Giải pháp phát triển các trường nghề
Khi hòa nhập Cộng đồng ASEAN, những lao động có kỹ năng, trình độ, sức khỏe từ các nước trong khối sẽ tự do vào Việt Nam. Thanh niên Việt Nam có tay nghề cao muốn làm việc cho các nước trong khu vực cũng có thể sang nước khác làm việc.
Ảnh minh họa.
Để có thể nâng cao năng lực, kỹ năng của lao động Việt Nam, ngay từ trong chính những trường nghề phải có sự thay đổi, tìm ra được những giải pháp thiết thực nhất, để nâng cao năng lực cạnh tranh, tiến gần thế giới.
Nhận thức được vị trí, vai trò của nhà trường trong việc phát triển kinh tế của đất nước trong giai đoạn hiện nay, lãnh đạo nhiều trường nghề trên cả nước đang từng bước lên kế hoạch nâng cao chất lượng đào tạo.
TS Phạm Xuân Khánh- Hiệu trưởng Trường CĐ nghề Công nghệ cao Hà Nội cho rằng: Điều quan trọng nhất là các cơ sở giáo dục nghề nghiệp phải nâng cao chất lượng đào tạo. Các trường đào tạo người học có kỹ năng, kiến thức tốt đương nhiên sẽ được doanh nghiệp sử dụng, góp phần đảm bảo an sinh xã hội.
Ông Khánh cũng nhấn mạnh, các trường cần chủ động nâng chất lượng, đi tắt đón đầu. Đặc biệt, có sự hợp tác với các cơ sở đào tạo nước ngoài cũng như tìm hiểu nhu cầu và mục tiêu của họ. “Để nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, đội ngũ giáo viên phải đáp ứng mục tiêu đặt ra. Riêng trong vấn đề quản lý Nhà nước, việc xây dựng khung trình độ quốc gia phải tương ứng với khung tham chiếu trình độ ASEAN, sau đó ban hành các bộ kỹ năng làm căn cứ cho các trường. Từ đây, sẽ tổ chức điều tra, khảo sát nhu cầu sử dụng của từng ngành, nghề trong 5 - 10 năm tới, các bậc trình độ, chuẩn kỹ năng của từng nghề”.
Một số giải pháp ông Khánh đưa ra, đó là chuyển mạnh từ dạy nghề theo năng lực đào tạo sẵn có của nhà trường sang dạy nghề theo yêu cầu của thị trường lao động và nhu cầu đa dạng của xã hội, bằng cách thường xuyên mở các nghề mới có nhu cầu sử dụng lao động cao của xã hội, theo xu thế dịch chuyển cơ cấu lao động.
Đổi mới và phát triển nhà trường theo hướng chuẩn hóa, hiện đại hóa toàn diện, đồng bộ, trên cơ sở tiếp thu có chọn lọc kinh nghiệm tiên tiến của các nước phù hợp với thực tiễn Việt Nam, tạo bước đột phá về chất lượng giảng dạy. Bên cạnh đó cần lựa chọn những nghề mũi nhọn, trọng điểm và ưu tiên đầu tư để chất lượng đào tạo của một số nghề đạt chuẩn trình độ của các nước phát triển trên thế giới và khu vực ASEAN.
Ông Khánh cho rằng: Luật Giáo dục nghề nghiệp cũng cần ghi rõ vai trò của các doanh nghiệp trong đào tạo, có văn bản pháp quy chi tiết hơn. Ví dụ, giáo viên của doanh nghiệp về dạy ở trường nghề thì phải làm gì và được hưởng quyền lợi. Nhà trường chủ động đưa giáo viên đến doanh nghiệp, giáo viên của doanh nghiệp chủ động đến với nhà trường. “Trong bối cảnh hội nhập, vai trò quản lý của Nhà nước vô cùng quan trọng. Ngay từ bây giờ, Bộ LĐTB&XH, Tổng cục Dạy nghề cần ban hành một số văn bản hướng dẫn các trường định hướng làm như thế nào, quyền hạn đến đâu. Và sớm đưa Luật Giáo dục nghề nghiệp vào cuộc sống”.
Bên cạnh những giải pháp trên, ông Nguyễn Quang Huy- đại diện Trường CĐ nghề Cơ điện Hà Nội nhấn mạnh hơn đến kỹ năng ngoại ngữ và tin học của cả giáo viên và sinh viên: “Cần phát triển đội ngũ giảng viên, chuẩn hóa về trình độ đào tạo, kỹ năng và sư phạm nghề nghiệp theo các cấp độ (quốc gia, khu vực, quốc tế), và theo trình độ đào tạo nghề nghiệp. Chuẩn hóa trình độ ngoại ngữ và trình độ tin học của giảng viên theo tiêu chuẩn. Tìm kiếm và xây dựng các dự án đưa giảng viên đi đào tạo chuyên môn và ngoại ngữ tại nước ngoài”.
Ông Huy cũng cho rằng, các trường phải hoàn thiện hệ thống kiểm định và đảm báo chất lượng nhằm thường xuyên rà soát, điều chỉnh và chuẩn hóa hoạt động quản lý cũng như hoạt động của nhà trường…
Nhất trí với quan điểm từng trường nghề trong cả nước phải có phương án đổi mới chất lượng đào tạo, trang bị đầy đủ kỹ năng cho giảng viên cũng như sinh viên, ông Phạm Đức Vinh- Hiệu trưởng Trường CĐ nghề Công nghiệp Hà Nội khẳng định: “Khi hội nhập ASEAN, nếu nhà trường không có các đổi mới kịp thời, đáp ứng được các yêu cầu mới thì nguồn nhân lực do nhà trường đào tạo không những không có khả năng mở rộng thị trường, tìm kiếm việc làm tại các nước trong khối, mà có thể sẽ không cạnh tranh được trên thị trường lao động nội địa. Có nghĩa là, nếu không có cách đối đầu vượt qua các thách thức thì sẽ đánh mất cơ hội của mình và nhường cơ hội vào tay đối thủ”.
