“Giải cứu” rút bảo hiểm xã hội một lần

Thống kê của Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội cho thấy, trong 10 tháng năm 2023, cả nước giải quyết cho hơn 947.000 người hưởng BHXH một lần, tăng 31,38% so với cùng kỳ năm 2022, chiếm khoảng 5% tổng số người tham gia.

Bình quân, mỗi tháng có hơn 90.000 người rút BHXH một lần. Để ngăn làn sóng rút BHXH một lần, dự án Luật BHXH (sửa đổi) được Quốc hội thảo luận cho ý kiến tại kỳ họp thứ 6 vừa qua. Dự luật đưa ra phương án xử lý vấn đề BHXH một lần.

Theo ĐB Nguyễn Thị Việt Nga (Đoàn Hải Dương), hơn 90.000 là con số đáng lo ngại vì việc phát triển mạng lưới người tham gia BHXH mới rất khó khăn trong khi số người rút BHXH nhiều.

Theo bà Nga, rút BHXH một lần được quy định tại Điều 70 dự thảo Luật BHXH sửa đổi. Những trường hợp cần rút BHXH một lần thường có khó khăn về kinh tế. Nếu không có quy định rõ ràng, rất khó xoá bỏ tình trạng rút BHXH một lần.

Để hạn chế tình trạng này, bà Nga cho rằng, cần siết chặt các quy định theo hai khía cạnh. Theo đó, tăng tính hấp dẫn, ưu đãi của các chế độ BHXH để giữ chân người lao động trong hệ thống BHXH. Đồng thời quy định chặt chẽ các điều kiện hưởng để hạn chế tối đa rút BHXH một lần.

TS Trương Xuân Cừ, Phó Chủ tịch Trung ương Hội Người cao tuổi Việt Nam cho rằng, để ngăn làn sóng rút BHXH một lần, cần tuyên truyền vận động để người đóng bảo hiểm thấy được lợi ích lâu dài của việc đóng bảo hiểm để khi về già có nguồn hỗ trợ, đảm bảo ổn định cuộc sống.

“Các nước trên thế giới đều đặt mục tiêu cuối cùng là BHXH toàn dân. Chúng ta cũng vậy. Nếu người dân tiếp tục rút BHXH một lần thì chắc chắn mục tiêu đó khó đạt được” - ông Cừ nói đồng thời cho rằng, vừa qua tại phiên họp thảo luận về dự án Luật BHXH sửa đổi, ĐBQH đã đưa ra các phương án. Nhưng đi vào từng trường hợp cụ thể sẽ gặp khó khăn. Người đóng bảo hiểm không thể sinh tồn thì không thể duy trì đóng bảo hiểm. Chính sách trong dự thảo luật là cho rút BHXH phần người lao động đóng góp, còn phần đóng góp của doanh nghiệp thì “vẫn phải để đó”. “Đó là cơ hội để người đóng bảo hiểm có cơ hội tái đóng. Tôi cho rằng đó là phương án tốt” - ông Cừ đánh giá.

Tuy nhiên ông Cừ đề xuất, nên hỗ trợ người lao động trong thời điểm khó khăn, đến mức phải rút BHXH một lần.

“Nếu không có sự chung tay của Đảng, Nhà nước, các tổ chức xã hội thì người lao động sẽ không vượt qua được khó khăn và chỉ còn cách duy nhất là rút BHXH một lần. Chính sách hỗ trợ kịp thời nhất chính là từ các loại nguồn, quỹ xã hội hiện nay thậm chí Chính phủ có thể có gói hỗ trợ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội thông qua để ban hành gói hỗ trợ”, ông Cừ nói. Nếu không vào cuộc ngăn chặn, “giải cứu” thì hệ luỵ của việc rút BHXH một lần còn ảnh hưởng tới an sinh xã hội.

ĐB Sùng A Lềnh (Đoàn Lào Cai) cho rằng, cần sửa đổi quy định về BHXH một lần trong dự thảo Luật BHXH sửa đổi để đạt được mục tiêu mở rộng diện bao phủ BHXH, hướng tới mục tiêu BHXH toàn dân. Tuy nhiên để khắc phục được tình trạng số lượng người nhận BHXH một lần tăng lên hằng năm như thời gian gần đây, theo ông Lềnh cần phải phân tích, đánh giá kỹ lưỡng để xác định nguyên nhân cơ bản của tình trạng này, nhằm có giải pháp căn cơ và có chính sách đồng bộ về BHXH.

Ông Bùi Sỹ Lợi, nguyên Phó Chủ nhiệm Uỷ ban về các vấn đề Xã hội của Quốc hội (nay là Uỷ ban Xã hội) cũng khuyến nghị, để hạn chế rút BHXH một lần, trước hết cần tuyên truyền để người lao động hiểu ý nghĩa, giá trị của BHXH và có chính sách hỗ trợ, giải quyết những khó khăn trước mắt cho họ để giữ được mạng lưới an sinh. Đồng thời, cần có chính sách hỗ trợ phát triển doanh nghiệp, phát triển thị trường lao động nhằm duy trì việc làm cho người lao động, tăng cường phát huy các chính sách nhằm giải quyết khó khăn về tài chính trước mắt của người lao động như chính sách hỗ trợ, vay vốn từ Ngân hàng Chính sách xã hội.

“

Thống kê của Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội cho thấy, trong 10 tháng năm 2023, cả nước giải quyết cho hơn 947.000 người hưởng BHXH một lần, tăng 31,38% so với cùng kỳ năm 2022, chiếm khoảng 5% tổng số người tham gia. Bình quân, mỗi tháng có hơn 90.000 người rút BHXH một lần.