Giải Pulitzer 2020: Vinh danh những cây bút chống bất công

Bà Dana Canedy, Trưởng ban Quản lý và tổ chức giải Pulitzer 2020 công bố các giải thưởng.

New York Times khẳng định ngôi vị số 1

Ra mắt vào năm 1917, giải báo chí thường niên danh giá Pulitzer năm nay (lần thứ 104) được công bố trực tuyến từ phòng khách nhà bà Dana Canedy, Trưởng ban Quản lý và tổ chức giải, do các hoạt động tụ tập bị cấm trong bối cảnh đại dịch viêm đường hô hấp cấp Covid-19 diễn biến ngày càng phức tạp tại Mỹ.

Tuy nhiên, lễ trao giải được quan tâm đặc biệt của giới truyền thông của hàng ngàn nhà báo và phóng viên nước Mỹ cũng như toàn thế giới. Đồng thời lễ trao giải cũng được tường thuật trực tiếp trên nhiều kênh truyền hình và hãng tin quốc tế.

Không có nhiều bất ngờ khi ban tổ chức xướng danh báo New York Times, tờ báo hàng đầu của Mỹ, với 3 giải thưởng quan trọng cho các hạng mục bình luận, báo chí điều tra và phóng sự quốc tế. Giải bình luận được trao cho nhà báo Nikole Hannah-Jones của ấn phẩm New York Times với loạt bài về hậu quả của chế độ nô lệ và những đóng góp của nhóm người Mỹ gốc Phi.

Trong khi đó, phóng viên Brian M.Rosenthal của New York Times với phóng sự về ngành nghề taxi tại thành phố New York đã giành được giải báo chí điều tra. Với nhiều tháng trời điều tra, phóng viên Brian M.Rosenthal đã phát hiện tình trạng nhiều lái xe taxi ở New York, buộc phải chấp nhận những khoản vay nợ lên tới 1 triệu USD hoặc hơn để có thể được chạy xe. Chỉ trong vòng một năm, đã có gần một nghìn tài xế vỡ nợ, ít nhất 9 người phải tự tử do áp lực nợ nần.

Ở giải giải phóng sự quốc tế, các phóng viên New York Times cũng được vinh danh cho loạt bài về can thiệp bầu cử Mỹ. Đây là loạt phóng sự đã làm cho Nhà Trắng và Tổng thống Donald Trump đối mặt với các điều tra và điều trần trước lưỡng viện Mỹ trong suốt nhiệm kỳ vừa qua.

Kể từ giải thưởng Putlizer đầu tiên đến nay, New York Times đã giành 130 giải ở các hạng mục và khẳng định ngôi vị dẫn đầu các tờ báo của Mỹ. Trong giai đoạn những năm từ 1990 tới nay, năm nào New York Times cũng góp mặt trong danh sách giải thưởng Putlizer. Thậm chí, các cây bút của tòa soạn New York Times đã mang về đến 7 giải thưởng báo chí vào năm 2002.

Xu hướng “địa phương hóa” tin tức

Ngoài New York Times 2 “ông lớn” khác trong làng báo chí quốc tế là Washington Post và Reuters cũng nhận được giải thưởng năm nay. Washington Post được trao giải phóng sự diễn giải/giải thích với loạt bài cho thấy bằng chứng khoa học rõ ràng về những ảnh hưởng khủng khiếp của tình trạng biến đổi khí hậu khiến Trái đất nóng lên.

Trong khi đó, các phóng viên của Hãng tin Reuters nhận được giải cho hạng mục ảnh thời sự nóng (breaking news photography) với loạt ảnh về các cuộc biểu tình ở Hong Kong (Trung Quốc).

Ở thể loại Tin nóng, tờ The Courier-Journal thắng giải vì đã đưa tin nhanh về vụ thống đốc sắp mãn nhiệm của bang Kentucky ân xá cho hàng trăm người trước khi ông hết nhiệm kỳ. Giải thưởng ở thể loại Hoạt họa xã luận thuộc về báo New Yorker với tác phẩm nói về các nhân vật và các chính sách từ Nhà Trắng dưới thời Tổng thống Donald Trump.

Đáng chú ý nhất giải thưởng năm nay là loạt bài điều tra của Anchorage Daily News, với sự phối hợp của trang ProPublica, nhấn mạnh tầm quan trọng của một tờ báo địa phương và xu hướng “địa phương hóa” các tin tức.

Cuộc điều tra được thực hiện trong một năm đoạt giải ở thể loại Phục vụ cộng đồng/ phụng sự xã hội. Anchorage Daily News đoạt giải nhờ một loạt bài về một ngôi làng ở bang Alaska không có cảnh sát bảo vệ, khiến nhà chức trách phải vào cuộc sau hàng thập kỷ lãng quên, giúp phần nào thay đổi luật pháp về ngôi làng, thu hút cả một lượng tiền ủng hộ lớn đổ về ngôi làng này. Đây là lần thứ ba tờ báo đoạt giải Pulitzer về phụng sự xã hội với một số lượng nhân sự ít ỏi với khoảng 30 nhà báo làm việc tại toà soạn này.

Những tờ báo địa phương khác cũng được vinh danh ở giải Pulitzer gồm các tờ Baltimore Sun, Seattle Times và Palestine Herald-Press

Năm 2020 đánh dấu lần đầu tiên giải Pulitzer được trao cho hạng mục “Tường thuật truyền thanh” cho sản phẩm hợp tác giữa chương trình phát thanh This American Life (đài WBEZ ở Chicago sản xuất) cùng các nhà báo của tờ Los Angeles Times và trang Vice News.