Những ngày qua, tại khoa Nhi các bệnh viện ở Hà Nội trong tình trạng chật kín bệnh nhi nhiễm virus hợp bào hô hấp (RSV), gặp biến chứng viêm phổi, viêm tiểu phế quản, suy hô hấp.
Nguy cơ cao ở thời điểm giao mùa
Thông tin từ Bệnh viện Nhi trung ương cho biết, trong 1 tháng trở lại đây, số ca nhập viện vì RSV có chiều hướng gia tăng. Được biết, trong tuần trước (từ ngày 10-16/4), đơn vị này tiếp nhận khoảng 500 bệnh nhi. Trong đó, 1/4 trẻ phải nhập viện.
Bệnh viện đa khoa Hà Đông cũng cho hay, đang tiếp nhận đợt gia tăng trẻ nhỏ mắc bệnh đường hô hấp, đặc biệt là trẻ sơ sinh nhiễm RSV chuyển sang viêm phổi và suy hô hấp nhanh. Được biết, đa số trẻ nhập viện trong tình trạng khò khè, một số ca suy hô hấp nặng phải thở bằng ô xy. Nhìn chung, phần lớn là trẻ nhỏ, dưới 6 tháng và trẻ sơ sinh.
PGS.TS Lê Thị Hồng Hanh - Giám đốc Trung tâm Hô hấp – Bệnh viện Nhi trung ương cho biết: RSV là một trong những nguyên nhân gây bệnh đường hô hấp thường gặp ở trẻ sơ sinh và trẻ dưới 2 tuổi. Bệnh phát triển mạnh vào mùa đông – xuân, xuân – hè. Khi trẻ nhiễm RSV, triệu chứng khởi phát ban đầu thường là ho khan, hắt hơi, sổ mũi và có thể sốt nhẹ tới cao. Các triệu chứng này rất dễ bị nhầm lẫn với nhiễm cúm hay các loại virus khác. Đến giai đoạn toàn phát, trẻ có dấu hiệu khò khè, ho nhiều, thở nhanh. Đối với trẻ sơ sinh có thể có các dấu hiệu nặng như sốt cao khó hạ, tím tái, rút lõm lồng ngực, trẻ quấy khóc hoặc có cơn ngừng thở. Đối với những trẻ có bệnh lý nền như trẻ bị tim bẩm sinh, sinh non, suy dinh dưỡng… thì bệnh có xu hướng tiến triển nặng hơn.
Không tự ý dùng kháng sinh
PGS.TS Lê Thị Hồng Hanh cũng khuyến cáo, loại virus RSV này có thể tồn tại trên bề mặt của các đồ vật cứng tới hơn 6 tiếng, sống trên quần áo và bàn tay cho tới 1 giờ. Một người sau khi bị nhiễm virus có thể sau 2-8 ngày mới biểu hiện triệu chứng. Hiện nay, chưa có vaccine phòng ngừa virus hợp bào hô hấp. Tuy nhiên, cha mẹ có thể chủ động phòng tránh giảm nguy cơ nhiễm hoặc lây nhiễm RSV cho trẻ, tránh bùng phát thành dịch bằng cách cho con bú sữa mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu đời kéo dài đến 2 tuổi.
Các chuyên gia khuyến cáo, virus hợp bào hô hấp lây lan nhanh chỉ sau virus cúm. Ước tính, cứ một trẻ nhiễm virus có khả năng lây cho 5 trẻ khác. Triệu chứng rất dễ trùng với các bệnh đường hô hấp khác, như viêm long đường hô hấp, sốt giống cảm lạnh thông thường, khó phân biệt. Bệnh tiến triển rất nhanh và nặng gây viêm tiểu phế quản, viêm phổi và suy hô hấp. Virus này hay đồng nhiễm hơn các loại virus, vi khuẩn khác, vì thế phải dùng kháng sinh để điều trị bội nhiễm. Bệnh không có thuốc đặc trị, chủ yếu chăm sóc, hỗ trợ nâng cao thể trạng cho các bé.
Để giúp trẻ phòng bệnh, nên thường xuyên rửa tay sạch sẽ, nhất là khi vừa tiếp xúc với những trường hợp có biểu hiện cảm cúm. Cho trẻ, ăn đầy đủ dinh dưỡng; Giữ gìn môi trường sạch sẽ, thoáng mát; Vệ sinh mũi họng, thân thể, rửa tay thường xuyên cho trẻ; Khi cho trẻ ra ngoài cần đeo khẩu trang; Tránh hôn, thơm, bắt tay trẻ; nên cho trẻ dùng riêng cốc và dụng cụ ăn uống; Không để trẻ tiếp xúc với khói thuốc lá; Rửa sạch đồ chơi và vệ sinh các bề mặt trẻ hay chạm vào thường xuyên.
Ở những đối tượng có nguy cơ cao diễn biến bệnh nặng khi nhiễm RSV có thể tiêm dự phòng kháng thể đơn dòng mỗi tháng một lần vào mùa dịch, giúp tăng cường miễn dịch chống lại virus RSV tốt hơn. Đồng thời, cần tiêm chủng đầy đủ các mũi vaccine được khuyến cáo theo độ tuổi, đặc biệt với trẻ nhỏ.
Ngoài ra, các bác sĩ cũng khuyến cáo các bậc phụ huynh không nên tự ý sử dụng kháng sinh chữa bệnh cho con khi chưa xác định được chính xác con nhiễm vius RSV hay không và mức độ bệnh ra sao, dùng kháng sinh không theo chỉ định không những không có tác dụng mà còn làm chậm quá trình điều trị, gây ra nhiều hậu quả sau này cho trẻ.
Theo PGS.TS Lê Thị Hồng Hanh - Giám đốc Trung tâm Hô hấp – Bệnh viện Nhi trung ương, khi nhiễm virus hợp bào hô hấp, bệnh thường kéo dài trong vài ngày, nếu trẻ có nền sức khỏe tốt, và được chăm sóc đúng cách, bệnh sẽ không quá đáng ngại và tự khỏi sau 3 – 5 ngày. Tuy nhiên, cha mẹ cần căn cứ theo tình trạng bệnh của từng trẻ để quyết định cho trẻ điều trị ở nhà hay nhập viện. Trong trường hợp trẻ có một trong những biểu hiện như sốt cao, co giật, tím tái, bỏ bú, kém ăn, thở nhanh, rút lõm lồng ngực… cha mẹ cần đưa trẻ đến ngay bệnh viện để được kiểm soát và điều trị kịp thời.