Giám sát thực phẩm học đường: Phải thực chất, không hình thức

Đoàn kiểm tra, giám sát ATTP tại trường học Quảng Trị.

Khuyến khích phụ huynh chủ động

Nhiều phụ huynh có con học tại trường Tiểu học Chu Văn An (quận Hoàng Mai, Hà Nội) vẫn chưa quên vụ việc xảy ra dịp cuối năm học trước, khi đại diện phụ huynh của trường đi kiểm tra, giám sát đã phát hiện thịt gà phục vụ bữa ăn bán trú của các con có mùi ôi thiu…Lo lắng cho sức khỏe của các con, năm học này nhiều gia đình đã xin phép cho con không ăn bán trú. Nhưng không phải nhà nào cũng có điều kiện đưa đón con về buổi trưa, thành thử đại đa phần phụ huynh vẫn phải gửi con ăn bán trú ở trường trong mối lo phập phồng…

Trước đó, trong năm học 2018-2019, khi tình hình ngộ độc thực phẩm tập thể gia tăng ở một số trường học, tại một số địa phương, cả Bộ GDĐT và Sở GDĐT Hà Nội đều khuyến khích phụ huynh tham gia giám sát bữa ăn bán trú hàng ngày của học sinh. Văn bản của Bộ GDĐT gửi UBND các tỉnh, thành phố đề nghị chỉ đạo các sở GDĐT phối hợp với sở y tế và các cơ quan tại địa phương tăng cường các biện pháp bảo đảm vệ sinh trường học, an toàn thực phẩm. Bộ GDĐT đề nghị các địa phương huy động sự tham gia của ban đại diện cha mẹ học sinh các nhà trường trong việc giám sát công tác vệ sinh trường học và ATTP. Ông Phạm Xuân Tiến- Phó Giám đốc Sở GDĐT Hà Nội chia sẻ, một trong các biện pháp tăng cường ATVSTP là phụ huynh cần chủ động hơn trong việc tham gia giám sát bếp ăn trường học.

Tất nhiên, không phải cho đến bây giờ, việc giám sát ATTP vào trường học với sự tham gia của ban phụ huynh mới được đặt ra. Nhưng theo phản ánh của nhiều phụ huynh, họ thật khó mà xâm nhập bếp ăn tập thể của các trường. Thậm chí, phải có lý do rất đột xuất như đón con về buổi trưa thì mới có cớ để quan sát bữa ăn của các con. Những buổi kiểm tra bữa ăn học đường có thành phần là phụ huynh được tham dự, hoặc để truyền thông ghi hình, thường được nhà trường bố trí, xếp lịch chuẩn bị trước.

Như vậy việc kiểm tra, giám sát bữa ăn học đường hiện nay vẫn mang tính hình thức, thiếu khách quan. Trong khi vấn đề đặt ra ở đây là giám sát nguồn thực phẩm đầu vào, giám sát đơn vị cung cấp thực phẩm có đảm bảo an toàn hay không, có đạt tiêu chuẩn như cam kết với nhà trường và gia đình học sinh hay không. Và điều đáng nói là việc ăn bán trú ở các trường hiện chỉ phục vụ nhu cầu tự nguyện của phụ huynh, nên chưa có sự đầu tư chuyên nghiệp, thiếu cán bộ có chuyên môn. Hơn thế, không phải trường nào cũng có cơ chế “mở” với phụ huynh... Ghi nhận cho thấy, hiện chất lượng bữa ăn cho trẻ em ở các trường học tại Hà Nội đã được cải thiện và nâng lên, nhưng rõ ràng bữa ăn của các em vẫn bị thả nổi. Nhiều trường chưa chú trọng vấn đề an toàn thực phẩm học đường, đơn cử như việc lưu mẫu thức ăn…

Làm rõ nguồn gốc thực phẩm

Mới đây, tại hội nghị giao ban tháng 8 của UBND TP, Chủ tịch UBND TP Hà Nội yêu cầu Sở GDĐT đề nghị các nhà trường thực hiện nghiêm việc công bố, công khai nguồn gốc xuất xứ, đơn vị cung cấp thực phẩm tại các trường học và mời đại diện phụ huynh tham gia giám sát, theo dõi. Đây là một trong những việc cần làm ngay trong thời gian bắt đầu năm học mới 2019-2020.

Theo báo cáo của Sở GDĐT Hà Nội, trên địa bàn thành phố hiện có gần 1.700 trường học tổ chức ăn bán trú cho học sinh, trung bình một ngày toàn thành phố phục vụ khoảng hơn 800.000 suất ăn. Hàng ngày, các cơ sở giáo dục trên địa bàn thành phố phục vụ trung bình gần 800.000 học sinh ăn bán trú từ 1-4 bữa/ngày theo đặc thù từng trường. Như thế trước lượng suất ăn khổng lồ này, yêu cầu kiểm soát ATVSTP học đường càng cần được chú trọng.

Năm học mới, nhưng vẫn là băn khoăn cũ mà các phụ huynh gửi tới chúng tôi, rằng họ sẽ tham gia giám sát trước (tức là khi thực phẩm ở trang trại) hay sau khi thực phẩm đã được đưa vào bếp ăn nhà trường chờ chế biến... Bởi lâu nay, chỉ mỗi khi có sự việc mất ATVSTP xảy ra ở nơi này, nơi kia, thì việc siết ATTP bữa ăn bán trú mới được đề cập ráo riết. Sau đó, không ít nơi lại buông... Trong khi theo các chuyên gia về dinh dưỡng, vai trò của phụ huynh trong việc tham gia chuẩn bị bữa ăn cho con, cũng như giám sát bữa ăn học đường là cần thiết. Điều này cũng nhằm thể hiện trách nhiệm hai chiều giữa nhà trường- phụ huynh trước vấn đề dinh dưỡng của trẻ. Vì lẽ đó, cần một cơ chế thống nhất giữa các nhà trường và đại diện hội phụ huynh để cha mẹ các em có thể theo dõi, kiểm soát được bữa ăn hàng ngày của con em mình bất kể lúc nào mà không cần phải báo trước.

Theo ông Trần Ngọc Tụ- Chi cục trưởng Chi cục ATVSTP Hà Nội, việc kiểm soát chất lượng thực phẩm tại các bếp ăn tập thể, suất ăn bán trú cho học sinh là công việc thường xuyên. Các vi sai phạm đều phải chịu xử lý nghiêm và công khai danh tính đơn vị vi phạm. Nhưng quan trọng nhất là ngăn chặn các nguy cơ chứ không để xảy ra các vi phạm gây ảnh hưởng đến sức khỏe học sinh do sự cố về ATTP.