Gỡ vướng để triển khai chính sách

Buôn Đôn là huyện biên giới của tỉnh Đắk Lắk, đời sống của đồng bào các DTTS trên địa bàn huyện gặp nhiều khó khăn, bà con chủ yếu sản xuất nông nghiệp, tự cung, tự cấp. Qua rà soát từ Chương trình MTQG 1719, toàn huyện có 1.192 hộ thiếu đất ở; 935 hộ thiếu nhà ở; 1.018 hộ thiếu trực tiếp đất sản xuất; 937 hộ thiếu nước sinh hoạt phân tán; 4.748 hộ/4 xã thiếu nước sinh hoạt tập trung. Việc giải quyết tình trạng thiếu đất ở, nhà ở, đất sản xuất và nước sinh hoạt trên địa bàn huyện Buôn Đôn đang là nhu cầu cấp thiết.

Ông Sao Y Me - Trưởng phòng Dân tộc huyện Buôn Đôn cho biết, năm 2024 toàn huyện có 299 hộ đồng bào DTTS được hỗ trợ nhà ở, (mỗi hộ được Trung ương hỗ trợ 40 triệu đồng, tỉnh 4 triệu đồng và được vay thêm 40 triệu đồng vốn ưu đãi từ Ngân hàng Chính sách Xã hội (CSXH), nội dung này đã triển khai đến các đối tượng thụ hưởng một cách công khai, dân chủ, minh bạch.

Các địa phương đã hoàn thiện việc rà soát đối tượng thụ hưởng, UBND huyện cũng đã phê duyệt danh sách các đối tượng hỗ trợ. Tuy nhiên, đến nay nguồn vốn Ngân hàng CSXH Trung ương chưa phân bổ cho các địa phương, vì thế ảnh hưởng rất lớn đến tiến độ triển khai hỗ trợ nhà.

Cũng theo ông Sao Y Me, đối với nội dung hỗ trợ đất ở và đất sản xuất cũng không thực hiện được do quỹ đất sạch của địa phương không còn, hơn nữa định mức hỗ trợ thấp nên người dân không thể mua đất.

Theo quy định, mức hỗ trợ về đất ở (Trung ương hỗ trợ 44 triệu đồng, người dân được vay vốn ưu đãi 50 triệu đồng); mức hỗ trợ về đất sản xuất, (Trung ương hỗ trợ 22,5 triệu đồng/hộ, hỗ trợ vay vốn ưu đãi 77,5 triệu đồng). Và mức hỗ trợ 22,5 triệu đồng cho mỗi hộ gia đình để mua đất sản xuất được đánh giá là quá thấp so với giá đất thực tế tại địa phương.

Về hỗ trợ chuyển đổi ngành nghề (Trung ương hỗ trợ không quá 10 triệu đồng và được vay vốn ưu đãi không quá 100 triệu đồng), huyện đã hỗ trợ mua sắm máy móc nông cụ cho 139 hộ với số tiền 900 triệu đồng. Ngoài ra, Ngân hàng CSXH đã cho vay đối với gần 100 hộ, số tiền 5 tỷ 379 triệu đồng để người dân chuyển đổi nghề.

Đối với nội dung hỗ trợ nước sinh hoạt tập trung, huyện cũng không triển khai thực hiện được vì định mức hỗ trợ cho một cụm dân cư thấp. Bởi dân cư ở đây sống rải rác, khoảng cách giữa các hộ dân lớn, nên kinh phí 3 tỷ đồng/cụm dân cư là không đủ để xây dựng hệ thống cấp nước quy mô lớn, vì vậy nguồn kinh phí hỗ trợ này khó có thể đáp ứng nhu cầu cấp nước sạch cho bà con...

Theo ông Y Si Thắt Ksơr - Phó Chủ tịch UBND huyện Buôn Đôn, về nhà ở, với số tiền hỗ trợ 40 triệu đồng là khó có thể xây dựng được nhà mới. Vì vậy Ngân hàng CSXH cần sớm triển khai nguồn chính sách vay tín dụng ưu đãi (theo Nghị định số 28/2022/NĐ-CP của Chính phủ), giúp hộ đồng bào DTTS được hưởng thụ đúng với chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước đã đề ra. Về đất ở, trước mắt huyện đã có quy hoạch xây dựng dự án khu giãn dân tại Buôn Ndrếch Ea Huar khoảng 11ha. Theo đó mỗi hộ dự kiến được cấp 400m2 đất ở để làm nhà. Dự kiến tổng ngân sách đầu tư dự án này khoảng 29 tỷ đồng, trong đó bao gồm hạ tầng cơ sở, giải phóng mặt bằng, các công trình công cộng...

Về đất sản xuất, mức hỗ trợ 22,5 triệu đồng cho một hộ gia đình để mua đất sản xuất là chưa phù hợp với thực tế, vì mảnh đất sản xuất hiện nay có giá trị cao hơn nhiều, vì vậy cần tăng thêm mức đầu tư hỗ trợ đất sản xuất cho nhân dân.

Còn về nước sinh hoạt, trên địa huyện đã được đầu tư nhiều công trình nước sạch với quy mô lớn, tuy nhiên các vùng đồng bào DTTS tại chỗ, các khu vực dân cư ở rải rác, đặc biệt là ở xã Ea Wer, nguồn nước sạch vẫn đang là nhu cầu cấp thiết, cần đầu tư kinh phí nhiều hơn để xây dựng công trình quy mô lớn, có như vậy mới có thể đáp ứng được nguồn nước sạch cho bà con.

“Chiến lược lâu dài là cần phải có khu công nghiệp ở Buôn Đôn để giải quyết công ăn việc làm, nâng cao thu nhập của người dân, giúp dân thoát nghèo bền vững” - ông Y Si Thắt Ksơr nói.