Giật mình với khách không mời...

Thành phố Đà Nẵng và tỉnh Quảng Nam vừa phát hiện cùng lúc có trên 40 người Trung Quốc lưu trú không khai báo tại phường Điện Dương, thị xã Điện Bàn (Quảng Nam) và quận Sơn Trà (Đà Nẵng). Đáng chú ý là tại thời điểm phát hiện, chính quyền và cơ quan chức năng sở tại không nắm rõ hàng chục người Trung Quốc nhập cảnh vào Việt Nam bằng cách nào. 2 vụ việc xảy ra cùng một thời điểm, ở 2 địa phương liền kề, cho thấy đã có sơ hở về quản lý, giữa lúc chúng ta đang nỗ lực ngăn chặn dịch Covid-19 từ bên ngoài vào.

Chiều 18/7, khi Công an công an tiến hành kiểm tra, 21 người Trung Quốc (19 nam, 2 nữ) đang lưu trú tại một địa chỉ ở phường Điện Dương, thị xã Điện Bàn bỏ chạy. 4 người bị tạm giữ tại chỗ, 17 người khác được công an tìm thấy tại TP Hội An vào chiều cùng ngày. Đêm 20/7, TP Đà Nẵng đã cách ly y tế 24 người Trung Quốc nhập cảnh trái phép vào thành phố này và lưu trú tại một khách sạn trên địa bàn quận Sơn Trà. Tại thời điểm bị phát hiện, cơ quan có trách nhiệm của Đà Nẵng chưa thể xác định ngay 24 người Trung Quốc nhập cảnh vào Việt Nam, đến Đà Nẵng bằng con đường nào.

Theo kết quả xét nghiệm lần đầu của cơ quan y tế, 21 người Trung Quốc ở Điện Dương (Quảng Nam) và 24 người Trung Quốc (lưu trú không khai báo) ở quận Sơn trà (Đà Nẵng), âm tính với SARS-CoV-2.

Sáng 21/7, thông tin đến báo chí, Công an tỉnh Quảng Nam cho biết, 21 người Trung Quốc (đang được cách ly tập trung), bước đầu khai nhận họ vào Việt Nam qua đường mòn lối mở ở biên giới, sau đó di chuyển theo đường bộ đến Đà Nẵng để du lịch và tìm kiếm việc làm. 21 người Trung Quốc không mang theo giấy tờ tùy thân, 17 người trong số này không có hộ chiếu. Theo nhận định của lãnh đạo Công an Quảng Nam thì có khả năng 21 người Trung Quốc ở phường Điện Dương, thị xã Điện Bàn (Quảng Nam) và 24 người Trung Quốc ở quận Sơn Trà (Đà Nẵng) do một đường dây nhập cảnh trái phép đưa vào Việt Nam. Công an 2 địa phương đang phối hợp để điều tra.

Đây không phải là lần đầu tiên Đà Nẵng phát hiện người Trung Quốc, nhập cảnh trái phép. Ngày 14/9/2019, Công an quận Sơn Trà kiểm tra căn nhà 4 tầng ở số 31 đường Lê Minh Trung, phường An Hải Bắc, quận Sơn Trà, phát hiện 5 người Trung Quốc và 1 người Việt Nam (là phiên dịch) đang sản xuất phim đồi trụy.

Tại thời điểm kiểm tra, công an thu giữ nhiều phương tiện ghi hình chứa phim đồi trụy cùng dụng cụ kích dục phuc vụ sản xuất thể loại phim này. Theo khai nhận ban đầu, nhóm người Trung Quốc thuê căn nhà nói trên làm “phim trường”. Các “diễn viên” được trả công từ 700.000 đến 1.000.000 đồng cho 1 buổi đóng phim. Muốn xem phim đồi trụy trực tuyến (livestream), người xem ở Trung Quốc phải nộp phí bằng nhân dân tệ.

Trong số những người bị lôi kéo, dụ dỗ làm “diễn viên”, có bé gái 15 tuổi. Đêm 21 và rạng sáng 22/11/2019, Công an Đà Nẵng đã bắt giữ Yu Hong Can (48 tuổi), Xu Heng (46 tuổi), Liu Yi Hu (43 tuổi), Xua Liang (39 tuổi), Luan Cheng Ming (37 tuổi) theo đề nghị hỗ trợ truy nã của Công an tỉnh Giang Tô (Trung Quốc). 5 đối tượng nói trên bị Công an Trung Quốc truy nã do tổ chức đánh bạc trái phép lên đến 100 triệu nhân dân tệ (gần 330 tỷ đồng), gây rối, bắt cóc người để đòi nợ.

Nhiều năm nay, Đà Nẵng và Quảng Nam là những địa phương có rất đông người Trung Quốc đến du lịch, lao động, làm ăn, buôn bán. 2 quận Sơn Trà và Ngũ Hành Sơn của Đà Nẵng thường xuyên đón nhận khá đông người Trung Quốc đến du lịch, lao động, buôn bán. Có thể do nắm bắt được nhu cầu vào Việt Nam của một bộ phận người Trung Quốc nên các thành phần bất hảo đã tổ chức đường dây đưa người nhập cảnh trái phép.

Vì lợi nhuận, không ít chủ khách sạn, nhà nghỉ, đã cho người Trung Quốc thuê cơ sở lưu trú mà không trình báo cơ quan chức năng theo đúng quy định. Điều này không chỉ giúp đối tượng phạm tội trốn tránh pháp luật từ Trung Quốc sang ẩn náu mà còn là cơ hội cho những kẻ làm ăn bất chính. Nhập cảnh thiếu kiểm soát từ biên giới giữa lúc đại dịch Covid-19 diễn biến phức tạp còn là mối đe dọa trực tiếp đến thành quả ngăn chặn, khống chế dịch bệnh của Việt Nam.

Sau một thời gian lắng dịu, Covid-19 bùng phát trở lại ở Bắc Kinh của Trung Quốc kể từ nửa cuối tháng 6. Không có gì để đảm bảo rằng những người Trung Quốc nhập cảnh trái phép (và cả có phép) vào Việt Nam mà không mang theo virus SARS-CoV-2. Chỉ một người trong số hàng chục người Trung Quốc dương tính với SARS-CoV-2 đến Đà Nẵng, Quảng Nam hay bất cứ địa phương nào khác ngoài tầm kiểm soát của cơ quan y tế sẽ gây hậu quả khó lường.

Việc Công an TP Đà Nẵng và Công an tỉnh Quảng Nam phát hiện người Trung Quốc lưu trú không khai báo những ngày qua, cần nhìn nhận khách quan là kịp thời ngăn chặn được phần ngọn. Gốc rễ, chính là tình trạng nhập cảnh không kiểm soát từ cửa khẩu, đường mòn lối mở biên giới - nơi có các lực lượng Biên phòng, Hải quan trấn giữ.