Thời tiết ấm và khô hơn do El Nino xuất hiện sớm hơn dự kiến sẽ cản trở hoạt động sản xuất lúa gạo trên khắp châu Á, ảnh hưởng đến an ninh lương thực toàn cầu.
Nguồn cung lúa gạo bị ảnh hưởng
El Nino đang làm thay đổi thời tiết toàn cầu. Các nhà khoa học cho biết, có 1/4 khả năng El Nino sẽ mở rộng đến mức siêu lớn.
Đó là tin xấu đối với những người nông dân trồng lúa, đặc biệt là ở châu Á, nơi 90% lượng gạo trên thế giới được trồng và tiêu thụ, vì hiện tượng El Nino mạnh có nghĩa là là lượng mưa ít hơn, vụ mùa sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng vì thiếu nước.
Ông Abdullah Mamun - nhà phân tích nghiên cứu tại Viện Nghiên cứu Chính sách Lương thực quốc tế (IFPRI) cho biết, đã có “những hồi chuông cảnh báo” khi chỉ ra việc giá gạo tăng do sản lượng thiếu hụt. Tại Thái Lan, bình quân giá gạo trắng 5% tấm trong tháng 6 cao hơn cùng kỳ năm ngoái khoảng 16%.
Dự trữ toàn cầu đã xuống thấp kể từ năm ngoái, một phần do lũ lụt tàn phá ở Pakistan, nước xuất khẩu gạo lớn.
Gần đây, nhiệt độ trung bình toàn cầu đã đạt mức cao kỷ lục. Mưa gió mùa ở Ấn Độ nhẹ hơn bình thường vào cuối tháng 6. Ngày 18/7, Tổng thống Indonesia Joko Widodo đã yêu cầu các bộ trưởng lên kế hoạch cho một mùa khô hạn kéo dài. Và tại Philippines, chính quyền đang quản lý nước cẩn thận để bảo vệ các khu vực dễ bị tổn thương.
Một số quốc gia đang chuẩn bị cho tình trạng thiếu lương thực. Indonesia là một trong những quốc gia bị ảnh hưởng nặng nề nhất bởi quyết định hạn chế xuất khẩu gạo của Ấn Độ vào năm ngoái sau khi lượng mưa ít hơn dự kiến và đợt nắng nóng lịch sử thiêu rụi lúa mì, làm dấy lên lo ngại rằng giá lương thực trong nước sẽ tăng cao.
Tháng trước, Ấn Độ cho biết, họ sẽ gửi hơn 1 triệu tấn gạo tới Indonesia, Senegal và Gambia để giúp đáp ứng nhu cầu an ninh lương thực.
Thích ứng với thời tiết
Ông Beau Damen - một quan chức của Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp có trụ sở tại Bangkok, Thái Lan - cho biết, mỗi đợt El Nino đều diễn biến khác nhau, nhưng xu hướng cho thấy, lượng mưa khan hiếm ở Nam và Đông Nam Á sẽ làm khô đất, gây ra hiệu ứng xếp tầng trong những năm tới. Ở một số quốc gia như Indonesia có thể dễ bị tổn thương hơn trong giai đoạn đầu của hiện tượng này.
Ông Kusnan - một nông dân ở Đông Java, Indonesia cho biết, người trồng lúa đã lên kế hoạch gieo trồng sớm hơn để khi El Nino ập đến, họ sẵn sàng thu hoạch vụ mùa, việc thiếu nước lúc đó không còn quá nghiêm trọng. Ông Kusnan bày tỏ hy vọng sản lượng cao của năm ngoái sẽ giúp bù đắp thiệt hại trong năm nay.
Tổng thống Indonesia - ông Joko Widodo đã nhấn mạnh sự cần thiết của việc quản lý nước trong những tuần tới, đồng thời đưa ra cảnh báo, nhiều yếu tố trong đó có việc hạn chế xuất khẩu và tình trạng thiếu phân bón kết hợp với El Nino gây thiệt hại và đe dọa đến an ninh lương thực.
Ông Baldev Singh - một nông dân ở bang Punjab phía Bắc Ấn Độ rất lo lắng khi cho biết, ông thường gieo lúa từ cuối tháng 6 đến giữa tháng 7 để đợi những cơn mưa làm ngập cánh đồng. Tuy nhiên từ đầu tháng 7, lượng mưa chỉ bằng 1/10 lượng mưa thông thường, và sau đó lũ lụt đã tàn phá miền Bắc Ấn Độ, vùi dập những vụ mùa vừa được gieo trồng.
Chính phủ đã khuyến khích nông dân bang Punjab trồng xen kẽ lúa với lúa mì truyền thống kể từ những năm 1960 để cải thiện an ninh lương thực của Ấn Độ. Nhưng ông Singh vẫn tiếp tục phát triển việc trồng lúa, dựa vào sự đảm bảo trong việc thu mua với giá cố định của chính phủ.
PGS. Zhang Chuanhong – Giảng viên Đại học Nông nghiệp Trung Quốc cho rằng: “Có nhiều cách để chủ động giảm thiểu tác động của thời tiết khắc nghiệt đối với cây trồng: Cải thiện cơ sở hạ tầng; đẩy mạnh nghiên cứu và sử dụng các giống cây trồng có thể thích nghi với các điều kiện khí hậu khác nhau. Thứ nữa là cần dự báo thời tiết chặt chẽ hơn, đa dạng hóa mô hình trồng trọt của người nông dân”.