Đường lên Y Tý

Một ngôi nhà truyền thống.

Y Tý là một xã miền núi thuộc huyện Bát Xát, tỉnh Lào Cai, nằm trên vùng núi đá có độ cao khoảng 2.000 m so với mặt nước biển. Đường lên Y Tý là những con đường mòn vạch ngoằn ngoèo rồi chìm nghỉm trong đám lá rừng, những ngôi nhà thấp thoáng trong mây. Có lẽ vì thế mà khi tới Y Tý, nhiều người cảm thấy như mình đang bước vào một thế giới khác.

Vẻ đẹp của Y Tý còn được trang du lịch Thrillist nổi tiếng mô tả: “Hành trình khám phá Y Tý không thể bỏ qua trải nghiệm “săn mây” từ tháng 12 đến tháng 3 hàng năm. Những vạt mây mờ ảo, vờn quanh ngọn núi, bồng bềnh trên quãng đường đi khiến du khách như lạc vào cõi tiên.

Du khách say mê vẻ đẹp Y Tý.

Bên cạnh đó, những thửa ruộng bậc thang vào mùa lúa chín cũng là thời điểm vẫy gọi các phượt thủ về với mảnh đất vùng cao này. Du khách nên tham dự phiên chợ Y Tý, nơi bày bán nhiều mặt hàng thủ công của người dân tộc địa phương và sản vật nông nghiệp”.

Ở lại Y Tý giờ cũng thuận lợi hơn trước, ngoài nhà sàn của u Si và u Mỉ thì xã Y Tý mới xây thêm nhà nghỉ ở đối diện đồn biên phòng ở gần chợ xã cho du khách không lựa chọn nhà sàn. Y Tý đẹp nhất vào mùa đông với “biển mây” mê hoặc. Leo lên những đỉnh cao nhìn xuống, thấy mây lúc bồng bềnh như một tấm thảm dày, lúc lại len lỏi giữa các ngọn cây như những sợi tơ bảng lảng.

Nhưng tháng 9, bầu trời Y Tý cũng bắt đầu có sương mù giăng lãng đãng đầy vẻ mộng mơ. Tuy vậy, ở độ cao ấy, thời tiết Y Tý lại khá đỏng đảnh: sớm nắng, chiều mưa, trưa bỗng mây kéo tới mù mịt... Ngay những người sinh ra và lớn lên trên mảnh đất này cũng khó biết chính xác sự chuyển biến của tiết trời nơi đây.

Y Tý có 3 khoảng thời gian đẹp nhất trong năm. Nếu bạn muốn ngắm nhìn những thửa ruộng bậc thang vàng rực rỡ, óng ả thì hãy đến Y Tý vào khoảng tuần thứ ba của tháng 8 cho đến giữa tháng 9. Hoặc, vào tháng 5, bạn cũng có thể đến Y Tý để ngắm nhìn những khoang ruộng lấp lánh nước đầy kỳ ảo của mùa hè. Còn nếu bạn muốn thử trải nghiệm cảm giác lạc vào chốn thiên đường, hãy theo chân các phượt thủ đến Y Tý vào thời điểm từ tháng 10 đến tháng 3 năm sau để được tận mắt ngắm nhìn những biển mây trắng muốt và bồng bềnh.

Không chỉ nổi tiếng với khung cảnh mây vờn núi, Y Tý còn nức danh với những ruộng bậc thang mỗi dịp thu về. Từ trên cao phóng tầm mắt xuống, bản làng Y Tý hiện lên thật xinh đẹp với những mái nhà đơn sơ thưa thớt ẩn mình trong một sắc vàng óng của lúa đã trĩu đòng. Lớp lớp bậc thang uốn lượn đan xen nhau tạo nên một hiệu ứng rất bắt mắt.

Buổi sáng có thể đi dọc đường hướng về A Mú Sung để săn mây và chụp ảnh lúa chín. Lúa ở Y Tý rất nhiều, và thường nằm sát ngay đường nên thuận lợi để chụp ảnh. Nhưng lúa ở Y Tý không tập trung và bậc thang cũng không được đẹp bằng lúa ở Mù Cang Chải. Nhưng cũng chẳng vì thế mà giảm bớt vẻ lộng lẫy của Y Tý.

Những buổi chợ phiên vào ngày thứ 7, Chủ nhật hàng tuần khiến du khách mê mẩn bởi khung cảnh ngập tràn màu sắc của các chị, các mẹ người Hà Nhì với cặp ba lá và mái tóc giả tết bằng len quanh đỉnh đầu, người Mông với trang phục váy xòe, người Dao với những chiếc khăn chim công sặc sỡ. Họ gùi trên lưng các nông sản, sản vật tự tay làm đem xuống chợ mua bán trao đổi hàng hóa và hàn huyên câu chuyện trong những quán ăn thơm phức bốc khói nghi ngút cùng chén rượu ấm đượm tình cảm.

Trong một ngôi nhà người Hà Nhì.

Cuộc sống của người dân ở đây thật bình dị, đơn sơ, chất phác, hồn nhiên và “hơi thở” của Y Tý là thứ mà nhiều người đang kiếm tìm. Đặc biệt, Y Tý còn giữ nguyên vẹn nếp sống trong ngôi nhà trình tường. Kiến trúc nhà trình tường ở Y Tý được giới chuyên gia đánh giá là đẹp nhất tỉnh Lào Cai.

Những ngôi nhà trình ở Y Tý không giống những ngôi nhà sàn thường thấy của đồng bào dân tộc vùng cao, nhà trình tường đặc trưng của người Hà Nhì nằm ngay trên nền đất, tường được làm từ đất nện và mái trông xa như hình kim tự tháp, nhấp nhô giữa mây trắng bồng bềnh. Vào bên trong ngôi nhà để tận mắt thấy căn bếp mang một thứ sắc màu kỳ ảo cũng là một trải nghiệm thật thú vị. Ở đây, bạn sẽ được gặp những đứa trẻ sống hồn nhiên như cây cỏ đang đùa vui, hay một bà mẹ cần mẫn ngồi khâu vá bên mẹt ớt tươi...

Đến Y Tý mùa này thật lý tưởng, khi có lúa, mây, nắng, có chút sương buông lơi, và đương nhiên, vẫn còn đó những nụ cười hồn hậu của người dân nơi đây.

Y Tý là điểm đến mà rất nhiều người muốn khám phá và chinh phục bởi cung đường Y Tý không phải là một cung đường bằng phẳng dễ đi, nhất là đoạn đường nối Y Tý với các xã A Lù - A Mú Sung - Lũng Pô. Các phượt thủ lên đây thường đi theo hai cung đường: Nếu xuất phát từ Lào Cai thì cung đường hợp lý nhất là: Lào Cai - Bát Xát - Trình Tường - Lũng Pô - A Mú Sung - A Lù - Y Tý - Mường Hum - Sa Pa-– Lào Cai. Nếu xuất phát từ Sa Pa thì cung đường nên chạy sẽ là: Sa Pa - Ô Quy Hồ - Tả Giàng Phình - Mường Hum - Dền Thàng - Y Tý - cánh đồng A Lù - Dền Sáng và quay về Sa Pa.