Gánh nặng viêm gan virus

Theo thống kê từ Bộ Y tế, hiện có khoảng gần 8 triệu người Việt Nam nhiễm viêm gan B mạn tính và 1 triệu người nhiễm viêm gan C. Cả hai bệnh này đều có nguy cơ tiến triển thành xơ gan hoặc ung thư gan nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời.

PGS.TS.BS Bùi Hữu Hoàng - Phó Chủ tịch Hiệp Hội Y học TP Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội Gan mật TP Hồ Chí Minh thông tin: Viêm gan B và C là căn nguyên hàng đầu gây ung thư gan tại Việt Nam. Trong đó, tỷ lệ nhiễm virus viêm gan C mạn tính là 1% và cao hơn nhiều ở người sống chung với HIV và tiêm chích ma túy.

Trong khi đó, nhiều thống kê cho thấy khoảng 80% ca ung thư gan là do viêm gan B, C. Số ca ung thư gan đang tăng nhanh những năm qua. Loại ung thư này thường có tiên lượng xấu, thời gian sống thấp. Tại Việt Nam, ung thư gan đang dẫn đầu về số người tử vong với hơn 23.000 trường hợp mỗi năm, theo Cơ quan Nghiên cứu Ung thư Quốc tế (Globocan).

“Viêm gan B, C mạn tính âm thầm gây ra tổn thương cho gan, có nguy cơ tiến triển thành những biến chứng xơ gan, ung thư gan khi không được kiểm soát tốt” - PGS. TS Bùi Hữu Hoàng cho hay.

Số liệu từ Bộ Y tế cho thấy, trong các ca tử vong do ung thư gan, trên 50% do virus viêm gan B, và 26% do viêm gan C. Đa số bệnh nhân phát hiện bệnh ở giai đoạn muộn, không còn khả năng chữa trị hiệu quả. Theo dự báo, tỷ lệ xơ gan và ung thư gan sẽ tiếp tục tăng nếu không mở rộng nhanh chẩn đoán và điều trị.

Bên cạnh đó, PGS.TS Bùi Hữu Hoàng cũng nêu thực trạng: Một trong những thách thức đối với chương trình phòng chống viêm gan virus tại Việt Nam chính là tỷ lệ người dân nhận biết tình trạng nhiễm viêm gan virus B và C còn thấp.

Theo một khảo sát vào năm 2024, có đến 66% người Việt tham gia khảo sát cho rằng việc xét nghiệm viêm gan virus B và C là không quan trọng và sức khỏe của họ vẫn ổn. Ngoài ra, theo những số liệu mới nhất, trong số khoảng 7,6 triệu người Việt Nam nhiễm virus viêm gan B, chỉ hơn 1,6 triệu người chẩn đoán bệnh và khoảng 45.000 người được điều trị. Tương tự, chỉ khoảng 60.000 người được chẩn đoán viêm gan C và rất ít trường hợp tiếp cận điều trị trong số gần một triệu ca mắc.

Ước tính có khoảng 40 triệu người Việt Nam không có miễn dịch hoặc chưa được tiêm vaccine viêm gan B, khoảng 6 triệu người có kháng thể virus viêm gan B đơn độc và cần đánh giá viêm gan B mạn tính thêm.

Theo PGS.TS Đỗ Duy Cường - Giám đốc Trung tâm Bệnh Nhiệt đới (Bệnh viện Bạch Mai), viêm gan B và viêm gan C gây ra gánh nặng bệnh tật rất lớn tại nước ta. Khi bị nhiễm virus viêm gan B, người bệnh có thể bị tiến triển nhanh tới viêm gan cấp và suy gan, có thể viêm mạn tính và dẫn đến xơ gan, ung thư gan. Đáng chú ý, bệnh viêm gan virus thường diễn biến thầm lặng, có tới 90% người nhiễm không biết về tình trạng nhiễm virus của bản thân, vì thế khi phát hiện ra thường đã ở giai đoạn muộn, khi đã viêm gan, xơ gan, thậm chí ung thư gan.

Để giảm tải cho hệ thống y tế và cải thiện chất lượng cuộc sống của người bệnh, theo các chuyên gia y tế, việc phòng ngừa các bệnh gan là yếu tố then chốt. Trong đó, tầm soát bệnh gan, kiểm tra sức khỏe theo định kỳ rất cần thiết nhằm phát hiện và điều trị bệnh sớm nhất.

BSCKII Đới Ngọc Anh - Khoa Viêm gan (Bệnh viện Bệnh nhiệt đới Trung ương) nhấn mạnh: Quan trọng nhất là bệnh nhân cần khám định kỳ 3 - 6 tháng/lần để kiểm soát bệnh và sàng lọc ung thư gan bằng siêu âm và xét nghiệm chuyên sâu. Việc khám định kỳ giúp phát hiện sớm ung thư gan. Nếu khối u được phát hiện ở giai đoạn đầu, điều trị sẽ hiệu quả hơn rất nhiều so với khi bệnh đã tiến triển nặng. Do đó, mỗi bệnh nhân viêm gan B cần có ý thức bảo vệ sức khỏe, tuân thủ phác đồ điều trị và chủ động theo dõi sức khỏe định kỳ, không tự ý dừng thuốc để tránh các biến chứng nguy hiểm và cải thiện chất lượng sống.

PGS.TS Đỗ Duy Cường khuyến cáo, thuốc điều trị viêm gan B và C hiện nay đã được bảo hiểm y tế chi trả nên bệnh nhân không phải lo lắng nhiều về giá thành điều trị. Điều quan trọng là người dân phải nhận thức được mức độ nguy hiểm của viêm gan với sức khỏe, thực hiện theo khuyến cáo của bác sĩ.