Giá lúa giảm, nông dân miền Tây lời thấp

Đến nay, nông dân các địa phương vùng Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) đã thu hoạch 1/1,46 triệu ha lúa hè thu. Tuy nhiên, theo ghi nhận thực tế, năng suất lúa năm nay giảm rõ rệt, chi phí sản xuất tăng, khiến lợi nhuận của nông dân không đạt kỳ vọng.

Tại tỉnh Cà Mau, thời điểm này, việc thu hoạch lúa hè thu cuối vụ gặp nhiều khó khăn do thường xuyên có mưa. Gia đình anh Nguyễn Phong Hậu ở ấp Bình Bảo, xã Vĩnh Phước vừa thu hoạch xong hơn 2 ha lúa OM 18, nâng suất chỉ đạt gần 30 giạ lúa một công.

Mưa liên tục nhiều ngày liền rơi vào thời điểm lúa chín rộ nếu không thu hoạch sớm lúa sẽ bị đổ ngã. Để tránh thua lỗ trong bối cảnh giá lúa đang tiếp tục sụt giảm mỗi ngày, gia đình anh Hậu và nhiều nông dân chấp nhận bán lúa với giá rẻ vì thời điểm cuối vụ mưa nhiều càng để lâu càng thiệt hại năng suất càng giảm. Theo tính toán của anh Hậu, với giá bán ra chỉ 5.300 đồng/kg, mỗi công lúa chỉ lời vỏn vẹn 300.000 đồng.

Cùng với giá lúa “lao dốc”, vụ hè thu năm nay năng suất lúa cũng giảm mạnh do thời tiết xấu, mưa nhiều, sâu bệnh tăng. Ông Nguyễn Văn Bản ngụ ấp Tường Tư, xã Vĩnh Thanh cho biết, vừa thu hoạch 3ha lúa giống Đài Thơm 8, năng suất chỉ đạt 6 tấn/ha, giảm gần 1,5 tấn/ha so với vụ trước.

Ông Bản cho biết, lúc lúa trổ gặp ngay thời tiết mưa nhiều, dịch bệnh phát sinh nhiều, khiến năng suất và chất lượng lúa giảm. Chi phí sản xuất cũng tăng lên khoảng 500.000 đồng, ở mức 2,5 triệu đồng/1.000 m2. “Giá lúa quá thấp, thấp hơn năm ngoái tới 2.000 đồng/kg, nên lợi nhuận bị ảnh hưởng nhiều. Năm nay đa số hộ dân ở đây chỉ lời một vài trăm ngàn một công lúa, có hộ huề vốn là mừng, những hộ thuê đất trồng lúa còn lỗ nặng”, ông Bản chia sẻ.

Toàn tỉnh Cà Mau xuống giống hơn 94.140 ha lúa hè thu 2025. Trong đó, giống OM18 chiếm 36%, Đài Thơm 8 chiếm 25%, HP1 chiếm 22%, ST24, ST25 chiếm 5%.

Đến thời điểm này, toàn tỉnh Cà Mau đã thu hoạch hơn 40.000 ha. Hiện nay các trà lúa đang vào cao điểm thu hoạch rộ, song mưa kéo dài những ngày gần đây đã ảnh hưởng rõ rệt đến tiến độ, năng suất và chi phí thu hoạch.

Theo thống kê cho thấy, năng suất bình quân diện tích đã thu hoạch đạt khoảng 5,5 tấn/ha. Năm nay, Philippines tạm dừng nhập khẩu gạo xay xát trong 60 ngày (1/9 – 30/10/2025), các doanh nghiệp chế biến gạo trong nước cũng ngưng thu mua lúa. Trong khi đó, thời điểm này, vụ hè thu đang trong kỳ thu hoạch, cung vượt cầu dẫn đến giá lúa giảm mạnh. Giá lúa tươi hiện tại chỉ khoảng 5.200-5.500/kg, giảm 1.000-1.500 đồng/kg so với tháng liền kề và thấp hơn 2.000-2.500 đồng/kg so với cùng kỳ năm ngoái.

Trước khó khăn trên, Chủ tịch UBND tỉnh Cà Mau đã ban hành công văn chỉ đạo về việc thực hiện các biện pháp hạn chế thiệt hại cho nông dân. Theo đó, Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Cà Mau phối hợp các ngành liên quan và chính quyền địa phương khẩn trương thông tin, phổ biến đến nông dân, HTX thương nhân để có kế hoạch sản xuất, tiêu thụ phù hợp. Hỗ trợ kết nối với thương lái, ưu tiên hợp đồng nội địa, tìm thị trường khác hoặc tạm trữ, tránh bán tháo.

Hướng dẫn HTX, hộ dân chuyển đổi giống lúa chất lượng cao, sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP, hữu cơ để đáp ứng yêu cầu thị trường quốc tế, giảm phụ thuộc vào thị trường truyền thống. Hình thành nhiều chuỗi liên kết giữa hộ dân, HTX và doanh nghiệp để ổn định đầu ra.

Ngoài ra, Sở Công thương chủ trì, phối hợp với các sở, ngành, các đơn vị có liên quan tiến hành rà soát, tổng hợp tình hình doanh nghiệp thu mua lúa trên địa bàn tỉnh xuất khẩu sang Philippines. Thông tin ý kiến của cộng đồng doanh nghiệp về khó khăn, vướng mắc phát sinh trong quá trình sản xuất, xuất khẩu gạo và đề xuất giải pháp phù hợp. Hỗ trợ các thương nhân kinh doanh xuất khẩu gạo tìm kiếm thị trường mới, tăng cường xúc tiến thương mại…