Doanh nghiệp than phiền vì cách tính thuế VAT

Ông Trần Hải Châu - Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Xây dựng và Kiến trúc Hải Đô Thành cho biết, mới đây Nhà nước có chính sách giảm thuế VAT từ 10% xuống 8% đối với một số mặt hàng để kích cầu tiêu dùng, sản xuất. Thế nhưng, nguyên vật liệu đầu vào của ngành xây dựng với khoảng 80% mặt hàng có thuế suất 10% như sắt, thép, tôn, hoá chất, sơn…

Trong khi đó, đặc thù của ngành xây dựng có giá trị đầu vào, đầu ra cao, và công trình xây dựng đầu ra áp dụng thuế VAT 8%, trong khi đầu mua vào lại áp thuế 10% và thanh toán cho nhà cung cấp với thuế suất 10% đó.

Không chỉ vậy, DN khai và đóng thuế VAT vãng lai 2% được cộng vào thuế VAT được trừ. Trước đây, nếu liên tục 3 tháng có số thuế VAT được trừ từ 300 triệu đồng trở lên thì DN được hoàn thuế. Còn hiện tại, DN không được hoàn thuế mà phải nộp thuế VAT vãng lai 2%.

“Coi như chúng tôi chịu thiệt mất 2% từ chính sách giảm thuế VAT, rồi cộng thêm việc nộp thuế VAT vãng lai 2%. Trước tình hình thực tế như vậy, DN trở nên khó khăn hơn”, ông Châu than thở.

Tại hội nghị đối thoại giữa các DN với Cục Thuế TP HCM mới đây, ông Châu kiến nghị nếu không cho công ty hoàn thuế thì miễn nộp thuế vãng lai cho DN và ngược lại.

Bên cạnh đó, nếu đã kích cầu thì nên đồng bộ, không thể nào đầu vào áp thuế VAT 10% mà đầu ra lại là 8%. Điều này buộc DN phải chịu đựng mức chênh lệch 2% về mặt thuế suất làm cho tình hình tài chính trở nên nan giải.

Xoay quanh vấn đề nêu trên, phía Cục Thuế TP HCM cho biết, việc giảm thuế VAT từ 10% xuống 8% theo Nghị định 15/2022/NĐ-CP chỉ áp dụng trong vòng 11 tháng của năm 2022 nhằm kích cầu tiêu dùng. Khi ban hành nghị định này sẽ khó tránh phát sinh một số trường hợp thuế suất đầu ra sẽ thấp hơn đầu vào.

Tuy nhiên, đối với những công ty xây dựng, thông thường giá trị nhận thầu thi công lúc nào cũng lớn hơn giá trị đầu vào. Cho nên, nếu như phản ánh của DN nêu trên là thật thì có thể rơi vào trường hợp giá thầu thi công của công ty thấp hơn giá trị đầu vào, từ đó phát sinh tình trạng còn thuế được khấu trừ.

Theo phản ánh của bà Thái Thị Mai - Giám đốc Công ty TNHH Thương mại và Dịch vụ vật tư Công nghiệp Thuận Hải (quận Bình Thạnh, TPHCM) về thuế suất VAT, DN đang vướng mắc khi thực hiện Nghị định số 15/2022/NĐ-CP. Trước khi có Nghị định 15 quy định về giảm thuế VAT thì DN vẫn phát hành hóa đơn theo thuế suất VAT thông thường là 10% với những hợp đồng hiện hữu và xuất hóa đơn không thay đổi.

Tuy nhiên, khi Nghị định 15 có hiệu lực thì DN lại gặp khó khăn vì không có quy định cụ thể thuế suất 8% được áp dụng theo ngày xuất hóa đơn phát sinh nghĩa vụ thuế hay theo ngày hoàn thành việc cung cấp dịch vụ, hàng hóa.

Trong Nghị định 15 thực ra chỉ quy định giảm thuế VAT từ ngày 1/2 đến 31/12/2022 cho các DN có hàng hóa kinh doanh đủ điều kiện giảm. Điều này khiến cho DN và các khách hàng lúng túng trong việc xử lý, ghi nhận hóa đơn đã phát hành. “Đó là lý do dẫn đến việc chậm trễ thanh toán công nợ, gây khó khăn cho DN trong quá trình hoạt động kinh doanh. Nhất là khi các DN vẫn chưa thực sự hiểu rõ những quy định trong Nghị định 15”- bà Mai nói.

Không chỉ ở hai DN nêu trên, qua tìm hiểu, nhiều DN cho biết, họ vẫn còn khá lúng túng về chính sách giảm thuế VAT trong Nghị định 15 sau 3 tháng có hiệu lực. Chẳng hạn, với một số DN chuyên sản xuất dây cáp điện và cáp đồng trục, hạt nhựa PVC, sản phẩm của nhựa PVC… đến nay vẫn chưa có hướng xử lý những hóa đơn đã xuất theo thuế suất đã giảm (đối với những trường hợp mà mặt hàng của công ty không được giảm).

Hay như có DN khi nhập khẩu mặt hàng caffeine (một chất đắng xuất hiện tự nhiên trong nhiều loại thực vật) và cho rằng sản phẩm này không thuộc diện giảm thuế VAT vì khi khai báo hải quan đã xếp mặt hàng này vào ngành sản phẩm hoá chất hữu cơ. Cho nên phía DN bán ra với mức thuế suất VAT 10%.

Thế nhưng, phía khách hàng lại không chấp nhận mức thuế suất này. Họ cho rằng sản phẩm hóa chất là tên chung cho ngành sản phẩm cấp 2 và bên dưới có chi tiết ngành sản phẩm cấp 7. Vì thế, toàn bộ sản phẩm này thuộc diện giảm thuế VAT từ 10% xuống còn 8%.

Cục Thuế TP HCM cho biết, việc giảm thuế VAT từ 10% xuống 8% theo Nghị định 15/2022/NĐ-CP chỉ áp dụng trong vòng 11 tháng của năm 2022 nhằm kích cầu tiêu dùng. Khi ban hành nghị định này sẽ khó tránh phát sinh một số trường hợp thuế suất đầu ra sẽ thấp hơn đầu vào.