Sau nhiều lần thử nghiệm với các đối tượng nuôi nhưng không thành công, anh Vũ Văn Tăng (46 tuổi, xã Mỹ Đức, huyện An Lão, TP Hải Phòng) "bén duyên" và thành công nhờ nuôi cá Koi giống Nhật.
"Đánh bạc" với trời
Men theo con đường đến đảo Bầu (thôn Lang Thượng, xã Mỹ Đức, huyện An Lão, Hải Phòng), vượt lên dốc đê một đoạn là đến được với Trại Koi Vũ Tăng. Trại cá nằm cách bờ sông Đa Độ - dòng sông cấp nước cho các nhà máy nước sạch của Hải Phòng - vừa vặn một con đê, quanh năm nước ra vào hiền hoà. Vừa thả cám cho cá ăn bữa chiều, anh Tăng kể lại quãng đường “biến” 2,1ha đất đấu thầu của xã Mỹ Đức thành một trang trại tổng hợp, trong đó phần lớn là ao thả cá Koi giống Nhật.
Năm 2003, anh khởi nghiệp từ 8 sào ao nuôi cá cảnh tại thôn Tiến Lập, xã Mỹ Đức. Khi đó, lợi nhuận nuôi cá vảy rồng, La hán, Tam dương cao hơn bây giờ. Thế nhưng, chỉ với 8 sào ao, anh không cạnh tranh được với những trại cá giống quy mô tại Hải Phòng.
Nghĩ là làm, năm 2011, anh Tăng khoá căn nhà mặt đường chợ Thái, điểm chợ sầm uất nhất trên địa bàn, để ra bờ sông Đa Độ canh tác. Ban đầu ai cũng cho là gàn dở bởi khi đó, trại cá Koi hiện tại của anh chỉ là một vùng đất ruộng bỏ hoang, thậm chí chưa có lối vào. Năm đầu tiên, công việc chính là lập ao, kè bờ. Nhờ sức người, 5 ao lớn có diện tích khoảng 3.500m2/ao và 5 ao nhỏ có diện tích 300-400m2/ao cũng hoàn thiện. Anh bắt tay vào thả cá giống Tam dương. Sau một thời gian chăm sóc, hơn 5 vạn đôi cá chuẩn bị vào vụ thu hoạch biến mất chỉ sau 1 ngày trại cá bị lụt, chìm trong màn nước trắng.
“Trước ngày thu hoạch, tôi khấp khởi mừng thầm. Chỉ tính giá 30.000 đồng/đôi bán cho lái buôn, tôi có thể thu về 1,5 tỷ đồng. Với số tiền này, tôi sẽ trả được hết nợ, mua thêm xe, xây được nhà. Thế nhưng lại trắng tay” - anh Tăng kể lại.
Nguôi nỗi buồn, anh Tăng xốc lại tinh thần, chuyển sang nuôi cá Hạc đỉnh hồng. Trạm điện gần nhất của xã Mỹ Đức cách trại cá 2,2km, do đó, việc kéo dây điện tới trại là không thể. Chưa được hoà lưới điện, trại cá không chạy được máy sục khí, cá giống chết vì nước thiếu ô xy. Anh Tăng lại thiệt hại 300 triệu đồng.
Làm giàu nhờ nuôi cá “quý tộc”
Sau 2 lần thất bại, anh Tăng nhận ra mình phải lựa chọn lại giống cá và làm mọi cách để “kéo” điện về trại. Cuối cùng, điện từ xã kế bên (xã Tân Dân, cùng huyện An Lão) cũng về đến trại cá, quãng đường chỉ 800m. Sau nhiều đêm thức trắng, anh quyết định chọn nuôi cá Koi. Được mệnh danh là cá “quý tộc”, loại cá này có ý nghĩa phong thủy mang đến tài lộc, may mắn cho gia chủ. Nhiều người chơi cá cảnh chi vài chục cho đến cả trăm triệu đồng chỉ để sở hữu những con cá Koi có màu sắc độc đáo, hiếm có.
Ban đầu, anh mua lại cá giống của các mối lớn tại Hải Phòng. Cá Koi giống Việt phàm ăn, lớn nhanh nhưng mẫu mã chưa thực sự bắt mắt. Nhờ gia nhập vào các nhóm hội nuôi cá Koi trên mạng xã hội để học hỏi, anh tìm được mối bán cá Koi giống Nhật uy tín. Anh đầu tư mua cá thương phẩm, có gen tốt về làm bố mẹ. Cá đẹp, đương nhiên, lượng tiền chi mua giống lớn. Giá của mỗi con cá giống khoảng 70-80 triệu đồng. Mỗi lần gây giống, anh thường mua đủ bộ màu từ 5 đến 6 con.
Để nuôi cá Koi, điều quan trọng nhất là nguồn nước. Anh Tăng cho biết: Các ao thả cá phải được phơi kỹ, rắc vôi, làm sạch bờ, lọc nước, gây màu. Nước phải có màu xanh nõn chuối, đảm bảo độ PH ở mức 7,5.
Trại cá của anh Tăng cho cá đẻ hoàn toàn tự nhiên. Anh ghép cá bố, cá mẹ rồi cho đẻ trứng bám vào bèo. 3 ngày sau khi nở, anh thả cá con xuống ao đã được làm sạch. Sau 21 ngày, anh chuyển lứa cá sang ao lớn hơn. Cá được nuôi thêm 45 ngày nữa thì bắt đầu vào quá trình lọc, giữ lại những con đẹp, kích thước đạt khoảng 5 -10 cm để nuôi thương phẩm. Sau khi lọc, chủ trại mất thêm khoảng 3-4 tháng để nuôi cá đạt chiều dài 20cm, nặng khoảng 1-1,2kg. Phải mất đến 8 tháng sau, cá mới đạt kích cỡ 40 - 45cm. Cá biệt, có những con đạt chiều dài khoảng 60cm. Như vậy, để xuất được một lứa cá cho các cửa hàng, anh Tăng mất từ 8 tháng đến 1 năm.
Giá của cá Koi phụ thuộc vào kích thước. Hiện tại, giá cá lớn duy trì ở mức 250-300 nghìn đồng/kg. Giá cá nhỏ khoảng 100 nghìn đồng/kg. Cá có mẫu mã đẹp có thể bán ở mức 10-15 triệu đồng/con, cá bố mẹ dao động khoảng 35-40 triệu đồng/con.
Theo anh Tăng, một con cá Koi giống Nhật đẹp được đánh giá là có thân hình thuôn dài giống như tàu ngầm. Cá căng tràn sức sống với đường viền cơ thể mượt mà, tỷ lệ giữa thân và đuôi cân đối, hài hòa. Một con cá Koi được giá phải có màu đậm, bắt mắt, tươi tắn. Các đường ranh giới giữa các mảng màu rõ nét, nổi bật, không lốm đốm, không chồng chéo màu lên nhau.
Ngắm nhìn những con cá sáng bóng, trơn, nhẵn mịn, lớp vảy to đều đẹp mắt, anh Tăng phấn khởi chia sẻ: “5 năm trở lại đây, trại cá giống Vũ Tăng đã chủ động được nguồn ra, giao cá trực tiếp cho các cửa hàng khu vực phía Bắc như: Hà Nội, Hải Phòng, Quảng Ninh, Hưng Yên… với số lượng khoảng 1 tấn/năm. Sau khi trừ chi phí nhân công, điện, thức ăn, thuốc men, hàng năm trang trại tổng hợp cả gà và cá của gia đình thu lãi khoảng 1 tỷ đồng. Khi lượng cung không đủ cầu, tôi phải cấp giống cho bà con trong vùng mở rộng vùng thả cá. Đời sống của bà con vì thế cũng ấm no hơn”.
Với kinh nghiệm có được sau 18 năm nuôi cá giống, anh Vũ Văn Tăng là một trong 4 thành viên đang hỗ trợ mô hình nuôi cá cấp Bộ tại tỉnh Nam Định. Hộ gia đình anh Tăng nhiều lần được Chủ tịch UBND TP Hải Phòng, Hội Nông dân thành phố tặng Bằng khen vì có thành tích xuất sắc trong sản xuất, kinh doanh giỏi.