Thành phố Hà Nội dự kiến sẽ xây dựng 10 tuyến đường sắt đô thị, với tổng mức đầu tư khoảng 40 tỷ USD, vốn vay ODA.
Bên cạnh đó, thành phố cũng dự kiến “tận thu” 6.000 ha đất để làm quỹ đối ứng xây đường sắt, phù hợp với kế hoạch cấm xe máy, giảm tải cho nội đô tới năm 2030
Theo đó, đến năm 2050, TP Hà Nội sẽ xây dựng 10 tuyến đường sắt đô thị, với tổng chiều dài 417km, bao gồm cả đường sắt trên cầu cạn, mặt nổi và đi ngầm.
Tổng mức đầu tư dự kiến là 40 tỷ USD chia làm 4 giai đoạn. Từ năm 2017 đến 2020 cần khoảng 7,5 tỷ USD. Từ năm 2021 đến năm 2025, cần 7,6 tỷ USD.
Từ năm 2026 đến năm 2030, cần 3,5 tỷ USD. Giai đoạn cuối từ năm 2031 đến 2050, cần 21,3 tỷ USD.
Có hai phương án để thực hiện đại dự án trên.
Cụ thể, phương án cơ bản là Chính phủ ưu tiên bố trí nguồn vốn ODA thực hiện các dự án có kế hoạch đầu tư theo từng giai đoạn nói trên.
Phương án hai, Chính phủ bố trí nguồn vốn ODA để thực hiện đầu tư 2 tuyến đường sắt đô thị tuyến số 2 (đoạn Trần Hưng Đạo đến Thượng Đình) và tuyến số 3 (ga Hà Nội đến Yên Sở, Hoàng Mai).
Các dự án còn lại, Hà Nội sẽ đầu tư theo hình thức hợp tác công tư (PPP). Các nhà thầu sẽ tự bỏ vốn lập hồ sơ nghiên cứu tiền khả thi, khả thi, thuê tư vấn lập hồ sơ dự án, thực hiện giải phóng mặt bằng, đào và xây dựng đường hầm, nhà ga, xây dựng các tuyến đường trên cao, depot và đường ray.
Trong khi đó, TP Hà Nội sẽ đầu tư toàn bộ các hạng mục còn lại như đầu máy, toa xe, thiết bị vận hành, an toàn, an ninh, thực hiện việc quản lý vận hành, khai thác.
Về nguồn vốn đối ứng, Hà Nội dự kiến sẽ huy động 337.000 tỷ đồng thực hiện các dự án đường sắt trong giai đoạn từ nay đến năm 2025.
Ngoài ra, Hà Nội đề xuất được bổ sung 6.000 ha đất vào quy hoạch sử dụng đất giai đoạn 2011-2020 để làm quỹ đối ứng cho các nhà đầu tư, đấu giá quyền sử dụng đất để tạo vốn cho các dự án giao thông PPP nói trên.
Bên cạnh đó, Hà Nội sẽ huy động khoảng 15.000 tỷ đồng từ đấu giá, cho thuê quỹ nhà đất chuyên dùng, biệt thự thuộc sở hữu nhà nước, trụ sở đơn vị dôi dư nằm trong danh mục được phép bán, cho thuê.
Hiên nay, Hà Nội có 4/10 tuyến đường sắt đô thị đang triển khai, gồm 2 tuyến do Bộ GTVT làm chủ đầu tư là tuyến số 1 Ngọc Hồi - Yên Viên và tuyến số 2 A đoạn Cát Linh - Hà Đông. Hai tuyến còn lại do TP Hà Nội đầu tư là tuyến số 3 đoạn Nhổn - ga Hà Nội (thực hiện khoảng 30% khối lượng) và tuyến Nam Thăng Long - Trần Hưng Đạo (giai đoạn đấu thấu).