợ cũng chưa đạt yêu cầu, điều này chưa khuyến khích được khu vực kinh tế tư nhân phát triển lớn.
Lãnh đạo Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam cũng thừa nhận rằng, bản thân DNVVN còn tồn tại nhiều hạn chế làm giảm khả năng tiếp cận vốn tín dụng ngân hàng cũng như dịch vụ bảo lãnh ngân hàng, thể hiện ở một số điểm: Năng lực hoạt động, năng lực tài chính của DNNVV đa phần còn yếu kém, thiếu minh bạch, báo cáo tài chính thường chưa được kiểm toán; Thiếu tài sản đảm bảo; Trình độ quản lý, tổ chức, điều hành còn hạn chế, thiếu kinh nghiệm trong việc lập phương án kinh doanh; Trình độ công nghệ của DNNVV tại Việt Nam còn ở mức thấp, dẫn tới các DNNVV đối mặt với rủi ro công nghệ, đặc biệt trong bối cảnh nền kinh tế hội nhập, tốc độ phát triển công nghệ cao; Thị trường tiêu thụ của DNNVV thiếu ổn định, khả năng tiếp cận thông tin thị trường, đặc biệt là thị trường xuất khẩu của các DNNVV rất hạn chế, do đó, các tổ chức tín dụng rất băn khoăn về tính ổn định của thị trường đầu ra cho các sản phẩm của DNNVV.
Đặc biệt trong bối cảnh phục hồi kinh tế còn chậm chạp, nền kinh tế còn tiềm ẩn nhiều rủi ro, DN vẫn phải đối mặt với nhiều khó khăn như hàng hóa tồn kho, ứ đọng không tiêu thụ được, lợi nhuận giảm…càng làm gia tăng khó khăn, hạn chế trong tiếp cận tín dụng ngân hàng của DNNVV.
Nhưng với nhìn nhận của cựu thống đốc NHNN - Chủ tịch Hiệp hội DNNVN Việt Nam, ông Cao Sỹ Kiêm, còn chỉ ra không chỉ yếu vốn, khối doanh nghiệp này có hệ thống công nghệ lạc hậu từ thời cũ, việc tiếp thu, tiếp cận công nghệ mới, những tiến bộ kỹ thuật tốc độ chậm.” 88% sử dụng máy móc thiết bị lạc hậu” – ông Kiêm nói
Cùng với đó là trình độ tay nghề của người lao động thấp, lao động qua đào tạo ít, chủ yếu là kinh nghiệp truyền miệng. Từ đây dẫn đến việc nắm thị trường chưa rõ. Trình độ quản lý quản trị kinh doanh không theo kịp sự phát triển của doanh nghiệp cũng như những đối tác đối tượng kinh doanh kể cả trong ngoài nước. Những tồn tại hạn chế của chính bản thân lĩnh vực doanh nghiệp nhỏ và vừa cộng thêm những yếu kém của nền kinh tế làm cho khó khăn của doanh nghiệp nhỏ và vừa tăng thêm.
Trao đổi với phóng viên Đại Đoàn Kết, ông Nguyễn Mạnh Cường – đại diện doanh nghiệp sản xuất Cường Hưởng ở làng gốm Bát Tràng phân tích: một số hộ gia đình tại làng gốm cũng được tiếp cận vốn ngân hàng để đổi mới công nghệ. Thế nhưng, số tiền ưu đãi chỉ có thời hạn vay trong 4 năm. Kinh doanh ngày càng càng khó, doanh nghiệp tồn tại được đã hiếm chứ chưa nói đến chuyện tích lũy để trả nợ, để đầu tư công nghệ mới hợp thời.
Phần lớn doanh nghiệp khi được hỏi đều trả lời, họ muốn được trợ thêm lực đặc biệt là cần các chính sách kinh tế ổn định để có thể an tâm lên kế hoạch kinh doanh sản xuất.
