Doanh nghiệp hút cát, người dân lao đao

Vùng biển Tràng Cát, nơi bà con đang nuôi thả ngao xuất hiện các tàu khai thác cát khiến ngư dân hoang mang, lo lắng.

Bãi nuôi ngao hay nơi khai thác cát?

Theo nhiều hộ ngư dân tại phường Tràng Cát (quận Hải An) phản ánh, bao đời nay khu vực bãi bồi ven biển Tràng Cát thuộc quận Hải An vốn là ngư trường truyền thống của bà con ngư dân mưu sinh.

Từ năm 2013, nhận thấy việc thả nuôi ngao giống mang lại hiệu quả kinh tế cao nên bà con ngư dân đã tiếp tục khai hoang, dọn bãi và đầu tư nuôi thả ngao trên diện tích gần 500 ha.

Việc nuôi thả ngao và đánh bắt thủy hải sản tại đây đã tạo nguồn thu và giải quyết việc làm cho hàng nghìn lao động địa phương.

Thế nhưng, vào các ngày 18 và 19/10 vừa qua, có một số tàu, xà lan có cả gàu xúc vào sát khu vực bãi nuôi ngao để hút cát khiến một số cọc bãi ngao bị đổ, làm ảnh hưởng đến ngao giống và ngư trường tại đây.

Phát hiện sự việc, bà con ngư dân đã báo cho lực lượng chức năng địa phương đề nghị giải quyết.

Theo đó, bà con ngư dân đã được ông Trương Tuấn Anh, giới thiệu là đại diện của Công ty CP Thương mại – Xây dựng Tân Vũ Hải Phòng (Cty Tân Vũ) cho biết việc khai thác này đã được phía UBND TP Hải Phòng cấp phép và hợp đồng bán cho một công ty khác đến khai thác cát.

Theo tìm hiểu, được biết, ngày 29/12/2010, UBND TP Hải Phòng đã cấp giấy phép số 2274/GP-UBND cho phép Cty Tân Vũ được khai thác khoáng sản cát làm vật liệu san lấp khu vực Gồ Nam, cửa sông Lạch Tray.

Tổng diện tích khu vực khai thác là 96 ha với trữ lượng 3.910.686,16 m3 trong thời hạn 18,5 năm kể từ ngày được cấp phép.

Tiếp đó, ngày 2/7/2014, UBND TP Hải Phòng đã tiếp tục cấp giấy phép sửa đổi bổ sung số 1467/GP-UBND điều chỉnh mục tiêu cung cấp cát làm vật liệu san lấp.

Tại giấy phép bổ sung này có nêu rõ “nghiêm cấm việc chuyển nhượng dự án cho doanh nghiệp khác dưới mọi hình thức”.

Vậy có hay không việc Cty Tân Vũ hợp đồng cho 1 đơn vị khác vào khai thác như bà con phản ánh, rất cần sự vào cuộc của ngành chức năng địa phương để làm rõ.

Hàng loạt sai phạm

Vào cuộc giám sát, HĐND TP Hải Phòng phát hiện hàng loạt sai phạm trong hoạt động kinh doanh, khai thác của Cty Tân Vũ.

Cụ thể tại văn bản số 49/TB-HĐND ngày 11/5/2017 của HĐND TP Hải Phòng nêu rõ, Cty Tân Vũ chưa huy động được các nguồn vốn để đầu tư hoàn thiện trang thiết bị kỹ thuật khai thác để có đủ năng lực khai thác, thiếu năng lực cạnh tranh để có hợp đồng san lấp, sản lượng khai thác hàng năm còn rất thấp, sản lượng khai thác không đúng giấy phép, do đó giá thành khai thác cao, chưa phát huy được hiệu quả.

Bên cạnh đó, Công ty được cấp phép từ năm 2010, vậy mà đến khi thanh tra vẫn nợ Ngân sách Nhà nước trên 2,5 tỷ đồng (chủ yếu là thuế tài nguyên) và nợ tiền cấp quyền khai thác khoáng sản gần 1,7 tỷ đồng.

Cũng theo kết luận thì đến thời điểm thanh tra, phía công ty vẫn chưa thực hiện quan trắc môi trường, báo cáo kết quả quan trắc môi trường theo quy định.

Đáng chú ý là hệ thống phao tiêu, biển báo ranh giới khu vực khai thác của Cty Tân Vũ chưa được duy trì thường xuyên theo quy định của pháp luật. Riêng về điều này, bà con ngư dân phường Tràng Cát cho biết họ không thể biết đâu là mỏ cát đã được cấp phép để tránh khỏi khu vực trên.
Thông báo số 49/TB-HĐND đánh giá: “Nguyên nhân chủ yếu là do công ty thiếu năng lực khai thác, thiếu uy tín, sức cạnh tranh còn kém, hoạt động khai thác, kinh doanh của công ty bị thua lỗ. Công ty chưa chủ động tìm kiếm thị trường tiêu thụ, chưa thực sự tạo được uy tín, niềm tin với một số nhà đầu tư. Các giải pháp khắc phục chưa thực sự khả thi, hiệu quả…”.

Theo đó, Đoàn giám sát của HĐND TP. Hải Phòng kiến nghị UBND TP. Hải Phòng chỉ đạo các Sở TN&MT, Sở Xây dựng, Cục thuế thành phố, Công an thành phố…kiểm tra, rà soát năng lực các đơn vị được cấp phép khai thác tài nguyên, có biện pháp để thu hồi giấy phép khi doanh nghiệp không có đủ năng lực thực hiện khai thác đúng giấy phép.

Đồng thời, tăng cường công tác bảo đảm an ninh trật tự tại các khu vực khai thác cát tránh việc tranh chấp, xung đột lợi ích giữa doanh nghiệp với các tổ chức và người dân trong việc khai thác cát và nuôi trồng, đánh bắt thủy hải sản trên địa bàn.

Hiện nay, theo ghi nhận của phóng viên thì ngư dân vẫn đang ra sức bảo vệ những con ngao giống đã thả tại khu vực ven biển Tràng Cát, còn doanh nghiệp thì vẫn tiếp tục cắm cọc, thả phao tiêu vào khu vực bà con ngư dân đang nuôi thả ngao.

“Bây giờ ngư dân chúng tôi đầu tư hàng chục tỷ đồng để nuôi ngao thì tự nhiên có một đơn vị vào đòi khai thác cát mà chúng tôi chẳng được ai thông báo gì. Ở đây trước kia cũng chả có biển báo gì. Vậy ai sẽ bảo vệ quyền lợi cho chúng tôi? - anh Huy, một ngư dân lo lắng.

Được biết, Sở TN&MT Hải Phòng đã có văn bản báo cáo UBND TP. Hải Phòng xem xét việc thu hồi giấy phép khai thác khoáng sản đã cấp cho Cty Tân Vũ theo quy định của pháp luật.