Hàng loạt dự án 'treo' kéo dài từ 2 đến 3 thập kỷ, Hà Nội vẫn 'bó tay'?

Kết quả tái giám sát mới đây của HĐND TP Hà Nội cho thấy, trong số 89 dự án chậm triển khai (tính đến năm 2012) mà Thường trực HĐND thành phố kiến nghị ngày 20/9/2012, đến nay vẫn còn 56 dự án vẫn chưa được khắc phục dứt điểm các vi phạm; 22 dự án có quyết định thu hồi đất, nhưng tháng 3/2021 vẫn còn 18 dự án chưa được thu hồi đất trên thực tế.

Đối với 383 dự án “treo” giai đoạn 2012-2017 mà HĐND thành phố kiến nghị xử lý, đến nay, vẫn còn 293 dự án chậm triển khai hoặc có các vi phạm, nhiều dự án chưa hoàn thành nghĩa vụ tài chính, chậm nộp tiền sử dụng đất với số tiền lên đến hàng nghìn tỷ đồng. Những dự án như Trấn Sông Hồng (Sông Hồng City), ở phường Yên Phụ, quận Tây Hồ đã 25 năm treo lơ lửng, nhưng ngành chức năng Hà Nội vẫn chưa thể giải được bài toán bế tắc này.

Ngoài ra, dự án khu nhà ở và văn phòng làm việc tại khu vực hồ An Dương, phường Yên Phụ (quận Tây Hồ) do Công ty TNHH xây dựng IDC làm chủ đầu tư đã "treo" hơn 30 năm nay.

Đấy là trong nội thành, còn ngoại thành, Dự án khu đô thị sau 10 năm vẫn là khu đất trống. Khu đô thị ở huyện Mê Linh, TP Hà Nội có quy mô hơn 90 ha được chấp thuận chủ đầu tư, phê duyệt quy hoạch chi tiết từ năm 2008. Tuy nhiên, dù đã qua hơn 10 năm triển khai nhưng cơ sở hạ tầng của dự án vẫn chưa hoàn thiện, chậm giải phóng mặt bằng. Đến nay, nhiều khu đất của dự án này vẫn chỉ là bãi cỏ dại mọc um tùm, là nơi trồng chuối, chăn thả trâu bò… của người dân địa phương gây lãng phí tài nguyên đất đai.

Đánh giá của HĐND TP Hà Nội cũng nhấn mạnh, việc chậm triển khai kết luận giám sát là do quy định pháp luật về quản lý đất đai, quản lý đầu tư, xây dựng còn chồng chéo, chưa đồng bộ và chậm được tháo gỡ. Trong khi đó, việc phối hợp giữa các cơ quan chuyên ngành của UBND thành phố chưa xuyên suốt; chưa quy định trách nhiệm cụ thể của từng ngành, cấp trong việc phối hợp theo dõi, đôn đốc, kiểm tra; nhiều chủ đầu tư dự án chấp hành pháp luật đất đai, chấp hành chế độ báo cáo giám sát đầu tư chưa tốt; vẫn còn tình trạng cố ý sử dụng đất sai mục đích…

Theo GS. Đặng Hùng Võ, nguyên Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường, một dự án đầu tư trên đất được gọi là “treo” khi sau 12 tháng không đưa đất vào sử dụng hoặc sau 24 tháng sử dụng đất không đúng tiến độ triển khai dự án đã đề ra.

Ông Võ lý giải, theo Luật Đất đai 2003, các dự án “treo” sẽ bị Nhà nước thu hồi đất và trả lại phần tài sản đã đầu tư trên đất, trừ trường hợp các dự án được UBND cấp tỉnh gia hạn. Luật Đất đai 2013 thì “rẽ sang” giải pháp khác: Dự án “treo” được gia hạn thêm 24 tháng, nếu vẫn bị “treo” thì Nhà nước thu hồi đất và “tịch thu” toàn bộ tài sản đã đầu tư trên đất. Trong khi đó, Luật Đầu tư thì quy định, sau 12 tháng dự án không có hoạt động đầu tư thì rút phép đầu tư. Mâu thuẫn trong các quy định pháp luật làm khó cho việc xử lý các dự án “treo”.