Thanh tra quận 11, TP Hồ Chí Minh mới phát hiện Hợp tác xã (HTX) Thương mại và Dịch vụ quận 11 để tư nhân núp bóng, góp vốn “chui” hơn 300 tỷ đồng vào Liên hiệp Hợp tác xã Thương mại TP HCM. Trong khi đó, Thanh tra quận 8 cũng phát giác HTX Tiêu dùng phường 14 âm thầm “tuồn vốn” tư nhân vào Saigon Co.op với số tiền lên đến hơn 283 tỷ đồng sai quy định. Đây là những phi vụ lợi dụng danh nghĩa các HTX để tư nhân “góp vốn siêu tốc” vào Saigon Co.op tổng cộng 3.597 tỷ đồng chỉ trong 1 ngày.
Núp bóng “Hợp tác xã” để góp vốn vào Saigon Co.op
Theo kết luận thanh tra của UBND quận 11, năm 2020, HTX quận 11 thực hiện chủ trương của Liên hiệp HTX Thương mại TP HCM (Saigon Co.op) về việc tăng vốn góp của các HTX thành viên. Ngày 20/1/2020, HTX quận 11 tiếp nhận số tiền tăng vốn điều lệ của đơn vị từ 6 thành viên HTX quận 11 là 6 tỷ đồng. Sau đó, HTX quận 11 sử dụng 6 tỷ đồng trên góp vốn để tăng vốn điều lệ của Saigon Co.op.
Tháng 12/2020, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an TP HCM đã khởi tố bị can, bắt tạm giam ông Diệp Dũng, Chủ tịch HĐQT Saigon Co.op để điều tra về tội “lạm quyền trong khi thi hành công vụ”. Hiện Công an TP HCM vẫn đang tiếp tục điều tra làm rõ.
Điều đáng nói là trước đó, ngày 17/1/2020, HĐQT HTX quận 11 họp thống nhất ký kết hợp tác đầu tư góp vốn giữa HTX quận 11 với cá nhân ông Liêu Việt Phú số tiền là 300 tỷ đồng với nội dung: “Góp vốn nhằm tăng vốn điều lệ cho Saigon Co.op. Lợi tức thu được từ hoạt động góp vốn không được chia cho các thành viên HTX, HTX quận 11 được nhận số lãi được chia 3% nhưng không quá 1 tỷ đồng số tiền lãi phát sinh từ khoản góp vốn”.
Ngay trong ngày 17/1/2020, ông Lưu Việt Phú đã chuyển số tiền 300 tỷ đồng vào tài khoản của HTX quận 11. Số tiền này tiếp tục được HTX quận 11 chuyển vào tài khoản của Saigon Co.op để góp vốn.
Kết luận thanh tra của UBND quận 11 khẳng định, việc huy động vốn của HTX quận 11 nhằm mục đích góp vốn vào Saigon Co.op không phục vụ cho hoạt động sản xuất kinh doanh trực tiếp tại HTX quận 11. Nguồn vốn góp của các thành viên tham gia góp vốn không phải của chính cá nhân (trong HTX) mà của tổ chức hoặc cá nhân bên ngoài. Do đó, HTX quận 11 đã lợi dụng danh nghĩa là thành viên HTX để góp vốn nhằm mục đích tăng vốn điều lệ cho Saigon Co.op.
Tương tự, theo kết luận thanh tra của UBND quận 8, ngày 12/12/2019, 6 cá nhân gồm các ông, bà: Trương Thị Tuyết Loan, Lê Thị Thảo Bạch, Trần Thị Ngọc Dung, Phạm Thị Mỹ Lan, Bùi Hữu Diệu và Lương Thị Thu Hằng đã cùng nộp đơn gia nhập thành viên HTX Tiêu dùng phường 14.
Ngày 20/1/2020, cả 6 thành viên này đã góp vốn vào HTX Tiêu dùng phường 14 với tổng số tiền hơn 3,6 tỷ đồng. Cùng ngày, HTX Tiêu dùng phường 14 đã chuyển toàn bộ số tiền trên đến tài khoản của Saigon Co.op với nội dung “…để góp vốn tăng vốn điều lệ của Liên hiệp HTX Thương mại thành phố”.
Ngày 17/1/2020, HTX Tiêu dùng phường 14 đã ký “Thỏa thuận về việc hợp tác góp vốn đầu tư” và “Biên bản xác nhận góp vốn” với Công ty TNHH MTV Anh Tú Thy (gọi là Công ty Anh Tú Thy) với tổng số tiền góp vốn là 280 tỷ đồng. Ngày 20/1/2020, Công ty Anh Tú Thy chuyển 280 tỷ đồng vào tài khoản của HTX Tiêu dùng phường 14. Cùng ngày, số tiền này đã được chuyển tiếp đến tài khoản của Saigon Co.op với nội dung tương tự.
Như vậy, HTX Tiêu dùng phường 14 đã thành “bệ đỡ” cho Công ty Anh Tú Thy góp vốn vào Saigon Co.op tổng cộng hơn 283 tỷ đồng. Việc góp vốn này theo kết luận thanh tra UBND quận 8 là bất thường cần điều tra làm rõ.
Làm rõ dấu hiệu vi phạm
Nhận thấy những dấu hiệu vi phạm, bất thường trong việc góp vốn của các HTX vào Saigon Co.op, Chủ tịch UBND quận 11 Trần Phi Long đã ký văn bản gửi công an quận về việc chuyển hồ sơ vụ việc có dấu hiệu tội phạm sang cơ quan điều tra.
UBND quận 11 đề nghị, cơ quan công an quận làm rõ nguồn gốc, số tiền và mục đích của nhà đầu tư thông qua các thành viên góp vốn vào HTX quận 11 để tăng vốn cho Saigon Co.op. Đồng thời, Chủ tịch UBND quận 11 quyết định chuyển hồ sơ về hành vi vi phạm pháp luật có dấu hiệu tội phạm sang Cơ quan CSĐT quận để giải quyết theo quy định.
Tương tự, từ kết quả thanh tra, UBND quận 8 đánh giá, HTX Tiêu dùng phường 14 huy động vốn của Công ty Anh Tú Thy không phục vụ cho hoạt động sản xuất, kinh doanh, mà nhằm đầu tư vốn vào Saigon Co.op.
Công ty Anh Tú Thy không phải là HTX thành viên của Saigon Co.op, nhưng đã gián tiếp, thông qua HTX Tiêu dùng phường 14 để đầu tư vốn vào Saigon Co.op với số tiền 280 tỷ đồng. Do đó, UBND quận 8 cho rằng việc góp vốn này là không bình thường nên đề nghị chuyển Cơ quan điều tra - Công an quận 8, để điều tra, xử lý theo quy định.
Trước đó, tại TP HCM đang “nóng” vụ việc tăng vốn bất thường ở Saigon Co.op. Theo Thanh tra TP HCM kết luận (tháng 7/2020), việc tăng vốn tại Saigon Co.op là không đúng quy định pháp luật. Điểm mấu chốt của vụ án là khoản tiền “góp vốn siêu tốc” 3.597 tỷ đồng mà các HTX thành viên đồng loạt góp vào Saigon Co.op chỉ trong một thời gian ngắn, phần lớn là góp vào một ngày 20/1/2020.
Thanh tra TP HCM khẳng định, việc tăng vốn điều lệ lần thứ 9 tại Saigon Co.op “có dấu hiệu bị thâu tóm, chiếm đoạt vốn, xâm phạm đến quyền sở hữu tài sản chung và tài sản Nhà nước, ảnh hưởng đến an ninh kinh tế của TP HCM nói riêng và cả nước nói chung”; nguy cơ “sẽ bị chi phối bởi các tổ chức, cá nhân bên ngoài và không giữ được nguyên tắc tổ chức, hoạt động”.