Để giúp công nhân tránh bẫy tín dụng đen, Công đoàn Việt Nam đã tham gia xử lý tận gốc rễ vấn đề thông qua ký thỏa thuận hợp tác với một số đơn vị tài chính nhằm giúp người lao động khó khăn tiếp cận những nguồn vốn hợp pháp.
Dù lực lượng chức năng đã tích cực vào cuộc, nhưng việc công nhân dính bẫy “tín dụng đen” vẫn là vấn đề khó giải quyết. Bên cạnh việc dẹp các đối tượng, các quỹ cho vay nặng lãi, thì không thể không quan tâm đến nhu cầu thực tế của công nhân lao động. Có những người cần vay do ốm đau, tai nạn, do nhu cầu giải quyết công việc đột xuất… Tuy nhiên, phần lớn công nhân lao động tại các khu công nghiệp sống xa quê, việc bảo đảm các điều kiện, thủ tục vốn vay là vấn đề phức tạp. Trong khi đó, nếu chỉ không đáp ứng được một trong nhiều điều kiện, các ngân hàng không thể thực hiện giải ngân.
Ông Ngọ Duy Hiểu - Phó Chủ tịch Tổng Liên đoàn Lao động (LĐLĐ) Việt Nam cho biết: Hiện nay, nhiều công nhân lao động hầu hết khó tiếp cận các nguồn vốn vay hợp pháp tại các ngân hàng thương mại, ngân hàng chính sách xã hội do không có tài sản thế chấp hoặc không đáp ứng các điều kiện cho vay. Nhằm tháo gỡ vấn đề này từ gốc, Tổng LĐLĐ Việt Nam đã ban hành Công văn số 2355, ngày 30/11/2018 về việc tuyên truyền, phòng ngừa, ngăn chặn hoạt động “tín dụng đen” trong công nhân lao động tới các cấp Công đoàn; đồng thời, triển khai nhiều biện pháp khác nhằm hỗ trợ công nhân lao động. Trong đó, giải pháp quan trọng nhất là bảo đảm cho công nhân có điều kiện tiếp cận nguồn vốn vay hợp pháp.
Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, ngày 7/10/2022 Tổng LĐLĐ Việt Nam đã ký kết các Thỏa thuận hợp tác với Công ty TNHH HD Saison (HD Saison) và Công ty Tài chính TNHH Ngân hàng Việt Nam Thịnh Vượng SMBC (FE Credit) nhằm tăng cường phúc lợi, lợi ích cho đoàn viên, người lao động, góp phần từng bước đẩy lùi và xóa tín dụng đen trong công nhân lao động. Căn cứ Thỏa thuận hợp tác đã ký kết của Tổng LĐLĐ Việt Nam và văn bản chỉ đạo của Tổng LĐLĐ Việt Nam, LĐLĐ các tỉnh, thành phố, Công đoàn ngành Trung ương và tương đương, Công đoàn Tổng công ty trực thuộc Tổng LĐLĐ Việt Nam đã trao đổi, thống nhất ký kết biên bản ghi nhớ hoặc thỏa thuận hợp tác với HD Saison và FE Credit để triển khai thực hiện và chỉ đạo, hướng dẫn các cấp Công đoàn trực thuộc tuyên truyền về nội dung, ý nghĩa, tác dụng, quyền lợi của công nhân lao động, các cấp Công đoàn khi tham gia thực hiện Thỏa thuận hợp tác.
Đại diện Công ty HD Saison cho biết, từ nay đến hết ngày 31/12/2024, HD Saison tiếp tục triển khai gói ưu đãi 15.000 tỷ đồng, tăng 50% so với năm 2023, nhằm giúp hàng triệu đoàn viên công đoàn trên cả nước dễ dàng tiếp cận nguồn vốn vay tín chấp ưu đãi và lãi suất chỉ bằng một nửa so với thị trường. Với mỗi đơn vay được duyệt, đoàn viên công đoàn sẽ được cấp ngay thẻ tín dụng HD Saison, có hạn mức 5 triệu đồng. Đây là một khoản tài chính dự phòng giúp mua sắm miễn lãi lên đến 45 ngày, chi tiêu tiết kiệm với các ưu đãi giảm giá, cùng chương trình trả góp 0% lãi suất.
Là một trong những đơn vị có đông người lao động tham gia tổ chức Công đoàn, ông Đặng Tuấn Tú - Chủ tịch Công đoàn Công ty TNHH Changshin Việt Nam, đóng trên địa bàn huyện Vĩnh Cửu (tỉnh Đồng Nai) cho biết, đơn vị có tới hơn 30.000 công nhân lao động nên kiểm soát việc họ có tham gia vào “tín dụng đen” hay không là rất khó khăn. Khi người lao động vay không có khả năng chi trả, những nhóm cho vay không chỉ gây sức ép đòi nợ lên người vay tiền, mà còn khủng bố cán bộ Công đoàn công ty. Trước tình hình trên, Công ty đã phối hợp chặt chẽ với cơ quan chức năng đẩy mạnh tuyên truyền để ngăn chặn “tín dụng đen” trong công nhân từ sớm. Ngoài ra, Công đoàn công ty đã liên kết với các ngân hàng hỗ trợ cho người lao động vay vốn lúc gặp khó khăn, tránh vấn nạn “tín dụng đen”. Nhờ được vay nguồn vốn này, nhiều lao động cải thiện đời sống, từng bước vượt qua khó khăn.
Sau 10 năm thực hiện Chỉ thị số 40 ngày 22/11/2014 của Ban Bí thư Trung ương Đảng khóa XI về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với tín dụng chính sách xã hội, tổng nguồn vốn tín dụng chính sách xã hội đạt 373 nghìn tỷ đồng. Tín dụng chính sách xã hội góp phần giảm tỷ lệ hộ nghèo giai đoạn 2016 - 2021 từ 9,88% xuống 2,23%, đến cuối năm 2023 còn 2,93% theo chuẩn nghèo đa chiều. Trong đó, hàng nghìn lượt công nhân được tiếp cận nguồn vốn. Thông qua sự hợp tác với các tổ chức tín dụng, hàng triệu lượt công nhân được tiếp cận nguồn vốn vay hợp pháp, lãi suất phù hợp. Những giải pháp này góp phần ngăn chặn, từng bước đẩy lùi “tín dụng đen”, giúp người dân từng bước cải thiện cuộc sống…
Thời gian tới, các cấp Công đoàn trên cả nước sẽ tiếp tục triển khai hiệu quả việc tiếp cận các nguồn vốn khác nhau một cách dễ dàng hơn. Bên cạnh đó, công đoàn cũng cần tìm kiếm thêm những đối tác mới, để đoàn viên, người lao động thuận lợi hơn nữa trong vay vốn, tiến tới thanh toán hoàn toàn “tín dụng đen”.
Tính đến hết tháng 3/2024 đã có 43 LĐLĐ tỉnh, thành phố triển khai ký kết biên bản ghi nhớ hoặc thỏa thuận hợp tác với HD Saison và FE Credit, đồng thời ban hành văn bản triển khai, hướng dẫn các cấp công đoàn trực thuộc thực hiện. Tính đến hết tháng 3/2024, đã có trên 750.000 lượt công nhân lao động sử dụng các sản phẩm, dịch vụ với trên 11.500 tỉ đồng, bình quân mỗi đoàn viên công đoàn, người lao động sử dụng sản phẩm, dịch vụ với giá trị khoảng 15,3 triệu đồng. Đây thực sự là bước đột phá trong hỗ trợ công nhân lao động.