Đột phá từ công nghệ mũi nhọn
Ngày 1/10, tại Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia (Hòa Lạc, Hà Nội), trong khuôn khổ Ngày hội Đổi mới sáng tạo quốc gia 2025, Bộ Khoa học và Công nghệ đã công bố Chỉ số đổi mới sáng tạo cấp địa phương (PII) năm 2025.
Hà Nội tiếp tục dẫn đầu PII 2025
PII phản ánh bức tranh thực tế, tổng thể về hiện trạng phát triển kinh tế - xã hội dựa trên khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo của từng địa phương; đồng thời cung cấp căn cứ về điểm mạnh, điểm yếu, yếu tố tiềm năng và điều kiện cần thiết để thúc đẩy đổi mới sáng tạo.
Top 5 địa phương dẫn đầu cả nước về đổi mới sáng tạo năm nay gồm: Hà Nội, TPHCM, Quảng Ninh, Hải Phòng và Huế. Đây là năm thứ ba liên tiếp Hà Nội giữ vị trí dẫn đầu cả nước, với 18/52 chỉ số thành phần đứng đầu.
TPHCM tiếp tục ở vị trí thứ hai, dẫn đầu về trụ cột cơ sở hạ tầng và có 13/52 chỉ số đứng đầu cả nước. Quảng Ninh lần đầu tiên vươn lên Top 3 với 7 chỉ số đứng đầu, trong khi Hải Phòng xếp thứ tư nhờ lợi thế công nghiệp và logistics, đồng thời dẫn đầu trụ cột về Thể chế. Huế giữ vị trí thứ 5 nhờ thế mạnh về vốn con người, nghiên cứu và phát triển.
PII là sáng kiến của Việt Nam, được xây dựng dựa trên ý tưởng từ Chỉ số đổi mới sáng tạo toàn cầu (GII). Tổ chức Sở hữu trí tuệ thế giới (WIPO) đánh giá cao sáng kiến này, coi Việt Nam là hình mẫu cho các quốc gia khác trong việc xây dựng chỉ số đánh giá đổi mới sáng tạo cấp địa phương.
Theo Báo cáo GII 2025, Việt Nam hiện xếp thứ 44/139 nền kinh tế, trong đó ba chỉ số thành phần gồm nhập khẩu công nghệ cao, xuất khẩu công nghệ cao và xuất khẩu hàng hóa sáng tạo đứng đầu thế giới.
Công nghệ mũi nhọn - động lực tăng trưởng mới
Nếu PII cho thấy sức bật đổi mới sáng tạo ở cấp địa phương, thì tại triển lãm và diễn đàn công nghệ, bức tranh về tương lai công nghệ Việt Nam được phác họa rõ nét. Lần đầu tiên, các lĩnh vực mũi nhọn như bán dẫn, trí tuệ nhân tạo (AI), điện toán lượng tử, an ninh mạng, hàng không – vũ trụ được đưa vào trung tâm thảo luận.
Diễn đàn “Thúc đẩy đổi mới sáng tạo, phát triển các ngành công nghệ chiến lược” với sự tham gia của nhiều tập đoàn công nghệ hàng đầu thế giới như NVIDIA, Qualcomm, Meta… đã tạo không gian kết nối trực tiếp giữa doanh nghiệp Việt Nam và mạng lưới công nghệ toàn cầu, mở ra cơ hội hợp tác nghiên cứu, chuyển giao và thương mại hóa công nghệ.
Ngoài ra, chương trình còn có nhiều hoạt động chuyên đề và bên lề như hội thảo về phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, thúc đẩy giáo dục STEM; khởi động Giải đấu VEX Robotics quốc gia 2026; vinh danh tập thể, cá nhân đạt thành tích tại các cuộc thi STEM quốc tế; trải nghiệm lái thử xe điện, trải nghiệm STEM cho học sinh – sinh viên; cùng chương trình bình chọn sản phẩm đổi mới sáng tạo Better Choice Awards.
Giám đốc Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia (NIC) Vũ Quốc Huy nhấn mạnh, đổi mới sáng tạo không chỉ đến từ những dự án tỷ đô mà còn bắt nguồn từ các ý tưởng bình dị trong đời sống hàng ngày. Một ứng dụng quản lý đơn giản hay mô hình phân loại rác tại khu dân cư, nếu được kết nối vào hệ sinh thái, hỗ trợ và nhân rộng, hoàn toàn có thể trở thành giải pháp mang giá trị thực tiễn và thương mại.
Ông Huy cho rằng, giá trị thật sự của đổi mới sáng tạo nằm ở sự kết nối: khi một sáng kiến được kiểm chứng, nhân rộng và hội nhập, nó sẽ trở thành động lực phát triển. Trong bối cảnh đó, PII 2025 không chỉ là bảng xếp hạng, mà còn là kim chỉ nam để các địa phương định vị mình trong nền kinh tế dựa trên công nghệ và tri thức.
