Hàng không toàn cầu: Phục hồi trong khó khăn

Dần phục hồi

Trong năm 2020 và 2021, các hãng hàng không đã thiệt hại hàng chục tỷ USD do đại dịch Covid-19, tuy nhiên giờ đây, du lịch hàng không đã dần hồi phục.

Hiệp hội Vận tải Hàng không quốc tế (IATA), bao gồm hầu hết các hãng hàng không lớn trên thế giới, hiện kỳ vọng lợi nhuận ròng là 4,7 tỷ USD cho ngành này vào năm 2023, với hơn 4 tỷ hành khách sẽ bay. Trước đó, hiệp hội chỉ dự báo rằng, lợi nhuận là “trong tầm tay” vào năm 2023. Bên cạnh đó, đối với năm 2022, IATA đã thu hẹp dự báo thiệt hại toàn ngành xuống còn 6,9 tỷ USD từ 9,7 tỷ USD.

Bình luận về lợi nhuận năm 2022, Tổng Giám đốc IATA, cựu Giám đốc của British Airways và IAG - ông Willie Walsh cho biết: “Đó là một thành tựu to lớn khi xét đến quy mô thiệt hại tài chính và kinh tế do các hạn chế về đại dịch gây ra”.

Tuy nhiên, ông Willie Walsh vẫn cảnh báo rằng, nhiều hãng hàng không sẽ tiếp tục gặp khó khăn trong năm tới. Ông viện dẫn các quy định, chi phí cao và chính sách không nhất quán của của chính phủ. “Điều quan trọng mọi người cần hiểu là sự phục hồi mong manh như thế nào. Chúng tôi đang phục hồi, động lực đang được cải thiện và chúng tôi hy vọng xu hướng này sẽ tiếp tục diễn ra vào năm 2023” – ông Walsh nói trong một cuộc họp báo thường niên.

“Lợi nhuận mà chúng tôi đang có được là rất nhỏ và chúng tôi không thể chịu đựng được tình trạng các sân bay cố gắng kiếm lời từ các hãng hàng không và hành khách của họ bằng cách tăng đáng kể phí sân bay” – ông Walsh nói thêm.

Các sân bay phàn nàn rằng, họ không nhận được sự hỗ trợ của chính phủ dành cho các hãng vận chuyển truyền thống và đã liên tiếp đổ lỗi cho các hãng hàng không về sự gián đoạn du lịch liên quan đến đại dịch. Hiệp hội thương mại của ngành công nghiệp sân bay đã không có bình luận ngay lập tức.

Phải xác định những rủi ro

Ngành hàng không toàn cầu đang trong giai đoạn phục hồi rất nhạy cảm hậu đại dịch Covid-19. Tuy nhiên quá trình này diễn ra không đồng đều, chậm, còn phụ thuộc vào nhiều biến số như Hội đồng Sân bay quốc tế (ACI) - tổ chức đại diện cho 1.950 sân bay ở 185 quốc gia/vùng lãnh thổ - nhận định, nền kinh tế toàn cầu đang đối mặt với một loạt thách thức mới mà trong đó có cuộc xung đột giữa Nga và Ukraine, tắc nghẽn trong chuỗi cung ứng toàn cầu, lạm phát và giá nhiên liệu tăng...

IATA tin rằng, đến năm 2024, lưu lượng hàng không toàn cầu sẽ trở lại mức trước đại dịch Covid-19 hoặc mức năm 2019, dẫn đầu là Mỹ, nhưng khu vực châu Á-Thái Bình Dương vẫn ít có cải thiện.

Ông Walsh cho biết, các hãng hàng không đã “sống sót” sau thời kỳ suy thoái tồi tệ nhất, mặc dù thị trường bị phân mảnh của châu Âu vẫn là một khu vực cần theo dõi. “Tôi nghĩ rằng, thách thức đối với một số hãng hàng không vẫn tồn tại, bởi vì như chúng ta đã thấy, ngành này vẫn chỉ có lãi nhẹ” - ông Walsh nói.

Theo ông Walsh, trên thực tế, ngành hàng không chỉ hòa vốn ở thị trường châu Âu. Vì vậy, rõ ràng vẫn còn áp lực tài chính.

Bên cạnh đó, hành khách đi máy bay sẽ phải đối mặt với giá vé cao hơn khi ngành hàng không hướng tới mục tiêu giảm lượng khí thải xuống mức 0% vào năm 2050. Giá vé máy bay đã tăng vọt trong năm nay do giá nhiên liệu máy bay dựa trên năng lượng hóa thạch thông thường cao hơn.

“Trong tương lai, chi phí carbon tăng lên, giá máy bay cũng sẽ bị tác động khi ngành hàng không hướng đến mức phát thải ròng bằng 0. Các hãng hàng không không thể chịu được chi phí gia tăng” - ông Walsh lo lắng, đồng thời kêu gọi châu Âu cần hành động nhanh hơn để thúc đẩy sản xuất nhiên liệu hàng không bền vững (SAF).

Trong khi đó, các nhà hoạt động môi trường lập luận rằng, nếu chi phí đi lại bằng đường hàng không cao hơn, lưu lượng đi lại sẽ giảm, từ đó hạn chế được lượng khí thải. Lĩnh vực hàng không được coi là một trong những lĩnh vực khó khử cacbon nhất vì nhiên liệu cho các chuyến bay không thể dễ dàng thay thế bằng các loại năng lượng khác. Dự luật giảm lạm phát năm nay của Mỹ đã dành các khoản trợ cấp đáng kể cho ngành SAF dưới hình thức tín dụng thuế, nhưng các nhà lãnh đạo ngành hàng không châu Âu, bao gồm cả người đứng đầu hãng sản xuất máy bay Airbus cho rằng, luật này có thể tạo ra một sân chơi không bình đẳng.

Vào tháng 7, Nghị viện châu Âu đã ủng hộ các quy tắc về nhiên liệu hàng không đặt ra các mục tiêu ràng buộc để thay thế dầu hỏa bằng các nguồn ít gây ô nhiễm hơn, đồng thời mở rộng định nghĩa về nhiên liệu xanh.

Trong khi đó tại Mỹ, chính quyền Tổng thống Biden đã yêu cầu cung cấp ít nhất 3 tỷ gallon SAF mỗi năm vào năm 2030. “Mỹ công nhận rằng, SAF là một phần cho câu trả lời về môi trường và họ đang tập trung vào việc sản xuất bổ sung loại nhiên liệu này” – ông Walsh nói.

ACI dự báo, sự phục hồi của ngành hàng không toàn cầu về mức trước đại dịch sẽ được thúc đẩy chủ yếu từ du lịch nội địa (dự kiến sẽ phục hồi về mức năm 2019 vào năm 2023). Du lịch quốc tế được dự báo sẽ phục hồi vào năm 2024. Lượng hành khách toàn cầu năm nay dự báo là 6,8 tỷ, giảm 33,1% so với năm 2019.