68 hộ dân thôn Ích Duệ, xã Ninh Nhất và 13 hộ dân phố Tân Trung, phường Tân Thành (TP Ninh Bình) đã bị “giam lỏng” suốt 13 năm qua do đất nằm trong vùng quy hoạch thực hiện dự án Công viên văn hóa Tràng An. Dù ban đầu được phổ biến là sẽ được đền bù để di dời đến nơi ở mới nhưng thời gian cứ thế trôi đi, người dân càng trở nên thất vọng khi dự án vẫn “giậm chân tại chỗ” và lời hứa đền bù cũng chìm vào “im lặng”.
Đi không được, ở không xong
Dự án Công viên văn hóa Tràng An được quy hoạch và bắt đầu triển khai từ năm 2009 với diện tích trên 288 ha thuộc phường Tân Thành, Ninh Khánh, xã Ninh Nhất (TP Ninh Bình), và xã Ninh Xuân (huyện Hoa Lư).
Trong vùng thực hiện dự án, có 68 hộ thuộc thôn Ích Duệ, xã Ninh Nhất và 13 hộ dân thuộc phố Tân Trung, phường Tân Thành bị ảnh hưởng phải di dời đến nơi ở mới. 13 năm trôi qua, dự án không hoàn thành đúng tiến độ, điều này khiến cho gần 100 hộ dân không được chuyển đến nơi ở mới. Các công trình, nhà cửa xuống cấp, cuộc sống và điều kiện sinh hoạt gặp khó khăn.
Trong căn nhà cấp 4 lụp xụp, đã thủng cả mái ngói, bà Đỗ Thị Muốn (76 tuổi, trú phố Tân Trung) cho biết: “Khu đất nhà tôi họ kiểm đếm từ nhiều năm trước, nhưng đến nay vẫn chưa đền bù tiền. Cả nhà có 5 người, gồm tôi và vợ chồng con gái cùng 2 cháu ngoại.
Suốt nhiều năm qua, cả nhà cứ quẩn quanh trong cái xó này, vì đất dính dự án nên không được tu sửa hay xây mới nhà cửa. Vào mùa mưa, nước cứ rơi bồm bộp vào trong nhà, có năm còn ngập lên cả vườn. Dân kêu, chính quyền xuống kiểm tra nhưng vẫn chưa giải quyết dứt điểm được vấn đề này”.
Còn bà Bùi Thị Nụ (57 tuổi, trú thôn Ích Duệ) có 4 người con, 2 gái, 2 trai, tất cả đều đã lập gia đình. Diện tích đất nhà bà Nụ rộng, có thể chia cho các con, nhưng do vướng quy hoạch, bà không thể xây nhà trên phần đất đang ở.
“Con gái đầu nó lấy chồng xa không nói, nhưng 2 đứa con trai thì rõ khổ, đứa thì ở với bố mẹ trong căn nhà cấp 4 lụp xụp, đứa phải thuê trọ. Trước kia, tôi cùng chồng cũng tính đường chia đất cho các con hết rồi, nhưng giờ đất thuộc dự án thì biết làm sao. Giá như sớm được đền bù đất, hoặc chí ít cũng cho sửa nhà thì vợ chồng chúng nó đâu khổ đến vậy” - bà Nụ chua xót kể.
Cách nhà bà Nụ khoảng 50m là nhà bà Nguyễn Thị Hải (56 tuổi). Con trai đầu tuổi đã 30, dự định sẽ kết hôn. Nhưng ngặt nỗi, phần đất nhà bà đang ở thuộc dự án, không được thay đổi hiện trạng, vì thế, hôn sự của con trai cứ lần lữa từ năm này qua năm khác, đến nay vẫn chưa dám cưới vì chưa có nhà ở đàng hoàng.
“Căn nhà này xây từ năm 2008, đến nay đã 14 năm, xuống cấp lắm rồi. Mỗi khi có mưa nhỏ là đem chậu đặt lên giường, lên tủ quần áo để hứng nước, tránh thấm dột. Ở khổ thì cũng quen rồi, nhưng nếu con trai lấy vợ thì ở trong đây không được, nhưng mà cũng không biết phải làm sao, vì dự án không có tiến triển, tiền đền bù cũng không được quyết toán. Giờ cứ sống vật vờ, chẳng hiểu rồi sẽ tới đâu nữa” - bà Hải bộc bạch.
Bí thư Tỉnh ủy lên tiếng
Ông Trịnh Hoàng Hải, Bí thư Đảng ủy xã Ninh Nhất khẳng định: Việc người dân kiến nghị, mong muốn được di dời đến nơi ở mới là nguyện vọng chính đáng. “Người dân thuộc vùng dự án bị ảnh hưởng nghiêm trọng khi nhà cửa xuống cấp, không được sửa hoặc xây mới, những gia đình đông con cũng không được tách hộ…
Hiện tại, công tác giải phóng mặt bằng (GPMB) của dự án đang gặp khó ở nhiều vấn đề, trong đó, nguồn vốn bố trí cho dự án thì còn vướng về một số cơ chế chính sách” - ông Hải cho biết.
Ông Lê Tiến Dũng, Trưởng phòng Tài nguyên và Môi trường, TP Ninh Bình cho biết: Dự án Công viên văn hóa Tràng An do Sở Du lịch tỉnh Ninh Bình làm chủ đầu tư.
“Thực hiện chỉ đạo của UBND tỉnh, UBND TP Ninh Bình đã tiến hành kê khai, kiểm đếm theo quy trình, ban hành các kế hoạch thông báo thu hồi đất, dự thảo phương án và công khai lấy ý kiến. Tuy nhiên, đến nay, công tác GPMB đối với các hộ gia đình nêu trên chưa thực hiện được do chưa bố trí được nguồn kinh phí” - ông Dũng nói.
Theo ông Dũng, trong thời gian dự án chưa khởi động lại, thành phố đã có văn bản giao UBND xã và các phòng chuyên môn, trong trường hợp người dân đề nghị cải tạo, sửa chữa thì khảo sát, thống nhất phương án hợp lý đảm bảo an toàn, tránh lãng phí.
Ngày 19/4 vừa qua, trong cuộc tiếp xúc cử tri của Đoàn ĐBQH tỉnh Ninh Bình, nhiều cử tri xã Ninh Nhất đề nghị sớm đền bù, hỗ trợ GPMB cho các hộ dân ở phía Đông thôn Ích Duệ nằm trong quy hoạch dự án Công viên văn hóa Tràng An.
Bà Nguyễn Thị Thu Hà, Bí thư Tỉnh ủy, Trưởng đoàn ĐBQH tỉnh Ninh Bình cho biết: Dự án trên là một trong những dự án trọng điểm được tỉnh xác định chỉ đạo tập trung trong nhiệm kỳ 2020-2025. Hiện nay, tỉnh đang quyết tâm đẩy nhanh tiến độ triển khai, hoàn thành các công trình, dự án trọng điểm, góp phần thúc đẩy phát triển du lịch của tỉnh, đảm bảo đời sống dân sinh.
Bí thư Tỉnh ủy Ninh Bình đề nghị Ban Cán sự Đảng UBND tỉnh phải tập trung lãnh đạo, chỉ đạo và sớm trả lời nhân dân về phương án điều chỉnh GPMB Dự án Công viên Văn hóa Tràng An, có phương án giải quyết dứt điểm những khó khăn, vướng mắc để sớm ổn định đời sống của nhân dân.