Hàng hoạt sai phạm trong quản lý, khai thác khoáng sản ở Lào Cai

Theo kết luận của Thanh tra Chính phủ (TTCP), công tác quản lý tài nguyên khoáng sản trên địa bàn tỉnh Lào Cai còn nhiều tồn tại, khuyết điểm, vi phạm ở hầu hết các khâu từ quy hoạch khoáng sản, cung cấp thông tin về quy hoạch và giới thiệu địa điểm dự án, thẩm định dự án đầu tư và cấp giấy chứng nhận đầu tư, cấp giấy phéo khai thác khoáng sản, thu hồi đất, giao đất, cho thuê đất liên quan đến hoạt động khoáng sản và thực hiện nghĩa vụ tài chính như: tiền thuê đất, thuế tài nguyên, phí bảo vệ môi trường, gây thất thu Ngân sách nhà nước.

TTCP cũng khẳng định, việc quản lý khai thác khoáng sản thiếu chặt chẽ, nhất là việc chấp hành chính sách, pháp luật về hoạt động khoáng sản, chuyển nhượng quyền khai thác khoáng sản, quản lý tài chính thiếu chặt chẽ, có nhiều dự án đầu tư về khoáng sản không hiệu quả, dẫn đến nhiều tổ chức, cá nhân vi phạm trong việc quản lý và khai thác khoáng sản, gây lãng phí tài nguyên và khoáng sản của Nhà nước.

“Hiệu quả kinh tế cho nhà nước từ hoạt động khoáng sản trên địa bàn tỉnh Lào Cai thời gian qua đạt thấp”, kết luận chỉ rõ.

Đánh giá về các sai phạm nêu trên, TTCP cho rằng, về khách quan do một số quy định của pháp luật về hoạt động khoáng sản và liên quan đến hoạt động khoáng sản trước đây chưa cụ thể, thiếu chặt chẽ dẫn đến khi triển khai thực hiện, UBND tỉnh Lào Cai và các cơ quan chuyên môn gặp lúng túng, thiếu sót.

Về nguyên nhân chủ quan, là do việc triển khai thực hiện một số quy định của pháp luật liên quan đến công tác quản lý, khai thác khoáng sản của UBND tỉnh Lào Cai và các cơ quan chức năng trong giai đoạn 2005-2015 còn chậm, chưa đồng bộ, thiếu chặt chẽ.

Công tác thanh tra, kiểm tra hoạt động khai thác, chế biến khoáng sản chưa thường xuyên, hiệu quả thấp.

Một số chủ đầu tư chưa thực hiện nghiêm túc quy định của pháp luật về nghĩa vụ tài chính, và môi trường trong hoạt động khai thác khoáng sản.

“Trách nhiệm thuộc về Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai, Phó Chủ tịch UBND tỉnh phụ trách, Giám đốc các Sở Kế hoạch và Đầu tư, Tài nguyên và Môi trường, Công thương, Xây dựng, Tài chính, Cục Thuế tỉnh và các cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan…”, TTCP kết luận.

Về hướng xử lý, Tổng TTCP kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo giao Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai khẩn trương rà soát điều chỉnh quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất thời kỳ 2011-2020, đặc biệt là đối với loại đất hoạt động khoáng sản, tránh chồng lấn vào diện tích rừng phòng hộ, rừng đặc dụng, đảm bảo diện tích quy hoạch sử dụng đất đã được Chính phủ phê duyệt.

Đồng thời, rà soát và xác định lại diện tích đối với 8 dự án, vượt quy hoạch 135,81 ha.
5 dự án cấp giấy phép khai thác tận thu vượt diện tích so với quy hoạch vào đất rừng sản xuất, đất nông nghiệp, đất rừng phòng hộ.

11 dự án cấp giấy phép khai thác khoáng sản không có diện tích nằm trong quy hoạch được phê duyệt.

Chỉ đạo cơ quan chức năng tiến hành cắm mốc, xác định ranh giới, diện tích đối với một số khai trường của công ty Apatit Việt Nam…

Về xử lý tài chính, TTCP kiến nghị xem xét thu hồi về Ngân sách nhà nước tổng số tiền sai phạm 82 tỷ 927 triệu đồng.

Riêng đối với khoản 41 tỷ 615 triệu đồng khoản thu đóng góp từ khai thác khoáng sản để đảm bảo hạ tầng giao thông theo quy định của Tỉnh, chỉ đạo các ngành chức năng rà soát lại khối lượng khai thác, tuyến đường thực tế vận chuyển, để xác định rõ mức phải thu theo đúng quy định và phải chịu trách nhiệm trước pháp luật và HĐND tỉnh.

Mặt khác, tỉnh Lào Cai cần tiến hành kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm và xử lý nghiêm túc theo thẩm quyền đối với các cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan đến các sai phạm nêu trên.