Theo ông Ngô Văn Trung- Tổ trưởng Nhà truyền thống quận Tân Phú, TP HCM, phụ trách địa đạo Phú Thọ Hòa, dự án tu bổ đạo này có từ năm 2012, nhưng đến nay, không rõ vì lý do gì vẫn chưa được triển khai thực hiện.
Cổng di tích địa đạo Phú Thọ Hòa hai bên là hàng rào bằng dây kẽm gai.
Địa đạo Phú Thọ Hòa ở số 139 đường Phú Thọ Hòa, phường Phú Thọ Hòa, quận Tân Phú, TP HCM. Có diện tích 4.142 m2, địa đạo Phú Thọ Hòa được làm từ năm 1947, thời chống Pháp, chiều dài đường chim bay trên 1km. Đây là cái nôi cách mạng của nhân dân Phú Thọ Hòa và Sài Gòn- Gia Định nói chung.
Từ căn cứ cách mạng này, nhiều trận đánh lớn và quan trọng đã nổ ra. Năm 1950, một đơn vị đặc công đã ém quân và xuất kích từ địa đạo đánh vào sân bay Tân Sơn Nhất. Trận tiến công vào kho bom Phú Thọ Hòa, cả hai lần đều xuất phát từ địa đạo Phú Thọ Hòa vào tháng 8-1952 và tháng 6-1954 gây kinh hoàng cho địch…
Nơi đây từng vinh dự đón Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh đến tham quan vào năm 1984, khi đó ông Nguyễn Văn Linh đang làm Bí thư Thành ủy TP HCM.
Năm 1985 địa đạo được phục chế. Năm 1996 địa đạo này được xếp hạng Di tích quốc gia. Năm 2008, chính quyền địa phương cho xây Nhà trưng bày bổ sung. Trao đổi cùng chúng tôi, ông Trung cho biết: Nhiều công trình, hạng mục ở địa đạo Phú Thọ Hòa hiện nay đã xuống cấp, như hàng rào, hệ thống đường hầm… Các công trình phục vụ du khách hiện không có.
Cũng theo ông Trung, năm 2012 địa đạo được tôn tạo lại hệ thống đường hầm của địa đạo. Cũng năm này, cơ quan chuyên trách thuộc Sở VH- TT&DL TP HCM đã lên kế hoạch quy hoạch và nâng cấp lại địa đạo Phú Thọ Hòa. Hồ sơ và bản vẽ kỹ thuật cũng đã có.
Theo hồ sơ do ông Trung cung cấp, tên chính thức của dự án này là công trình tu bổ, phục dựng cảnh quan di tích lịch sử địa đạo Phú Thọ Hòa. Chủ đầu tư là Trung tâm bảo tồn- phát huy giá trị lịch sử - văn hóa TP HCM, địa chỉ 164 đường Đồng Khởi, phường Bến Nghé, quận 1, TP HCM.
Theo Bản Thuyết minh nhiệm vụ thiết kế công trình trình tu bổ, phục dựng cảnh quan di tích lịch sử địa đạo Phú Thọ Hòa do Công ty cổ phần thiết kế Đại Phước, địa chỉ 172 Hoa Lan, phường 2, quận Phú Nhuận, TP HCM, soạn thì công trình này gồm các hạng mục như: thiết kế và phục dựng toàn bộ cảnh quan của khu di tích; thiết kế và xây dựng mới các công trình hạng mục trong khu di tích; lên phương án chuẩn bị mặt bằng, tôn nền, thoát nước…
“Dự án này nhằm tạo những cảnh quan như xưa, phục chế cảnh quan ngày xưa như những bụi tre, cây tầm vông, cây ăn trái, cảnh quan sinh hoạt ngày xưa, tượng đài chiến đấu của quân dân Phú Thọ Hòa; hệ thống công sự, hệ thống chiếu sáng. Ngoài ra còn có căng tin, bãi giữ xe. Tuy nhiên, từ đó đến nay, dự án vẫn chưa được triển khai thực hiện” – ông Trung nói.
Cũng theo ông Trung, nếu địa đạo này được trùng tu, nâng cấp như dự án vừa nêu thì sẽ có hướng để phát triển du lịch, tạo nguồn thu cho địa đạo và địa phương.
“Hiện nay, việc làm du lịch ở địa đạo vẫn còn hạn chế, mang tính tự phát, du khách chủ yếu là Tây ba lô là chính. Có một số công ty du lịch đặt vấn đề đưa khách du lịch đến đây tham quan theo tour nhưng chúng tôi không dám nhận vì sợ không đáp ứng được… Địa đạo Phú Thọ Hòa đã có thương hiệu, lại nằm trong nội thành TP HCM dễ đi lại. Nếu biết phát huy thì sẽ làm du lịch rất tốt ”- ông Trung bày tỏ.