Dự thảo Luật Nhà ở (sửa đổi): Làm rõ chính sách phát triển nhà ở xã hội

Ưu đãi về đất, thuế, lãi suất vay

Tại cuộc họp, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà nhấn mạnh, dự thảo Luật Nhà ở (sửa đổi) phải tạo điều kiện thuận lợi cho các cá nhân, hộ gia đình có nhà ở, tùy theo mức độ, thu nhập, khả năng chi trả khác nhau, trong đó, cần làm rõ chính sách phát triển nhà ở xã hội (NOXH). Cơ quan soạn thảo phải rà soát, bổ sung các quy định nhằm khắc phục bất cập, hạn chế, chậm trễ so với thực tiễn quản lý lĩnh vực nhà ở.

Phó Thủ tướng yêu cầu cần tính toán kỹ đối với chính sách nhà ở cho các đối tượng khác nhau như người có thu nhập thấp ở đô thị và nông thôn; người thuộc diện tái định cư; lực lượng vũ trang, người lao động, sinh viên… và xây dựng có tiêu chí phù hợp, cụ thể, bình đẳng.

Đối với việc tiếp tục huy động sự tham gia của doanh nghiệp (DN) xây dựng nhà ở thương mại trong phát triển NOXH để phát triển quỹ đất, xây dựng nhà cho đối tượng chính sách xã hội, Phó Thủ tướng nêu rõ: Trong quá trình triển khai dự án NOXH, dự thảo Luật cần đưa ra định hướng chính sách ưu đãi về đất, thuế, lãi suất vay, tỷ lệ khai thác đất thương mại, dịch vụ, trách nhiệm của nhà đầu tư trong quản lý các khu NOXH… được quy định theo các luật chuyên ngành. Phát huy vai trò chủ đạo của nhà nước, đồng thời tạo điều kiện để các tổ chức chính trị - xã hội, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam, DN... tham gia phát triển NOXH.

Về một số vướng mắc trong quy định cải tạo, xây mới chung cư cũ, Phó Thủ tướng nêu rõ, Nhà nước di dời người dân khỏi các chung cư cũ để bảo đảm an toàn tính mạng. Nhà nước có chính sách hỗ trợ nhà đầu tư, công khai tiêu chí những chung cư cũ buộc phải di dời, thực hiện cải tạo, xây mới. Hoạt động cải tạo, xây mới, thực hiện theo thỏa thuận dân sự giữa chủ đầu tư và các hộ dân.

Phó Thủ tướng lưu ý, cơ quan soạn thảo bổ sung, làm rõ các loại dự án đầu tư nhà ở và chính sách, định hướng tương ứng phải tuân thủ theo các luật chuyên ngành; bảo đảm sự đồng bộ các dự án nhà ở với cơ sở hạ tầng xã hội, giao thông, văn hóa, thông tin…; luật hóa việc sử dụng tiết kiệm năng lượng, năng lượng tái tạo; quy định rõ ràng thiết chế quản lý các khu chung cư, khu phức hợp trên cơ sở phân định rõ phần thuộc sở hữu chung, phần thuộc sở hữu của người dân; giao dịch nhà ở được hình thành từ nguồn ngân sách nhà nước…

Nhiều sửa đổi quan trọng

Trước đó, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Bùi Hồng Minh cho biết, cơ quan soạn thảo làm rõ khái niệm về nhà ở có mục đích sử dụng hỗn hợp, nhà ở cũ thuộc sở hữu nhà nước; bổ sung khái niệm nhà ở cho lực lượng vũ trang, nhà ở thuộc sở hữu nhà nước; bỏ khái niệm thành viên hộ gia đình...

Về ý kiến của các đại biểu Quốc hội, Bộ Xây dựng đã tiếp thu, chỉnh lý các điều khoản liên quan đến chính sách sở hữu: Bảo hộ quyền sở hữu, thời điểm xác lập quyền sở hữu; quyền trách nhiệm của cơ quan đại điện chủ sở hữu nhà ở thuộc sở hữu nhà nước; sở hữu nhà ở của tổ chức, cá nhân nước ngoài.

Trong phát triển nhà ở, lãnh đạo Bộ Xây dựng cho biết đã bỏ quy định địa phương lấy ý kiến Bộ Xây dựng trước khi ban hành Chương trình phát triển nhà ở địa phương để bảo đảm phân cấp, phân quyền. Một số quy định chính sách phát triển nhà ở đã được tiếp thu, bổ sung liên quan đến phát triển nhà ở thương mại, hình thức sử dụng đất xây dựng nhà ở thương mại, phát triển nhà ở công vụ, phát triển nhà ở tái định cư.

Đối với chính sách cải tạo xây lại nhà chung cư, Bộ Xây dựng bổ sung thêm một mục về di dời, cưỡng chế di dời, phá dỡ nhà chung cư nhằm quy định cụ thể trách nhiệm của chính quyền địa phương; bỏ quy định tiêu chí riêng lựa chọn chủ đầu tư; bổ sung quy định ưu đãi đối với chủ đầu tư được phép bán căn hộ chung cư sau khi đã bố trí tái định cư và không phải nộp tiền, không phải nộp tiền sử dụng đất đối với phần diện tích dịch vụ, thương mại.

Dự thảo luật bổ sung đối tượng được hưởng chính sách hỗ trợ về NOXH là công nhân, người lao động làm việc tại các DN ngoài khu công nghiệp; chỉnh lý, làm rõ điều kiện được hưởng chính sách hỗ trợ về NOXH; hình thức phát triển NOXH, nhà ở cho lực lượng vũ trang; ưu đãi chủ đầu tư dự án NOXH; xác định giá bán, giá thuê mua, giá thuê NOXH, nhà ở cho lực lượng vũ trang được đầu tư xây dựng không phải bằng nguồn vốn đầu tư công; quy hoạch, bố trí quỹ đất phát triển nhà lưu trú công nhân, nhà ở cho lực lượng vũ trang…

Thống nhất quy định trách nhiệm của chính quyền địa phương bố trí quỹ đất xây NOXH trên địa bàn, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội Nguyễn Thị Mai Phương cho biết, khi thực hiện quy định trách nhiệm của chủ đầu tư dự án nhà ở thương mại trong phát triển NOXH cần linh hoạt về phương thức thực hiện đối với từng dự án (dành quỹ đất ngay trong dự án, có khu đất riêng, hoặc đóng góp bằng tiền).