Gỡ điểm nghẽn hạ tầng trong xây dựng cao tốc

Tạo thuận lợi cho đối tác đầu tư

Thảo luận về chủ trương đầu tư Dự án này, ĐB Phạm Văn Hòa (Đoàn ĐBQH Đồng Tháp) cho rằng, về tác động của dự án tới đường giao thông BOT, theo báo cáo, hiện đã có 2 đường hiện hữu thực hiện BOT, giờ tiếp tục thực hiện theo phương thức BOT thì sẽ dẫn đến bất cập, gây ảnh hưởng đến 2 đường BOT đã hiện hữu. Do vậy, Chính phủ và Bộ Giao thông vận tải cần nghiên cứu để đảm bảo công bằng, thuận lợi cho các đối tác đầu tư.

Trong khi đó, về bồi thường tái định cư, theo ông Hòa, đây là dự án rất quan trọng. Số người dân cần bồi hoàn lên tới 1.299 hộ, diện tích đất cần giải tỏa cũng rất lớn. Cho nên cơ quan soạn thảo, chính quyền địa phương cần quan tâm nghiên cứu để đảm bảo thực hiện tốt việc bồi thường, hỗ trợ tái định cư.

Theo ĐB Điều Huỳnh Sang (Đoàn ĐBQH Bình Phước) dự án này nhằm cụ thể hóa chiến lược phát triển kinh tế - xã hội (KTXH) đã được định hướng đầu tư tại các Nghị quyết số 23, Nghị quyết số 24 của Bộ Chính trị. Khi hệ thống giao thông phát triển sẽ là tiền đề tạo đà phát triển cơ sở hạ tầng, KTXH và đời sống của người dân ngày càng được nâng cao. Dự án là trục giao thông có ý nghĩa rất quan trọng, kết nối vùng Tây Nguyên với vùng Đông Nam Bộ, vùng Tây Nam Bộ và TPHCM. Việc đầu tư dự án cao tốc sẽ giải quyết được điểm nghẽn về hạ tầng giao thông, tạo không gian mới, động lực thúc đẩy phát triển KTXH, bảo đảm quốc phòng, an ninh ở khu vực vùng Đông Nam Bộ và Tây Nam Bộ.

Theo bà Sang, so với hướng tuyến tại quy hoạch mạng lưới đường bộ thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050, hướng tuyến đề xuất của dự án có một số thay đổi nhằm tối ưu hơn trong công tác thi công, khai thác, tạo không gian phát triển mới, thúc đẩy phát triển KTXH cho địa phương.

ĐB Nguyễn Trường Giang (Đoàn ĐBQH Đắk Nông) cũng cho rằng, việc đầu tư Dự án sẽ từng bước hoàn thành mạng lưới cao tốc theo quy hoạch, mở ra không gian phát triển mới cho các địa phương và tăng cường liên kết vùng nói chung và liên kết nội vùng nói riêng, tạo động lực, sức lan tỏa, thuận lợi kết nối với Cảng Hàng không quốc tế Long Thành và cảng Cái Mép - Thị Vải, phục vụ phát triển KTXH vùng Tây Nguyên và Đông Nam Bộ, giúp tăng cường việc bảo đảm quốc phòng, an ninh.

Ông Giang đề nghị sau khi được Quốc hội thông qua chủ trương đầu tư, Chính phủ sớm triển khai dự án, đáp ứng sự mong mỏi của đồng bào, cử tri.

Trong khi đó, ĐB Tạ Văn Hạ (Đoàn ĐBQH Quảng Nam) cho rằng Tây Nguyên có vị trí đặc biệt quan trọng trong tuyến du lịch đường bộ nối các nước Thái Lan, Campuchia, Lào với TPHCM và vùng Đông Nam Bộ. Do đó Dự án đầu tư xây dựng đường cao tốc Bắc - Nam phía Tây đoạn Gia Nghĩa - Chơn Thành sẽ tạo cơ hội, biến các nguồn tài nguyên, văn hóa đa dạng của vùng Tây Nguyên thành các sản phẩm du lịch hấp dẫn. Ông Hạ đề nghị cần có phương án dự phòng về nguồn vốn để đảm bảo tiến độ dự án. Đồng thời tăng cường giám sát, đặc biệt là trong áp dụng các cơ chế chỉ định thầu đối với các gói thầu tư vấn, các gói thầu thực hiện đền bù, giải phóng mặt bằng và tái định cư.

Giải trình, Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Văn Thắng cho biết, về tính khả thi đầu tư dự án theo phương thức PPP, đây là dự án tương đối hoàn chỉnh, được quy hoạch 6 làn xe, sẽ thi công xây dựng 4 làn xe hoàn chỉnh, phần vốn Nhà nước hỗ trợ tham gia là 50%, sau khi mãn tải sẽ tiếp tục mở rộng thêm 2 làn xe trên đoạn tuyến này. Quá trình tính toán cho thấy, đây sẽ là dự án có thời gian hoàn vốn tương đối tốt so với các dự án trước đây, phù hợp với các nhà đầu tư, cũng được các ngân hàng đánh giá cao.

Bồi dưỡng nhân tài đồng bào dân tộc thiểu số

Cùng ngày, Quốc hội cho ý kiến về điều chỉnh chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển KTXH vùng đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) và miền núi giai đoạn 2021-2030.

Theo ĐB Mai Văn Hải (Đoàn ĐBQH Thanh Hóa), Chương trình phát triển KTXH vùng đồng bào DTTS và miền núi được phê duyệt chủ trương đầu tư theo Nghị quyết số 120 của Quốc hội khóa XIV là một chủ trương, chính sách lớn của Đảng, Nhà nước dành cho đồng bào DTTS và miền núi. Tuy nhiên, cũng còn một số tồn tại, khó khăn, vướng mắc làm ảnh hưởng đến kết quả triển khai tổ chức thực hiện chương trình nên cần phải điều chỉnh một số chủ trương là cần thiết.

Về điều chỉnh vốn thực hiện chương trình, ông Hải đề nghị phân bổ vốn trung hạn hàng năm và phân bổ vốn sự nghiệp phải phù hợp, tránh trường hợp phân bổ, giao vốn sự nghiệp và phân bổ vốn đầu tư công không ăn khớp sẽ làm ảnh hưởng lớn tới việc bố trí vốn cho các dự án cụ thể. Bên cạnh đó, một số trung tâm y tế huyện, bệnh viện đa khoa của huyện có một số xã thuộc vùng đồng bào DTTS và miền núi, cần rà soát để không trùng lắp với nội dung của các chương trình như một số trung tâm y tế, bệnh viện huyện có xã thuộc vùng đồng bào DTTS và miền núi đã được đầu tư theo Nghị quyết 43 của Quốc hội về chính sách tài khóa, tiền tệ, hỗ trợ Chương trình phục hồi phát triển KTXH.

ĐB Trương Xuân Cừ (Đoàn ĐBQH Hà Nội) cho rằng, hệ thống các trường phổ thông dân tộc nội trú phải lấy trường chuyên của tỉnh, lấy trường phổ thông dân tộc nội trú của tỉnh là hệ chuyên cấp 3 đối với các học sinh DTTS. Như thế sẽ hợp lý và cần chú trọng đến nhân tài người DTTS.

ĐB Hà Sỹ Huân (Đoàn ĐBQH Bắc Kạn) đề nghị, đối với các xã đã đạt nông thôn mới tiếp tục được hưởng chính sách như đối với các xã khu vực 2, khu vực 3 đến hết giai đoạn. Học sinh THCS hiện đang sinh sống ở vùng đặc biệt khó khăn, xã đặc biệt khó khăn, thôn đặc biệt khó khăn đi học ở các trường thuộc địa bàn khu vực 1 cũng được hưởng chính sách tiền ăn, hỗ trợ nhà ở, tiền hỗ trợ gạo theo quy định như học sinh tiểu học, THCS đang sinh sống tại thôn đặc biệt khó khăn, xã đặc biệt khó khăn. Đây mới là chính sách phù hợp đối với đồng bào DTTS, nhất là các xã có con em khi đã hoàn thành nông thôn mới.