Đột phá từ Chương trình giáo dục tổng thể
Trước thềm năm học mới đang đến gần, sáng nay, 21-8, Cổng Thông tin điện tử Chính phủ phối hợp với Bộ Giáo dục và đào tạo tổ chức cuộc toạn đàm trực tuyến về Dự thảo Chương trình giáo dục phổ thông tổng thể (GDPTTT). Theo ngành giáo dục, đây là bước đột phá trong công cuộc cải cách giáo dục trong cải cách giáo dục trong những năm gần đây.
Chương trình GDPTTT là gì?
Theo ông Nguyễn Vinh Hiển, Thứ trưởng Bộ Giáo dục và đào tạo, đây là chương trình nhằm tạo hành trang cho các học sinh một cách đầy đủ và cần thiết để bước vào cuộc sống. Để tạo năng lực cho học sinh, chất lượng giáo dục sẽ được thay đổi, theo bà Nguyễn Thị Thu Anh, Hiệu trưởng Trường THPT Nguyễn Tất Thành. Cụ thể, các tổ chuyên môn nhà trường cùng nhau thiết kế chương trình, cắt bỏ một số phần không phù hợp để dành thời gian cho những yêu cầu mới. Dạy thế nào để các học sinh có thể phát huy cao nhất các năng lực riêng của học sinh, theo ông Hiển. Nội dung giáo dục phải được thiết kế sao học dễ vận dụng. Phân hoá giáo dục phải theo hướng phù hợp đặc điểm của học sinh. Như vậy, phân hoá có mâu thuẫn với tích hợp không? Theo ông Phạm Hồng Quang, Hiệu trưởng Trường ĐH Sư phạm Thái Nguyên, hai nội dung này không có gì mâu thuẫn nhau mà ngược lại, bổ trợ cho nhau. Xuất phát từ góc độ quản lý một trường phổ thông, bà Nguyễn Thị Thu Anh, Hiệu trưởng Trường THPT Nguyễn Tất Thành cho rằng, nhà trường có thể vận dụng sáng tạo chương trình tổng thể, làm sao có thể cùng học sinh giải quyết tốt cả tích hợp và phân hoá giáo dục.
Học sinh có còn học lệch?
Trả lời băn khoăn của độc giả về nguy cơ học sinh tiếp tục học lệch, nhất là đối với những môn xã hội như lịch sử, Thứ trưởng Hiển cho rằng: Lịch sử là nội dung vừa bắt buộc vừa tự chọn trong giáo dục phổ thông. Trong thời gian sắp tới, sẽ có môn giáo dục công dân và Tổ quốc. Phần lịch sử cũng được tích hợp ở đó. Ngoài ra lịch sử còn được bổ sung trong các môn khác nữa chứ không phải chỉ có riêng ở môn lịch sử và học sinh không thể thờ ơ. Với môn ngoại ngữ, tới đây sẽ tăng cường kỹ năng giao tiếp chứ không chỉ chú trọng vào ngữ pháp như hiện nay với mục đích sau khi tốt nghiệp phổ thông, học sinh sẽ có thể giao tiếp, đọc, viết thông thường. Dự thảo chương trình cho thấy, để phát triển cả bốn kỹ năng nghe, nói, đọc, viết ngoại ngữ, cần phải tạo ra môi trường ngoại ngữ như sử dụng nó trong các hoạt động, các tiết học..., theo bà Nguyễn Thị Thu Anh, Hiệu trưởng Trường THPT Nguyễn Tất Thành (Hà Nội). Tức là, phải tạo cơ hội cho các em sử dụng ngoại ngữ, tiếp xúc với người nước ngoài nhiều hơn nữa. Tới đây, theo ông Hiển, sẽ có những ngôi trường phổ thông du lịch có thể đón người nước ngoài đến đây để các em giao tiếp...
Làm thế nào?
Chương trình mới này dựa trên nền tảng hiện có, các trường tuỳ theo điều kiện của mình vận dụng, dần dần làm cho cả thầy và trò làm quen, theo ông Hiển. Triển khai chương trình, thực tiễn đã chứng minh có những nơi khó khăn nhưng vẫn có thể làm tốt, tuy nhiên cũng phải tăng cường vật chất và nhân sự tối thiểu cần thiết. Đặt vấn đề như vậy, ông Quang cho rằng song song với việc đào tạo giaos viên mới cũng phải tiến hành bồi dưỡng giáo viên cũ và tăng cường năng lực giảng dạy của giáo viên sư phạm. Theo ông, một trong những việc cần làm là bồi dưỡng giảng dạy các môn tích hợp. Một giáo viên dạy lý hoặc hoá phải được đào tạo 4 năm mới có thể đứng lớp, nay phải dạy cả toán nữa thì liệu họ có đáp ứng được không? Theo ông Hiển, trên nền tảng gốc gác sẵ có của họ, giáo viên có thể được bồi dưỡng thêm để dạy những phần nội dung tích hợp và ông tin rằng điều này có thể khả thi. Vấn đề là ở chỗ tổ chức bồi dưỡng cho họ thế nào. Về vấn đề này, theo ông Quang, đòi hỏi người dạy và người học phải có một nhận thức mới. Cũng theo ông Quang, việc đào tạo giáo viên trong tương lai gần sẽ phải tái cấu trúc lại các khoa, bộ môn cho phù hợp với yêu cầu mới.
Còn không giáo dục phụ trợ?
Hoạt động rèn luyện sáng tạo tới đây cũng được chú trọng, sẽ thiên về khoa học giải quyết những vấn đề từ cuộc sống. Nhiều năm nay, Bộ giáo dục và đào tạo có nhiều cuộc thi nghiên cứu khoa học. Theo Thứ trưởng Hiển, tới đây các hoạt động này sẽ được mở rộng hơn nhiều. Để thoả mãn yêu cầu này, theo ông Quang, từ khi còn ngồi trên ghế giảng đường, sinh viên sư phạm cần được tham gia nghiên cứu khoa học, trải nghiệm sáng tạo, tạo ra những tố chất để sau này họ có thể tổ chức hoạt động sáng tạo tại các nhà trường của họ. Thực tế tại Trường THPT Nguyễn Tất Thành (Hà Nội), theo bà Hiệu trưởng Nguyễn Thị Thu Anh, đã hình thành những câu lạc bộ nghiên cứu khoa học, có nhiều giáo viên hỗ trợ. Các em là những người tham gia tất cả các khâu từ thiết kế đến thực hiện chương trình. Khi làm việc với, chúng tôi thấy các em vô cùng sáng tạo.
