Xung quanh việc lượng kiều hối gửi về nước năm qua- trao đổi với PV Đại Đoàn Kết, ông Vũ Hồng Nam- Thứ trưởng Bộ Ngoại giao, Chủ nhiệm Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài cho rằng vị thế đất nước đang lên là niềm tự hào lớn để bà con góp sức chung tay xây dựng đất nước.
Ông Vũ Hồng Nam.
PV: Thưa Thứ trưởng, xin ông cho biết về kết quả công tác vận động kiều bào được thực hiện trong thời gian qua. Và theo ông đâu là yếu tố mang lại sự gắn kết đó?
Thứ trưởng Vũ Hồng Nam: Năm 2017 công tác đối với người Việt Nam ở nước ngoài (NVNONN) đạt được thành tựu to lớn và quan trọng ở trên 2 phương diện. Thứ nhất, ở trong nước đã tạo được sự lan tỏa từ trên xuống dưới.
Sau Chỉ thị 45 tất cả các bộ ngành cơ quan của Chính phủ, các địa phương đều đã xây dựng chương trình hành động của mình.
Do vậy công tác NVNONN được triển khai đồng bộ rộng khắp và sâu rộng ở các ngành, địa phương.
Ở đâu cũng nói về người Việt và kết nối với bà con, ở đâu cũng nói hỗ trợ bà con về nước làm ăn sinh sống, kế hoạch hội thảo và thu hút trí thức doanh nhân Việt kiều về xây dựng địa phương, đóng góp cho các ngành.
Thứ hai là sự tham gia sôi nổi của cộng đồng NVNONN vào đời sống kinh tế - xã hội. Có nhiều hội thảo hội nghị liên quan đến vấn đề cấp thiết, chiến lược lớn của Nhà nước.
Ví dụ kinh tế số, thu hút nguồn lực các nhà kinh tế đóng góp cho phát triển kinh tế Việt Nam.
Hội nghị thường niên các nhà khoa học do GS Trần Thanh Vân chủ trì mang lại tri thức kiến thức cho chúng ta, tạo sức lan tỏa để đội ngũ trí thức tham gia.
Năm 2017 nhiều bạn trẻ sinh ra ở các nước tốt nghiệp đại học xong có kinh nghiệm đã trở về đất nước để làm việc. Đó là điểm mới của thế hệ trẻ thể hiện sự yêu thương gắn bó với quê hương bản quán.
Ở góc độ bên ngoài, niềm tự hào Việt Nam dâng lên cao, ở đâu cũng thấy hai tiếng Việt Nam đã giúp người Việt gắn kết với nhau nhiều hơn, yêu mến đất nước, tự hào về đất nước và có xu hướng tìm về để cùng nhau chia sẻ gắn kết cùng nhau bày tỏ ý nguyện cho quê hương.
Đó là điểm mới và từ tình yêu đó, đoàn kết với nhau qua các hội đoàn. Khi đất nước gặp thiên tai bão lũ thì tình nghĩa đồng bào; tương thân tương ái được thể hiện rất rõ.
Kiều bào ở các nơi đều tổ chức quyên góp, gửi tiền về để xây trường học, hỗ trợ xây dựng nhà cửa.
Dù kinh tế thế giới còn khó khăn nhưng lượng kiều hối gửi về nước vẫn tăng cao, số lượng các doanh nhân kiều bào đầu tư về trong nước rất nhiều.
Rồi phong trào mở các lớp tiếng Việt ngày càng nhiều. Ở nơi xa xôi hẻo lánh như Senegal cũng có những lớp học dạy tiếng Việt.
Yếu tố lớn nhất mang lại hiệu quả ấy là sự lãnh đạo sáng suốt của Đảng.
Sau 10 năm thực hiện Nghị quyết 36 của Bộ Chính trị, với Chỉ thị 45, là nền tảng pháp lý là động lực giải quyết các vấn đề chính sách, tạo thông thoáng cho bà con.
Những đề nghị của bà con về thị thực pháp lý, thông tin đều đã được giải quyết cơ bản. Cho nên bây giờ ít người nêu kiến nghị mà chỉ đề xuất xem làm thế nào cho nó tốt hơn.
Rõ ràng chính sách của ta đã rất cởi mở với bà con. Mặt khác, nền kinh tế của ta trong năm 2017 đã khởi sắc, GDP đạt 6,81% là thành công lớn.
Từ sự phát triển kinh tế này kéo theo nhiều ảnh hưởng tích cực, trong đó là thu hút đầu tư làm ăn của bà con.
Bà con không chỉ gửi tiền về để hỗ trợ quê hương, xây dựng công trình của gia đình mình mà còn đầu tư ở nhiều công trình trên các lĩnh vực. Số lượng tiền đầu tư của bà con trên cả nước cũng khoảng trên 3 tỷ USD là số lượng lớn.
Từ niềm tự hào đó người Việt Nam ở khắp nơi có phong trào trở về để chung tay xây dựng đất nước. Xin Thứ trưởng cho biết động lực nào để thúc đẩy phong trào lên như vậy?
- Căn nguyên cơ bản là vị thế đất nước đang lên là niềm tự hào cho những người Việt. Niềm tự hào cho người gốc Việt tạo nên tác động lan tỏa đến cộng đồng của mình, lan tỏa việc giữ gìn văn hóa, dạy con em giữ nguồn gốc quê hương của mình.
Với niềm tự hào niềm tin vào tương lai tươi sáng ấy, cộng đồng của mình phát triển rất mạnh.
Đóng góp của kiều bào không chỉ trên phương diện kinh tế mà còn trên phương diện chất xám.
Các nguồn lực trí thức kiều bào đang ở giai đoạn chín muồi. Các học sinh, con em sinh ra ở nước ngoài bây giờ đã trưởng thành và ở độ tuổi chín ở cả trí thức lẫn kinh nghiệm.
Trong năm 2017 một loạt các sự kiện do kiều bào tổ chức để phục vụ cho nhu cầu phát triển của đất nước như kinh tế số, start up, kết nối các doanh nghiệp Việt Nam với các doanh nghiệp kiều bào...
Bây giờ chúng ta đã có cơ sở dữ liệu về kiều bào để khi cần có thể huy động nguồn lực rất nhanh.
Trong bối cảnh hiện nay để làm tốt hơn nữa công tác NVNONN thì cần thêm những yếu tố gì, thưa Thứ trưởng?
- Điều quan trọng là duy trì việc thực hiện chính sách được thông suốt từ trên xuống dưới. Trước đây thực hiện chính sách thông thoáng cởi mở nhưng khi triển khai do nhận thức của các cơ quan cấp dưới chưa đầy đủ thành ra thực hiện còn chậm.
Bây giờ thông suốt từ trên xuống dưới, chính sách ở trên đã có và ở dưới thực hiện nên các kiến nghị của bà con hiện rất là ít. Khi có vấn đề gì thì các địa phương xử lý theo tinh thần rất hợp tác và theo hướng gỡ khó khăn cho bà con.
Như ở Bà Rịa-Vũng Tàu, lãnh đạo tỉnh đã mở đường dây nóng cho nhà đầu tư kiều bào có thể gọi điện phản ánh bất cứ lúc nào.
Cho nên kiều bào đánh giá cao vì khi có khó khăn gì có thể lên gặp lãnh đạo và lãnh đạo tỉnh trực tiếp giải quyết. Đó là điều mừng và tôi mong rằng chúng ta giữ được đà đó.
Thời gian tới sẽ có những hoạt động như thế nào để tăng cường kết nối thu hút kiều bào trở về nước, thưa ông?
- Những hoạt động về nguồn sẽ phải tổ chức tốt và đa dạng hơn. Ví dụ các chuyến đi Trường Sa, Xuân quê hương, trại hè, các lớp tập huấn dạy tiếng Việt, thăm quê hương dự Giỗ tổ Hùng Vương và các ngày lễ lớn của dân tộc phải cải tiến làm sao cho sinh động hơn nữa, hấp dẫn hơn nữa.
Mỗi chuyến đi của bà con trở về nước sẽ tạo lên nét mới hấp dẫn hơn và quan trọng sau khi trở về nó hun đúc được lòng yêu quê hương đất nước trong bà con.
Thông qua đó lan tỏa đến những người chưa được về thăm quê hương. Hiện số người về nước thăm quê hương tính sơ bộ cũng trên 90%, còn 10% ở vùng xa khó khăn hoặc vì hoàn cảnh nào khác nên chưa về được, chúng tôi hy vọng thời gian tới bà con sẽ về nước nhiều hơn.
Thưa Thứ trưởng, sắp tới chương trình Xuân Quê hương sẽ được tổ chức. Ngoài chương trình do Chính phủ tổ chức các địa phương cũng tổ chức các hoạt động để thu hút kiều bào, vậy Ủy ban sẽ hỗ trợ như thế nào để các địa phương thu hút nguồn lực từ kiều bào?
- Sức lan tỏa của chương trình Xuân Quê hương không chỉ ở trung ương mà ở cả các địa phương. Ngoài việc tri ân kiều bào ở các nước nhân dịp về đất nước ăn Tết, đây cũng là dịp để trao đổi ý kiến; lắng nghe tâm tư nguyện vọng của bà con.
Hiện Ủy ban NVNONN đã nhận được nhiều đề nghị của địa phương nên Ủy ban đã cung cấp danh sách, gửi thư mời của địa phương tới những nơi có cộng đồng bà con và phản hồi cũng rất tích cực.
Hiện Hải Phòng, Nghệ An, Bà Rịa - Vũng Tàu, Vĩnh Phúc đã tổ chức Xuân Quê hương cho bà con và trở thành hoạt động lớn của các tỉnh này.
Ý nguyện của bà con luôn sẵn sàng để chung tay cùng dân tộc Việt Nam xây dựng tương lai tươi sáng cho Việt Nam.
Trân trọng cảm ơn Thứ trưởng!