Giới chuyên gia nói gì về phán quyết của PCA?

Khánh Duy• 13/07/2016 07:05

Ông Paul Reichler, đến từ công ty luật Foley Hoag LLP và là luật sư chính của Philippines tham gia vụ kiện “đường 9 đoạn” nói rằng: “Quyết định lịch sử này không chỉ làm sáng tỏ các tuyên bố của Philippines mà còn làm rõ quyền pháp lý và cam kết của các bên liên quan chiếu theo Công ước luật biển LHQ, mà họ và hơn 180 nhà nước khác đã ký kết”.

“Phán quyết của tòa trọng tài không chỉ có lợi cho Philippines, mà còn có lợi cho các quốc gia khác tiếp giáp Biển Đông” - ông Reichler nói thêm - “Nếu đường 9 đoạn của Trung Quốc là vô căn cứ đối với Philippines, nó cũng là vô căn cứ đối với các nước khác và đối với toàn thể cộng đồng quốc tế”.

Bà Bonnie Glaser, một cố vấn kỳ cựu thuộc Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS), cho hay bà tin rằng sau phán quyết này Bắc Kinh sẽ tìm cách tránh đưa ra “các hành động gây bất ổn”, đặc biệt là trong bối cảnh họ là nước chủ nhà tổ chức hội nghị G20 trong tháng 9 tới. “Những hành động đó sẽ không được phép xảy ra nếu họ muốn có một kỳ hội nghị thành công”, bà Glaser nhận định.

“Tuy nhiên, có khả năng các hành động tương tự sẽ đi theo một chiều hướng khác. Bắc Kinh có thể nghĩ rằng họ đang bị bắt nạt, hay họ là một nạn nhân và rằng họ cần phải bảo vệ chủ quyền và mọi tấc đất trên lãnh thổ Trung Quốc. Trong trường hợp đó, chúng ta có thể sẽ chứng kiến các bước đi mang tính khiêu khích” - bà Glaser nói thêm.

Ông Ashley Townshend, thành viên thuộc Trung tâm Nghiên cứu Mỹ của trường ĐH Sydney (Australia), thì cho rằng ông tin Bắc Kinh sẽ phản ứng theo kiểu đi trên “con đường giữa”: Một cách mà vừa cho thấy họ không đầu hàng lại vừa không làm gia tăng căng thẳng.

Điều này có khả năng bao gồm cả việc Bắc Kinh liên tiếp tổ chức các cuộc tập trận trong khu vực trong thời gian tới, như một cách để phô trương sức mạnh mà không cần phải gia tăng căng thẳng trong khu vực, ông Townshend cho hay.

“Trong các vấn đề liên quan tới Biển Đông, Trung Quốc luôn cố gắng đi bước đầu tiên nếu có cơ hội, và sẽ không cố gắng thúc ép nếu như vấp phải sự phản ứng” - ông Townshend nói thêm.

Ngoài ra, giới chuyên gia phân tích cũng đang đồn đoán về các phản ứng của vị Tổng thống Philippines mới đắc cử, ông Rodrigo Duterte. “Chúng tôi không thể đoán được xem ông Duterte sẽ làm gì”, bà Glaser nói.

Ông Duterte từng tuyên bố sẽ lái một chiếc motor nước trên khu vực tranh chấp trên Biển Đông để phản đối Bắc Kinh. Nhưng cũng có khả năng ông sẽ tìm cách giảm nhẹ phán quyết của PCA để cải thiện mối quan hệ với Trung Quốc. Trước đây, ông Duterte từng thể hiện rõ quan điểm ủng hộ các cuộc đàm phán đa phương để giải quyết tranh chấp.