Giải quyết từ gốc

Liên tục xảy ra các vụ xe ben tông chết người trên tuyến đường Cách Mạng Tháng Tám, quận Cẩm Lệ, Đà Nẵng.

Việc CSGT yêu cầu nữ sinh viên đi ngược chiều phải ngồi chép hàng chục lần câu “Từ nay tôi hứa sẽ không đi ngược chiều nữa”, đã tạo những hiệu ứng từ số đông – sau khi được đăng tải trên các trang mạng xã hội. Những người trẻ (trong đó có nhiều sinh viên) bày tỏ phấn khích, đồng tình với cách chép phạt này trong khi đó, những người lớn tuổi lại có cái nhìn cẩn trọng hơn khi suy xét bản chất sự việc. Không ai có thể đứng trên luật pháp và cũng không ai có thể tùy tiện làm khác các quy định, chế tài được tạo ra nhằm duy trì trật tự xã hội.

Người đứng đầu lực lượng CSGT.TP Đà Nẵng cũng đã có ý kiến khẳng định sẽ không phát huy, không nhân rộng hình thức “chép phạt” này vì không có trong luật cũng như trong các văn bản dưới luật. Rất nhiều người từng được nghe chuyện CSGT ở Đà Nẵng không xử phạt chủ phương tiện từ nơi khác đến lỡ đi vào đường ngược chiều, dừng đỗ xe không đúng nơi quy định; mà tận tình hướng dẫn họ đi đúng đường. Việc xử lý, phạt hành chính chỉ được áp dụng khi chủ các phương tiện nói trên tái diễn vi phạm luật giao thông ở nơi mà họ từng được nhắc nhở.

Cách hành xử thân thiện, đầy trách nhiệm này của CSGT đã tạo nên hình ảnh đẹp không chỉ riêng cho lực lượng này mà còn góp phần để TP Đà Nẵng ngày càng thân thiện hơn, yên bình hơn.Tất nhiên, không thể so sánh cách làm thân thiện này với việc yêu cầu người vi phạm ngồi tại chỗ chép phạt nhưng nếu làm phép thử về hiệu ứng xã hội sẽ cho ngay kết quả.

Nếu như chuyện CSGT Đà Nẵng không xử phạt hành chính chủ phương tiện từ nơi khác đến, vi phạm các lỗi thông thường đã tạo nên ấn tượng đẹp khó phai trong lòng du khách một cách rất tự nhiên, thì việc yêu cầu người vi phạm phải ngồi chép phạt (thay vì phạt tiền) là câu chuyện nhận được nhiều ý kiến không đồng tình từ phía các nhà hoạt động luật pháp.

Tại thời điểm này, nhiều biển báo giới hạn tốc độ trái quy định (giảm từ 50 km/giờ xuống còn 40 km/giờ và từ 40 km/giờ xuống còn 30 km/giờ) trên các tuyến đường thường xuyên xảy ra TNGT như QL 14, Cách Mạng Tháng Tám, vòng xuay Nguyễn Hữu Thọ - Nguyễn Tri Phương, đã được ban – ngành chức năng của TP Đà Nẵng dỡ bỏ, thay thế bằng các biển báo phù hợp. Với mục đích hạn chế đến mức thấp nhất TNGT do xe tải (đặc biệt là xe ben chở đất đá gây ra, TP Đà Nẵng vẫn tạm thời duy trì một số biển giới hạn tốc độ 40 km/giờ thay vì 50 km/giờ như quy định của Tổng cục Đường bộ.

Biển báo giới hạn tốc độ được lắp đặt ở vị trí này hay vị trí khác trên trục đường giao thông mang tính pháp lệnh, buộc người điều khiển phương tiện tham gia giao thông (kể cả người đi bộ) phải tuân thủ, chấp hành. Tuy nhiên một số nhà phân tích xã hội cho rằng gốc rễ của TNGT (nhất là TNGT từ các xe ben chở đất đá) ở Đà Nẵng cũng như nhiều địa phương khác (trong đó có cả Hà Nội và TP Hồ Chí Minh), chính là sự lộng hành đầy khuất tất của những chiếc xe ben (từng được người Đà Nẵng ví von bằng cụm từ khá rùng rợn là “quan tài bay”).

Gần 10 năm trước, Tòa án nhân dân TP Đà Nẵng đưa ra xét xử một cựu sỹ quan công an tên là S. Những chiếc xe ben chở đất đá san lấp mặt bằng phục vụ chỉnh trang, xây dựng hạ tầng đô thị Đà Nẵng của ông S, đều dán ở đầu ca bin 2 chữ Fe (ký hiệu hóa học của sắt) lưu thông trên mọi tuyến phố như chỗ không người. Sự lộng hành của đoàn xe mang ký hiệu Fe chỉ dừng lại khi ông S chỉ đạo từ xa một tài xế lái chiếc xe vi phạm lỗi quá tải đến “ăn vạ” tại trụ sở CSGT, buộc cơ quan có trách nhiệm phải vào cuộc, xử lý.

Đầu tháng 3/2016 ngay sau khi xảy ra vụ TNGT nghiêm trọng làm chết 1 phụ nữ ở vòng xuay Cách mạng tháng tám – Nguyễn Tri Phương – Nguyễn Hữu Thọ; có thông tin cho rằng tài xế xe ben chở đất đá sau khi làm bị thương người phụ nữ nói trên, đã lùi lại cố tình làm cho nạn nhân chết hẳn. Mặc dù điều tra của cơ quan công an cho thấy không có dấu hiệu tài xế xe ben cố tình cán chết người phụ nữ nhưng đằng sau nó là câu chuyện đáng lên án, từ tâm lý sợ nuôi dưỡng người bị thương vì TNGT của các tài xế xe ben.

Ngoại trừ các yếu tố đặc thù – núi, rừng, sông, biển, sân bay, bến cảng nằm ngay trong lòng TP; Đà Nẵng còn được ghi nhận là nơi có không gian trong lành, con người thân thiện, bình yên và đáng sống. Để có được ấn tượng đẹp trong lòng du khách khắp nơi, lãnh đạo cùng người dân Đà Nẵng đã nỗ lực rất nhiều trong gần 20 năm (sau khi chia tách khỏi Quảng Nam, trở thành TP trực thuộc Trung ương vào năm 1997).

Người Đà Nẵng thụ hưởng thành quả do chính mình tạo ra từ những việc nhỏ nhất vì mục tiêu “5 không” (không hộ đói, không người lang thang xin ăn, không người mù chữ, không người nghiện ma túy trong cộng đồng, không giết người để cướp của) và “3 có” (có nhà ở, có việc làm, có nếp sống văn minh đô thị) vì sự hài lòng của bất cứ ai một lần đặt chân đến TP này.

Tuy nhiên, cũng như nhiều địa phương khác, TP cửa biển sông Hàn với tốc độ phát triển hạ tầng đô thị có thời điểm được đánh giá “1 ngày bằng 20 năm”; đang tồn tại những vấn đề khó giải quyết triệt để nếu không được xử lý căn cơ từ gốc rễ như vấn nạn xe ben (được ví như “quan tài bay” trên nhiều tuyến đường), cùng những tình huống phát sinh trong đời sống đô thị hiện đại mà một bộ phận công chức, viên chức, người thực thi công vụ còn đang lúng túng.