-Chúng ta phải có một thiết chế giao thẩm quyền cho MTTQ hàng năm tổ chức một cuộc hội nghị, trong đó mời đại diện cử tri nơi ĐBQH ứng cử ở đó cùng với hệ thống Mặt trận để làm việc với ĐBQH, nghe ĐBQH báo cáo với cử tri về kết quả thực hiện chương trình hành động hay lời hứa của mình khi đang là ứng cử viên.
Ông Lê Văn Cuông.
Không ít người khi còn là ứng cử viên ĐBQH đã đưa ra chương trình hành động hay, hứa nhiều. Nhưng khi trúng cử rồi thì lại mờ nhạt, không đại diện được ý chí nguyện vọng của cử tri. Ông Lê Văn Cuông- nguyên Phó trưởng đoàn ĐBQH tỉnh Thanh Hóa cho rằng giữa chương trình hành động và thực tế có một khoảng cách. Khi đi vận động bầu cử thì hăng hái, báo cáo đẹp nhưng trúng cử rồi thì có người hoạt động hăng hái nhưng có người xao nhãng, làm cho cử tri thất vọng. Vì vậy, cần phải giao thẩm quyền cho MTTQ hàng năm tổ chức một cuộc “tiếp xúc đặc biệt”.
PV: Thưa ông, trong hồ sơ để ứng cử ĐBQH và đại biểu HĐND chúng ta có yêu cầu phải kê khai tài sản. Việc này đã thực hiện đến đâu?
Ông Lê Văn Cuông: Theo tôi, một số ứng cử viên cũng sẵn sàng nhưng một số thì lại thấy khó, vì sợ tạo sự phức tạp. Phức tạp ở chỗ kê khai thật cũng “nguy” mà không thật thì dư luận lại xôn xao, nên nhiều khi người ta chọn giải pháp “im lặng là vàng”. Dư luận bảo ông A giàu thế mà kê khai chỉ lèo tèo không bằng người dân bình thường thì ai chấp nhận được. Họ sẽ đánh giá không trung thực và sẽ ảnh hưởng đến lá phiếu khi bầu, vì người dân cho rằng kê khai như thế là không trung thực.
Mặt khác, khi có kiến nghị điều tra làm rõ tài sản ở chỗ này chỗ kia sẽ làm cho vấn đề bầu cử đi vào quá cụ thể, kéo dài thời gian. Vì vậy chúng ta vẫn kê khai tài sản nhưng đưa vào trong hồ sơ chứ không đưa ra để người dân xem xét, cho ý kiến.
Ứng cử viên không được hứa những vấn đề vượt ngoài thẩm quyền của mình. Vậy làm sao để giám sát lời hứa đó ngay từ lúc vận động bầu cử? Vì hứa như vậy là để lấy lòng cử tri nhằm lấy phiếu trong khi bản thân mình không có khả năng giải quyết, thưa ông?
-Lời hứa hay chương trình hành động là để đề ra những việc làm của mình khi trúng cử ĐBQH. Để lời hứa phải trở thành thực tế hành động của người trúng cử, cần có cơ chế giám sát. Không thể để việc cả nhiệm kỳ cũng chẳng ai đánh giá xem xét giám sát vấn đề này, cho nên có thể nói rằng đã có tình trạng như dân gian vẫn nói là “khỏi vòng cong đuôi”.
Chương trình hành động cùng lời hứa bị xếp xó, không thực hiện thì chẳng làm gì được người ta. Giữa chương trình hành động và thực tế có một khoảng cách xa, vì thế mới cần giám sát, nhắc nhở.
Vậy, cơ chế để giám sát lời hứa như thế nào, thưa ông?
-Chúng ta phải có một thiết chế giao thẩm quyền cho MTTQ hàng năm tổ chức một cuộc hội nghị, trong đó mời đại diện cử tri nơi ĐBQH ứng cử ở đó cùng với hệ thống Mặt trận để làm việc với ĐBQH, nghe ĐBQH báo cáo với cử tri về kết quả thực hiện chương trình hành động hay lời hứa của mình khi đang là ứng cử viên.
Sau đó các cử tri và MTTQ sẽ giám sát hoạt động của đại biểu. Lúc đó sẽ có những ý kiến đánh giá, góp ý, kiến nghị đối với ĐBQH. Nếu như anh không tích cực trong năm sau thì sẽ có những chế tài, hoặc phân loại, đánh giá, nhận xét thẳng thắn cũng làm cho đại biểu phải cố gắng, nỗ lực.
Cả nhiệm kỳ mà không có ai giám sát, có ý kiến gì báo cáo việc thực hiện thế nào thì người ta tội gì hăng hái? Chính vì thế, không ít vị đã khiến cử tri thất vọng.
Sau khi đánh giá thì có cần công bố kết quả đánh giá ấy của cử tri đối với ĐBQH như Quốc hội tiến hành lấy phiếu tín nhiệm đối với các chức danh Quốc hội bầu và phê chuẩn, thưa ông?
-Có thể truyền hình trực tiếp, hoặc phát thanh trực tiếp buổi Mặt trận làm việc với các ĐBQH ứng cử tại khu vực đó. Qua đó yêu cầu ĐBQH báo cáo kết quả thực hiện chương trình hành động với cử lúc đang còn là ứng cử viên.
Nó là một cuộc tiếp xúc cử tri đặc biệt, nghe cử tri đóng góp ý kiến nhận xét đánh giá và kiến nghị với ĐBQH trong 1 năm hoạt động của mình. Phải có giám sát nhắc nhở thì lời hứa mới đi vào cuộc sống, nếu để “hòa cả làng” thì không có tác dụng gì.
Cho nên, theo tôi, buổi MTTQ làm việc với ĐBQH hàng năm chính là một cuộc “tiếp xúc đặc biệt”.
Trân trọng cảm ơn ông!