Gập ghềnh đường lên Son - Bá - Mười

Ẩn họa giao thông

Son - Bá - Mười, 3 bản nằm biệt lập trên đỉnh dãy Cao Sơn, thuộc xã Lũng Cao, huyện Bá Thước (Thanh Hóa). Đây là nơi sinh sống chủ yếu của đồng bào dân tộc Thái Đen. Thường thì thời điểm này sẽ có nhiều du khách tìm đến với Son - Bá - Mười để khám phá không gian thiên nhiên còn giữ nhiều nét nguyên sơn, những sản vật vùng cao… Thế nhưng từ nhiều năm trở lại đây, Cao Sơn đã không còn được thường xuyên đón khách du lịch vì tuyến đường tỉnh lộ 521B bị hư hỏng và xuống cấp nghiêm trọng.

Cho chiếc xe tải 2,5 tấn tấp vào cuối con dốc để nghỉ chân sau khi vượt qua những khúc cua, anh Vũ Văn Tiến - một tài xế xe tải trú tại phường Quảng Thành, TP Thanh Hóa - người thường xuyên lên đây vận chuyển các nông sản về xuôi cho biết: Nằm trên địa hình hiểm trở, một bên là vách núi, một bên là vực sâu, bình thường con đường đã rất nguy hiểm, nên khi bị hư hỏng lại càng khó khăn hơn cho tài xế mỗi khi lên, xuống trên cung đường này. Trước kia, bình quân mỗi tháng anh Tiến cho xe lên Cao Sơn từ 2-3 chuyến, nhưng nay chỉ còn đi được 1 chuyến vì nếu không đi thì không có hàng cung ứng cho các mối quen, mà đi thì lỗ tiền dầu và tiền sửa chữa xe. “Tình trạng hư hỏng của tuyến đường đã xảy ra trong khoảng 3 năm trở lại đây nhưng không thấy cơ quan chức năng bảo trì, tu sửa. Với những tài xế non tay lái chắc chắn sẽ không dám vượt những con dốc hiểm trở này. Cũng vì đường khó đi mà các hàng hóa nông sản như: Gà, vịt, lợn, rau, củ, quả của Son - Bá - Mười không thể lưu thông. Nếu có xe vào bốc hàng thì chi phí cũng bị đội lên gấp nhiều lần, chạy không có lời nên các mối xe cứ bỏ dần”- anh Tiến nói.

Theo quan sát của chúng tôi, bề mặt của tuyến đường có chiều dài hơn 10km nối trung tâm xã Lũng Cao với Son - Bá - Mười bị tróc rỗ, chi chít những “ổ voi, ổ gà”. Đặc biệt là tại các đoạn dốc góc cua tay áo, mặt nhựa đã bị mưa lũ cuốn trôi hết chỉ còn trơ lại lớp đá cấp phối, nhiều chỗ bị xoáy sâu xuống tạo thành những chiếc bẫy chết người. Dọc 2 bên đường còn có những điểm sụt lún, khiến việc tham gia giao thông hết sức khó khăn.

Có thể thấy: Trong những năm gần đây, Bá Thước là một trong những huyện được đánh giá là đi đầu tại Thanh Hóa trong phát triển du lịch cộng đồng. Tuy nhiên, việc những tuyến đường kết nối giao thông, giao thương, phát triển du lịch xuống cấp từ nhiều năm qua đã và đang là “rào cản” không nhỏ đối với sự phát triển của bà con 3 bản cũng như chính quyền địa phương.

Chờ dự án

Là người sinh ra và lớn lên trên đỉnh Cao Sơn, Trưởng bản Mười, Ngân Mạnh Hùng cho biết: Nhờ vẻ đẹp thiên nhiên ban tặng, bà con trong bản Mười nói riêng và 3 bản nói chung đang tập trung hướng đến phát triển du lịch cộng đồng, nhiều gia đình đã mạnh dạn đầu tư homestay... Song những năm gần đây, lượng khách giảm nhiều. Lý do được cho là một phần tuyến đường xuống cấp. Thêm vào đó, đây không là tuyến đường huyết mạch từ 3 bản xuống trung tâm chợ phố Đoàn nhưng đường hư hỏng khiến việc đi lại của bà con gặp không ít khó khăn, vì thế nông sản làm ra cũng chỉ mang tính tự cung tự cấp. Trong khi nguồn thực phẩm dành cho du lịch cũng hạn chế, chủ yếu nguồn cung tại chỗ. Bà con 3 bản Son - Bá - Mười đi chợ huyện, chợ phố Đoàn rất ít, do khoảng cách xa, đường lại xuống cấp. Thay vào đó, bà con đi sang chợ ở huyện Tân Lạc (tỉnh Hòa Bình). “Đây cũng là một trong những điều đáng tiếc vì người dân địa phương lại khó khăn khi đi chợ địa phương” - ông Hùng bày tỏ.

Trao đổi với chúng tôi về tình trạng của tỉnh lộ 521B, ông Hà Văn Tuấn - Phó Chủ tịch UBND xã Lũng Cao, cho biết: Đây là tuyến đường có nhiều dốc cao, khúc cua tay áo, nhiều vị trí để đảm bảo an toàn cho giao thông phải lắp thêm hệ thống các gương cầu lồi. Tuy nhiên, tuyến đường đã được đầu tư từ lâu, cộng với việc không có hệ thống thoát nước đã khiến mưa lớn gây xói mòn, làm hỏng mặt đường. Chưa kể, vào mùa mưa lũ, tình trạng sạt lở cũng diễn ra thường xuyên, gây ách tắc giao thông, thậm chí bị chia cắt trong nhiều ngày.

Trước thực trạng trên, ngày 4/4/2022, Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa đã ký Quyết định số 1140 về việc phê duyệt dự án nâng cấp tỉnh lộ 521B đoạn qua chợ phố Đoàn, xã Lũng Niêm. “Với vị trí địa lý phù hợp để phát triển loại hình du lịch cộng đồng, 3 bản Son - Bá - Mười nằm sâu trong Khu bảo tồn thiên nhiên Pù Luông, mang đầy sức cuốn hút. Song tuyến đường xuống cấp chính là “rào cản” giữa du khách đến với bà con và ngược lại. Nếu tuyến tỉnh lộ 521B đoạn từ trung tâm xã Cao đi 3 bản Son - Bá - Mười được đầu tư, nâng cấp theo đúng dự kiến, sẽ tạo thành mạch kết nối giao thông, giao thương, góp phần phát triển du lịch, kinh tế - xã hội của địa phương” - ông Tuấn cho biết thêm.