Dự án 195 tỷ đồng 'đắp chiếu' hơn 10 năm

Đường thành “ao”

Sau khi đầu tư hơn 70 tỷ đồng để giải phóng mặt bằng, chưa triển khai các hạ tầng kỷ thuật thì dự án trên bị tạm dừng. Vì thế, con đường vẫn nguyên sơ như cũ, và mỗi khi mưa lớn, nước kèm theo đất đá từ trên núi đổ xuống, chất thành từng khối chắn ngang đường. Nhiều chỗ dòng nước làm xói mòn, tạo thành những hố sâu. Không có máy móc hỗ trợ, người dân chỉ có thể khắc phục bằng cuốc, xẻng.

Cụ thể, tuyến đường dài 18km nói trên nối từ bản Côi đi bản Cà Moong thuộc xã Lượng Minh, huyện Tương Dương (tỉnh Nghệ An), với tổng kinh phí khoảng 195 tỷ đồng được khởi công từ năm 2011 do UBND huyện Tương Dương làm chủ đầu tư.

Bản Cà Moong thuộc xã Kim Đa, sau khi Thủy điện Bản Vẽ được xây dựng, xã này đã bị xóa sổ hoàn toàn. Không muốn xuống huyện Thanh Chương để tái định cư, người dân Cà Moong lên vùng đất cao hơn, rồi được nhập vào xã Lượng Minh. Tuy nhiên, địa điểm mới này lại bị cô lập hoàn toàn với thế giới bên ngoài. Không có đường, không có điện, không có sóng điện thoại.

Để người dân Cà Moong đi lại thuận tiện hơn, năm 2011, huyện Tương Dương đã khởi công xây dựng tuyến đường từ bản Côi đi Cà Moong (xã Lượng Minh), dự kiến hoàn thành trong vòng 30 tháng. Thời điểm đó, bản Cà Moong chỉ mới có 105 hộ dân. Người dân rất phấn khởi, nhưng chỉ được một thời gian triển khai, đơn vị thi công rút đi và dừng hẳn từ đó đến nay, khiến người dân từ vui mừng đến hụt hẫng. “Thấy công nhân về làm đường, người dân chúng tôi phấn khởi lắm. Nhưng chờ mãi bao nhiêu năm rồi mà đường vẫn chẳng thấy đâu” - người dân bản Cà Moong nói.

Lạ lùng hơn, chỉ sau 1 trận mưa lớn, như thường lệ xã Lượng Minh (Tương Dương) phát thông báo huy động người dân bản Cà Moong ngừng lên rẫy để tập trung khắc phục tuyến đường độc đạo dẫn vào bản. Bản Cà Moong hiện có 145 hộ dân người Khơ Mú, mỗi hộ phải ít nhất 1 người đi làm nhiệm vụ mở đường sau mỗi trận mưa. Do không có máy móc hỗ trợ, người dân chỉ có thể khắc phục bằng cuốc, xẻng.

Theo ông Vi Đình Phúc - Chủ tịch UBND xã Lượng Minh, từ bản Côi đi bản Cà Moong thì đây là con đường duy nhất dẫn vào. Tuy nhiên, cứ sau mỗi trận mưa lại hư hỏng, cứ hư hỏng lại phải khắc phục chứ không là bị cô lập. “Nếu hư hỏng nhẹ thì khắc phục mất 1 ngày, còn nếu mưa lớn, gây sạt lở nhiều đoạn thì có khi người dân phải tốn đến 3 ngày công” - ông Phúc cho biết thêm.

Lãng phí

Ông Vi Đình Phúc - Chủ tịch UBND xã Lượng Minh cho biết, tuyến đường dẫn vào bản Cà Moong theo thiết kế sẽ được rải thảm nhựa. Sau khi khởi công, nhiều công nhân cũng đã mang theo máy móc vào để triển khai, giải phóng mặt bằng. “Tuy nhiên, chỉ một thời gian ngắn thấy họ rút lui. Hơn 10 năm nay không còn động tĩnh gì nữa” - ông Phúc nói.

Cũng theo ông Phúc, việc đầu tư hơn 70 tỷ đồng rồi bỏ đó, không sử dụng được thì thật là lãng phí. Hầu như cuộc họp nào người dân cũng có ý kiến về con đường này. Xã đã nhiều lần kiến nghị huyện, tỉnh bố trí nguồn vốn để thi công tiếp, nhưng nhiều năm rồi vẫn chưa thấy động tĩnh.

Trong khi đó, ông La Văn Thái - Trưởng phòng Kinh tế hạ tầng, UBND huyện Tương Dương cho biết: Dự án này được thiết kế theo tiêu chuẩn đường cấp 6 miền núi với tổng chiều dài hơn 18km. Công trình mới chỉ bố trí, giải ngân được hơn 72 tỷ đồng. Ban đầu, dự án dự kiến hoàn thành trong vòng 30 tháng nhưng do không bố trí được nguồn vốn, công trình phải dừng thi công. Đến nay, dự án mới chỉ hoàn thành xong hạng mục nền đường và một số công trình trên tuyến, các hạng mục còn lại như mặt đường, cống, hệ thống an toàn giao thông… chưa thi công. Do không bố trí được vốn, năm 2021, UBND huyện Tương Dương đã có văn bản đề nghị UBND tỉnh Nghệ An và Sở KHĐT Nghệ An xem xét cho dừng thực hiện dự án.

Thậm chí, trong nhiều năm nay, dù người dân đã bỏ rất nhiều công sức để khắc phục tuyến đường làm dở dang, tuy nhiên, để vượt quãng đường đầy dốc đá lởm chởm dẫn vào bản Cà Moong cũng rất gian nan. Dù chỉ dài 18km, nhưng phải mất gần 2 giờ chạy xe máy. Đó là vào những ngày đẹp trời, còn sau mỗi trận mưa, để vào bản Cà Moong bằng đường bộ là không thể. Chính vì thế, hầu hết người dân lẫn cán bộ đều lựa chọn đường thủy để đi lại, dù phải mất nhiều chặng.

Ông Nguyễn Văn Hải - Bí thư Huyện ủy Tương Dương cho biết: Dự án phải dừng do kinh phí quá lớn và thuộc trường hợp phải cắt giảm đầu tư công theo Nghị quyết 11/2011 của Chính phủ. Ông Hải cũng thừa nhận dự án này rất tốt về mặt xã hội nhưng hiệu quả kinh tế chưa cao vì chỉ phục vụ cho người dân 1 bản, trong khi người dân đang có đường sông để đi lại.